ျမန္မာ့သမိုင္းခရီးတစ္ေထာက္ (၃)

စီအိုဗလက္ဒင္ဟာ သေရေခတၱရာနဲ႔ ပုဂံျမေစတီ(ဂူေျပာက္
ႀကီး)ေက်ာက္စာေတြကို မဖတ္တတ္တဲ့အတြက္ ယာယီ
အမည္ပ်ဴစာအျဖစ္တပ္ေပးလိုက္တဲ့ေနာက္ကို သံေယာင္
လိုက္ၿပီးေတာ့ တပည့္ျဖစ္သူ ဂ်ီအိပ္ခ်္လုစ္က အဲ့ဒီလမ္း
ေၾကာင္းအတိုင္းလိုက္ၿပီး ပ်ဴသည္ ဗမာမဟုတ္၊ ဗမာသည္
ေအဒီ ၈၃၅ ယူနန္ေတာင္ပိုင္းမွ ယဥ္ေက်းမႈမဲ႔ လူရိုင္းမ်ိဳး
မန္ေစာမွ ျဖစ္လာသူမ်ား ဆိုတဲ့လုပ္ဇာတ္နဲ႔ ပ်ဴဗမာသမိုင္းကို
ဖ်က္စီးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၃၁ ခုႏွစ္မွ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္အတြင္း
စာတမ္းအေစာင္ေစာင္နဲ႔ ဗမာ့သမိုင္းလုပ္ဇာတ္ကို လုစ္
ဖန္တီးထုတ္လုပ္ ၀ါဒျဖန္႔ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္မွာေတာ့
ဗမာအစ ေက်ာက္ဆည္စာတမ္းနဲ႔ ဗမာသမိုင္းကို ဖ်က္စီး
ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဗမာေတြကို ေနာက္မွေရာက္လာၿပီး
တျခားလူမ်ိဳးပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ ေနရာေဒသေတြကို
လုယက္ေနထိုင္သူမ်ားအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ လြတ္လပ္
ေရးႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈေတြမွာ အင္အားအႀကီးဆံုး
ဗမာလူမ်ိဳးမ်ားနဲ႔ အျခားတိုင္းရင္းသားေတြ ေပါင္းစည္း
မရေအာင္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာပဲျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၈၀ ေႏွာင္းပိုင္းကာလမ်ားမွာ ဂ်ီအိပ္လုစ္က်မ္းကိုးၿပီး
ေရးသားခဲ့ပါတယ္ဆိုတဲ့ မတိက်တဲ့ မန္ရႈမွတ္တမ္းမိတၱဴ
ပ်က္ကို ဖတ္ရႈရတဲ့ေနာက္မွာ ဆရာႀကီးေဒါက္တာသန္း
ထြန္းက “ဂ်ီအိပ္ခ်္လုစ္အေနနဲ႔ မန္ရႈက်မ္းတစ္ခုတည္း
အားကိုးၿပီး ဗမာ့သမိုင္းကိုေရးရဲတာ သိပ္သတၱိေကာင္း
တာပဲ” လို႔ သူ႕ဆရာရင္း ဂ်ီအိပ္လုစ္ကို ေ၀ဖန္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါ႔အျပင္ ၁၉၈၀ ေႏွာင္းခုႏွစ္မ်ားမွာ ဆရာႀကီးေဒါက္တာ
သန္းထြန္းက မဟာ၀ိဇၨာတန္းမွာရွိတဲ့ တပည့္မ်ားကို
အဂၤလိပ္တို႔က ျမန္မာအဆိုးလုပ္ၿပီး ေရးသားသြားတဲ့
သမိုင္းေၾကာင္းေတြရွိေနေၾကာင္းနဲ႔ မွားေနရင္ျပင္ဖို႔
ႀကိဳးစားၾကရန္လိုေၾကာင္း၊ မိမိေရးသားတဲ့အေၾကာင္း
အရာအခ်က္အလက္ပင္လွ်င္ ေဒါက္တာသန္းထြန္း
ေရးသားခဲ့သည္ဟု တထစ္ခ်မွတ္ယူမထားရန္နဲ႔
အေထာက္အထားေပၚမူတည္၍ ေနာင္မွားေနလွ်င္ျပင္
ၾကရန္လိုေၾကာင္း တတြင္တြင္ၾသ၀ါဒေပးခဲ့ပါတယ္။
“သမိုင္းအေၾကာင္းေျပာရင္ ေခတ္ၿပိဳင္အေထာက္အထားနဲ႔
ေျပာရမယ္။ ေခတ္ၿပိဳင္အေထာက္အထား မပါပဲမေျပာရဘူး။
အေထာက္အထားမပါပဲ ေျပာတဲ့သူဟာ လူညံ့လူဖ်င္းပဲ”လို႔
ဆရာႀကီးေဒါက္တာသန္းထြန္းက အစဥ္အၿမဲလိုလို
သတိေပးစကား ေျပာၾကားေလ့ရွိပါတယ္။
၂၀၀၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းကေတာ့ ျမန္မာ့သမိုင္းမွန္အတြက္
သူရဲေကာင္း လူငယ္သုေတသီေတြ ေပၚထြက္လာတဲ့ႏွစ္လို႔
ဆရာႀကီးေဒါက္တာသန္းထြန္းက တင္စားေျပာဆိုခဲ့ရပါတယ္။
တေကာင္းသမိုင္းမွန္အတြက္ ဦးမင္းဟန္(မန္းတကၠသိုလ္)၊
သေရေခတၱရာ၊ ဟန္လင္း၊ ဗိႆႏိုးၿမိဳ႕ေဟာင္းႀကီးေတြရဲ႕
သမိုင္းမွန္အတြက္ ဦးေက်ာ္ဇင္(ဘုန္းတင့္ေက်ာ္)တို႔
ေပၚထြက္လာခဲ့တဲ့အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွာ လုစ္ေရးခဲ့တဲ့ ဗမာအစေက်ာက္ဆည္
စာတမ္း(ဗမာ့သမိုင္းလုပ္ဇာတ္)ကို ေခ်ဖ်က္မယ့္ ပညာရွင္
လူငယ္သုေတသီတစ္ဦး ေပၚထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ ထိုသူ
ကေတာ့ ဆရာႀကီးတကၠသိုလ္ဘုန္းႏိုင္ရဲ႕သား ဦးေက်ာ္ဇင္
ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေက်ာ္ဇင္ဟာ ၂၂ ႏွစ္ၾကာ ကိုယ္တိုင္သု
ေတသနေတြ႕ရွိခ်က္ေတြနဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္အေထာက္အထား
ေတြတြဲဖက္ကာ လုစ္ရဲ႕ဗမာ့သမိုင္းအယူအဆ မွားယြင္း
ေနေၾကာင္းကို သူ႕ရဲ႕သုေတသနစာတမ္းျဖစ္တဲ့
“က်မ္းကိုးမ်ား ေရွးဗမာေက်ာက္စာမ်ားႏွင့္ ကြဲလြဲမွား
ယြင္းေနေသာ ဂ်ီအိပ္ခ်္လုစ္၏ ဗမာ့သမိုင္းအယူအဆ”
အမည္ရွိစာတမ္းနဲ႔ ေခ်ဖ်က္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီစာတမ္းကို
ဆရာႀကီးေဒါက္တာသန္းထြန္းကုိယ္တိုင္ စီစစ္လက္ခံၿပီးမွ
ဆရာႀကီးကိုယ္တိုင္ သဘာပတိအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ၿပီး
ဖတ္ၾကားေစခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေက်ာ္ဇင္ရဲ႕စာတမ္းမွာ
ဂ်ီအိပ္ခ်္လုစ္ရဲ႕ “ဗမာအစ ေက်ာက္ဆည္စာတမ္း” ပါ
“ေအဒီ ၉ ရာစု ထက္၀က္က်ိဳးခါနီးမွ ဗမာတို႔ ယူနန္မွ
ေက်ာက္ဆည္သို႔ စတင္ေရာက္ရွိသည္။ ထိုအခါက်မွ
ဗမာသမိုင္း စတင္သည္။” ဆိုတဲ့ သမိုင္းအယူအဆ
လံုး၀မွားယြင္းေၾကာင္း၊ လုစ္ အေထာက္အထားအတြက္
တင္ျပေသာ “မန္ရႈက်မ္း”ႏွင့္ မကိုက္ညီ ကြဲလြဲမွားယြင္း
ေနေၾကာင္း၊ ပုဂံေခတ္ ဗမာေက်ာက္စာမ်ားႏွင့္လည္း
မကိုက္ညီ ကြဲလြဲမွားယြင္းေနေၾကာင္း၊ ဗရမၼာ ေခၚ ဗမာ
လူမ်ိဳး ဗမာႏိုင္ငံသမိုင္းေၾကာင္းသည္ ဘီစီေခတ္ သေရ
ေခတၱရာ ဗရမၼာ-ဗမာေခတ္မွ စတင္ေၾကာင္း၊ ဗရမၼာ-
ဗမာကို ျဗဟၼာ ဟုလည္းေခၚေၾကာင္း၊ ဗရမၼာ-ဗမာလူမ်ိဳးႏွင့္
ႏိုင္ငံသမိုင္းသည္ ႏွစ္ ႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း
ေခတ္ၿပိဳင္အေထာက္အထားမ်ား၊ေက်ာက္စာအေထာက္
အထားမ်ား ခ်ိတ္ဆက္တင္ျပၿပီး စာတမ္းဖတ္ၾကားခဲ့တာ
ျဖစ္ပါတယ္။ စာတမ္းဖတ္ပြဲေအာင္ျမင္စြာၿပီးဆံုးခဲ့ၿပီး သဘာ
ပတိအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့တဲ့ ဆရာႀကီးေဒါက္တာ
သန္းထြန္းက “ယခု ေမာင္ေက်ာ္ဇင္ တင္သြင္းဖတ္ၾကား
သြားတဲ့ စာတမ္းဟာ အလြန္ေကာင္းမြန္ပါတယ္။ ဂ်ီအိပ္ခ်္
လုစ္ရဲ႕ ဗမာ့သမိုင္းအယူအဆလည္းမွားယြင္းေၾကာင္း
ေတြ႔ျမင္ရပါတယ္။ သမိုင္းသုေတသနသေဘာအရ
မွားေနတာေတြ႕ရင္ ျပင္ရမယ္” လို႔ သဘာပတိနိဂံုး
စကားေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာ ဦးေက်ာ္ဇင္(ဘုန္းတင့္ေက်ာ္)ဟာ ဒုတိယ
သုေတသနစာတမ္းျဖစ္တဲ့ “ျမန္မာဟူေသာပ်ဴ ရာဇ၀င္ဆိုရိုး
စကားကို ေရွး ပ်ဴဗမာေက်ာက္စာမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ေလ့လာ
ၾကည့္ျခင္း” ဆိုတဲ့ စာတမ္းကို ဖတ္ၾကားဖို႔ ျမန္မာ့သမိုင္း
ေကာ္မရွင္ကို တင္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒီစာတမ္းကိုလဲ ဆရာႀကီး
ေဒါက္တာသန္းထြန္းကိုယ္တိုင္ စစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္။ ထိုစဥ္က
ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ ဆရာႀကီးစစ္ေဆးေနစဥ္မွာ ကူညီ
ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ရတာေၾကာင့္ ဆရာႀကီးေဒါက္တာသန္းထြန္း
ဘယ္လိုစစ္ေဆးခဲ့တယ္ဆိုတာ အနည္းငယ္ရွင္းျပပါ႔မယ္။
ဦးေက်ာ္ဇင္(ဘုန္းတင့္ေက်ာ္)ရဲ႕ သုေတသနစာတမ္းကို
ဆရာႀကီးလက္ခံစစ္ေဆးဖို႔ (၅)ရက္ခန္႔ အခ်ိန္ယူပါတယ္။
စစ္ေဆးေနစဥ္အတြင္းမွာ ဦးေက်ာ္ဇင္စာတမ္းရဲ႕ က်မ္းကိုး၊
ေအာက္ေျခမွတ္စုပါ ေက်ာက္စာအေထာက္အထား၊ တရုတ္
မွတ္တမ္းမ်ား၊ အိႏၵိယမွတ္တမ္းမ်ားနဲ႔ တူးေဖာ္ေရးသုေတသန
မွတ္တမ္းေတြကို တစ္ခုခ်င္း တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးခဲ့တာျဖစ္
ပါတယ္။ ေက်ာက္စာက်မ္းကိုးေတြကို မူရင္းေက်ာက္စာ
မွင္ကူးမွာ ဒီအတိုင္းပါမပါ စစ္ေဆးၿပီးမွ လက္ခံတာျဖစ္
ပါတယ္။ အေထာက္အထားတစ္ေထာင္ေက်ာ္ ေပးထား
တာကို တစ္ခုမက်န္ စနစ္တက် စစ္ေဆးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနာက္မွာ ဒုတိယစာတမ္းဖတ္ပြဲအတြက္ သဘာပတိ
ေနရာကို ဆရာႀကီးကပဲ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ပါတယ္။
စာတမ္းဖတ္ပြဲေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ စာတမ္းဖတ္ပြဲရဲ႕ သဘာ
ပတိမိန္႔ခြန္းမွာ ဆရာႀကီးေဒါက္တာသန္းထြန္းက “ေပ်ာက္
ဆံုးေနတဲ့ ပ်ဴလူမ်ိဳးေတြကို စာတမ္းရွင္ ေမာင္ေက်ာ္ဇင္က
ရွာေဖြေပးခဲ့ပါၿပီ” လို႔ လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ ခ်ီးက်ဴးစကား
ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ပြဲၿပီးတဲ့ေနာက္ စာတမ္းဖတ္ပြဲတက္ေရာက္
လာသူမ်ားကို ဧည့္ခံတဲ့အခါ ဆရာႀကီးကိုယ္တိုင္က
ဦးေက်ာ္ဇင္ကို ပညာရွင္မ်ားသာထိုင္ရတဲ့ ၀ိုင္းမွာ
ကိုယ္တိုင္ဖိတ္ေခၚၿပီး “ျမန္မာ့သမိုင္းကို အသစ္
ျပန္ေရးမယ့္ လူတစ္ေယာက္ေပၚလာၿပီ။ ဒီလူဟာ
ေမာင္ေက်ာ္ဇင္ပဲ” လို႔ ခ်ီးက်ဴးစကားဆိုခဲ့ပါတယ္။
“ပ်ဴေခတ္နဲ႔ ပုဂံေခတ္ကို ခ်ိတ္ဆက္ေပးႏိုင္တဲ့ စာတမ္း
အတြက္ ကိုးကားစရာ ၂ေစာင္တည္းသာရွိၿပီး ေမာင္
ေက်ာ္ဇင္ရဲ႕ စာတမ္းေတြပဲျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ဆရာႀကီးက
ဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒီျဖစ္စဥ္ေတြကို ဘာေၾကာင့္ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္တင္ျပ
ရသလဲဆိုရင္ ျမန္မာ့သမိုင္းဟာ အဂၤလိပ္လက္ထက္ကေန
စၿပီး ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာနီးပါး ပ်က္စီးေနခဲ့ရပါတယ္။ ေရွး
ျမန္မာဘိုးေဘးေတြဟာ အဂၤလိပ္ေတြရဲ႕ လုပ္ႀကံသမိုင္း
ေတြေၾကာင့္ ေႏွာင္းလူေတြက လူလိမ္ႀကီးေတြသဖြယ္
ထင္ျမင္ယူဆေနၾကပါတယ္။ ဒီေနာက္မွာ ဦးမင္းဟန္၊
ဦးဘုန္းတင့္ေက်ာ္၊ ဦးခ်စ္စံ၀င္း၊ ဦးတင္၊ ဦး၀င္းေမာင္တို႔လို
ပုဂၢိဳလ္ေတြက ျမန္မာ့သမိုင္းအတြက္ ဘ၀ႏွစ္ၿပီး သုေတသ
နျပဳေဖာ္ထုတ္ေပးေနခဲ့ေပမယ့္ ဂ်ီအိပ္ခ်္လုစ္လက္ထက္က
လုစ္တပည့္ အၾကြင္းအက်န္ေတြနဲ႔ လုစ္လက္ထက္ကေန
ယေန႔ထက္ထိ အဂၤလိပ္ေသြးထိုးေပးလို႔ ခြဲထြက္ေရး၀ါဒီ
ျဖစ္ေနရတဲ့ တိုင္းရင္းသားအမည္ခံ အစြန္းေရာက္အခ်ိဳ႕ရဲ႕
ထိမ္ခ်န္ေဖ်ာက္ဖ်က္မႈေတြကို ေတြ႕ျမင္ေနရလို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။

Credit to> Thant Lwin Oo