ရခိုင္ေၿမာက္ပိုင္းဟာ အာရွရဲ႔ ကိုဆိုဗို ၿဖစ္လာနိဳင္မလား

ဘဂၤလားနိဳင္ငံၿခားေရးဝန္ႀကီး ဘဂၤါလီမက ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ ၿမန္မာကိစၥပဲ ၿမန္မာဘက္က ၿပန္ေခၚပါဆိုၿပီး သူတို႔ဘက္မွာ ဒုကၡသည္အၿဖစ္နဲ႔ ေနေနတဲ႔ စစ္တေကာင္းဘဂၤါလီေတြကို ၿမန္မာဘက္အတင္းၿပန္ပို႔ေနပါတယ္။ ဒါ႔အၿပင္ ေကာ႔ဘဇားေဒသက မဲေပးပိုင္ခြင္႔ရွိေနတဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္နဲ႔ စစ္တေကာင္းဘဂၤါလီေတြကိုလည္း မဲေပးခြင္႔ေတြ ပယ္ဖ်က္ေနတာလည္းေတြ႔ရတယ္။

ဒါဟာ လက္ရွိအာဏာရ အဝါမီလိဂ္က သူ႔ရဲ႔နိဳင္ငံေရးၿပိဳင္ဘက္ ဘဂၤလား အမ်ိဳးသားေရးနဲ႔ အစၥလာမ္မစ္ဝါဒီ ဘီအင္န္ပီ လာမဲ႔ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲအသာမရေအာင္ လုပ္ေနတာလို႔ ေလ႔လာသူအခ်ိဳ႔က သံုးသပ္ႀကတယ္။

အေမရိကန္ဦးေဆာင္တဲ႔ အေနာက္ကအၿမင္မွာ လက္ရွိဘဂၤလားဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွိတ္ဟာဇီနာရဲ႔ အေဖ ဘဂၤလားက်ားႀကီး ရွိတ္မူဂ်စ္ လက္ထက္ကတည္းက အဝါမီလိဂ္ဟာ ဘာသာေရးနဲ႔ နိဳင္ငံေရးကို စည္းၿခားတဲ႔သေဘာထားမ်ိဳးရွိတဲ႔ လက္ဝဲယိမ္း လစ္ဘရယ္သမားေတြရဲ႔ ပါတီလို႔ ယူဆထားတာမို႔ သူ႔ၿပိဳင္ဘက္ ဘီအင္န္ပီနဲ႔ ယွဥ္ရင္ အဝါမီလိဂ္ အာဏာရေနတာမ်ိဳးကို သေဘာက်ႀကပံုပဲ။ ဘီအင္န္ပီကေတာ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဇီယာရာမန္ စေထာင္ကတည္းက အစၥလာမ္မစ္ေတြရဲ႔ပါတီ အမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္ေတြရဲ႔ ပါတီလို႔ သိထားႀကတာကိုး။

ဟိုးအရင္႔အရင္ကတည္းက ဘာသာေရးကို တံတိုင္းတစ္ခုလို အသံုးၿပဳေနတဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ဘီအင္န္ပီက အဖြဲ႔က်တယ္၊ အဝါမီလိဂ္က သူတို႔ကို ခ်ီးထုပ္ေတြ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးေတြလို႔သေဘာထားၿပီး ၿဖစ္နိဳင္ရင္ အားလံုးယိုတဲ႔ခ်ီး ပုဇြန္ဆိပ္ေခါင္းမွာပံုသလို ၿမန္မာၿပည္ထဲ ပစ္ထည္႔ခ်င္ေနတယ္။

ၿပီးခဲ႔တဲ႔ ရက္ေတြတုန္းက ၿမန္မာဒုနိဳင္ငံၿခားေရးဝန္ႀကီးဆိုတဲ႔သူက ဒီရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ႔ စစ္တေကာင္းဘဂၤါလီေတြကို လက္ခံပါမယ္ ဆိုတဲ႔ သတင္းေတြထြက္လာတယ္၊ ဒါေပမဲ႔ ၿမန္မာအစိုးရဘက္က ဒီကိစၥကို ေရငံုေနၿပီး ဘဂၤလားဘက္က မီဒီယာေတြသာ ေရးႀကသားႀက ထုတ္လႊင္႔ႀကတာကို သတိထားမိတယ္။

ေနာက္ေတာ႔ ကုလဒုကၡသည္ မဟာမင္းႀကီးနဲ႔ သမၼတဦးသိန္းစိန္ေတြ႔ေတာ႔မွ ၿမန္မာဘက္က သေဘာထားကို အားလံုး သိသြားႀကတာ။

ဦးသိန္းစိန္က ဒီဘဂၤါလီေတြဟာ စစ္တေကာင္းအႏြယ္ဖြားေတြပဲ သူတို႔ကို ၿပန္မေခၚနိဳင္ပါဘူးလို႔ အတိအလင္းေၿပာသြားတယ္၊ ဒါေပမဲ႔ ဖ-ဆ-ပ-လ ေခတ္က လုပ္ခဲ႔တဲ႔ အမွားကိုဆက္ခံဖို႔ ၿငင္းဆန္ခြင္႔မရွိေတာ႔ အဲဒီတုန္းက နိဳင္ငံသားအၿဖစ္ အသိအမွတ္ၿပဳခံရသူေတြရယ္၊ သူတို႔က ဆက္ပြားလာတဲ႔ သားရယ္ ေၿမးရယ္ကို ခိုင္ခိုင္လံုလံု အေထာက္အထားၿပနိဳင္ရင္ေတာ႔ လက္ခံမယ္ ဆိုတာမ်ိဳးေတာ႔ ေၿပာတာရွိတယ္။

ဘဂၤလားဘက္က ေၿပာေနတာက ၿမန္မာအစိုးရေၿပာေၿပာေနတဲ႔ အေထာက္အထားစာရြက္စာတမ္း (မွတ္ပံုတင္၊ သန္းေခါင္စာရင္းနဲ႔ ေမြးစာရင္း ဆိုတာမ်ိဳးေတြ) ရွိတဲ႔သူေတြက သံုးေသာင္းေက်ာ္ရွိတယ္ မရွိတဲ႔သူေတြက ေလးသိန္းေလာက္ရွိတယ္ လို႔ဆိုတယ္။

ခိုင္လံုတဲ႔ အေထာက္အထား ရွိသူနဲ႔ သား ေၿမ ၂ ဆက္ကို လက္ခံမယ္ဆိုရင္ေတာင္ အရပ္ထဲမွာေၿပာေၿပာေနတဲ႔ အေဖတစ္ေယာက္ သားသမီး အေယာက္ ၂၀ ဆိုတဲ႔ ဒီစစ္တေကာင္းဘဂၤါလီေတြရဲ႔ ေႀကာက္စရာေကာင္းတဲ႔ ေမြးဖြားႏုန္းကိုလည္း ထည္႔တြက္ဖို႔ လိုမွာလည္း သတိထားမိတယ္။ သံုးေသာင္း အေၿမွာက္ ႏွစ္ဆယ္ ကို ေနာက္ထပ္ အေၿမွာက္ ႏွစ္ဆယ္ ဆိုရင္လည္း မလြယ္လွဘူး။

ေလာေလာဆယ္ဆယ္ ဦးသိန္းစိန္ေခါင္းေဆာင္တဲ႔ အစိုးရဟာ ရာစုဝက္ေလာက္ နာမည္ပ်က္ ပံုရိပ္ဆိုးခဲ႔တဲ႔ ၿမန္မာနိဳင္ငံကို ပံုရိပ္ေကာင္းၿပန္းထြက္ေအာင္ အသဲအသန္က်ိဳးစားေနရတာ သတိထားမိတယ္။ က်ိဳးစားေပမဲ႔ သူ႔အစိုးရအဖြဲ႔ထဲက က်ပ္မၿပည္႔တဲ႔ အဖြဲ႔ဝင္အခ်ိဳ႔ရယ္၊ ေနာက္ကြယ္က သူငယ္နာမစင္ေသးတဲ႔သူေတြရယ္၊ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားထိခိုက္မွာကို အရမ္းစိုးရိမ္ေနတဲ႔ သိုက္တူးသမားေတြရယ္၊ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ မရွိမၿဖစ္ေတြ သူရဲေကာင္းေတြ ေခ်ာက္ထဲမက်ေအာင္ ကယ္တင္တဲ႔သူေတြလို႔ အထင္ေရာက္ရင္း ရင္ဘက္ၿပားကပ္ကပ္ကို ေကာ႔ေကာ႔ၿပေနတဲ႔ သူေတြရယ္က ကတစ္ဖက္ အတိုက္အခံဘက္မွာလည္း ခံစားခဲ႔ရတာကို စားၿမံဳ႔ၿပန္ရင္း အနာဖက္ကို အရသာခံခြာစားေနသူေတြရယ္ကတစ္ဖက္မို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္နဲ႔ ပူေပါင္းမွဳ (ဗမာ အမ်ိဳးသား ၿပန္လည္ရင္ႀကားေစ႔ေရး) ဟာ အဖုေတြအထစ္ေတြနဲ႔ ထင္သေလာက္ ခရီမတြင္လွဘူး။

တကယ္လို႔သာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္နဲ႔ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ ဒီထက္ပိုၿပီး ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔နဲ႔ ပူေပါင္းနိဳင္မယ္ဆို ၿမန္မာ႔ပံုရိပ္ဟာ အခုထက္ပိုထြက္နိဳင္မယ္။ ဒီထက္မက ဗမာအမ်ိဳးသား ၿပန္လည္ရင္ႀကားေစ႔ေရးထက္ကိုေက်ာ္ၿပီး ဟိုး ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ မကြယ္လြန္ခင္ လြတ္လပ္ေရးေခတ္ကလို႔ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ပါ ၿပန္လည္ရင္ႀကားေစ႔ၿပီး အမ်ိဳးသားညီညႊတ္ေရးႀကီး ၿဖစ္မယ္ဆို ရာစုဝက္ေလာက္ ဆိုးခဲ႔တဲ႔ ပံုရိပ္ကို ေပ်ာက္သြားေစမွာပဲ။

ၿမန္မာက ဆိုးေနတဲ႔ သူတို႔ရဲ႔ ပံုရိပ္ကို အသဲအသန္ က်ိဳးစားၿပီး ပံုရိပ္ေကာင္းထြက္ေအာင္ လုပ္ေနတာကို သတိထားမိတဲ႔ ဒီစစ္တေကာင္း ဘဂၤါလီေတြဟာ ၿမန္မာ႔အခက္ ရိုဟင္ဂ်ာအခ်က္ဆိုၿပီး ကမၻာမွာ ၿမန္မာပံုရိပ္ဆိုးထြက္ေအာင္ လိုက္လုပ္ရင္း ဖိအားေတြေပးေနတယ္။

ဒီလူေတြက အင္မတန္လည္တယ္။ ၿပႆနာကို လူမ်ိဳးေရးပံုစံမ်ိဳးမဟုတ္ပဲ ဘာသားေရးဖိႏွိပ္မွဳ ပံုေပၚေအာင္ စနစ္တက် မီဒီယာေတြကို ဝင္ေရာက္ထိုးေဖါက္ထားတာေတြ႔ရတယ္။ ဒါဟာ အခုမွမဟုတ္ပဲ လြန္ခဲ႔တဲ႔ ႏွစ္ေတြအမ်ားႀကီးကတည္းက စနစ္တက် ပလန္ခ်ၿပီး ႀကိဳတင္စီစဥ္ ထိုးေဖါက္ေနရာယူထားတာပဲ ၿဖစ္ရမယ္။

တကယ္ေတာ႔ သူတို႔ဟာ အတိုက္အခံေတြရဲ႔ စစ္အစိုးရအေပၚ လူ႔အခြင္႔ေရးခ်ိဳးေဖါက္ဖိႏွိပ္မွဳ စြတ္စြဲခ်က္ေတြကို မွီတြယ္ၿပီး ေညာင္ပင္လို ဝါးမ်ိဳခဲ႔တာပဲ။

သူတို႔ရဲ႔ အစီစဥ္က ကိုဆိုဗိုမွာလို အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ အယ္ေဘးနီးယားေတြ ကမၻာ႔ဂရုဏာသက္မွဳနဲ႔အတူ ေအာင္ပြဲခံခဲ႔တာမ်ိဳး ၿဖစ္ေအာင္လုပ္ခ်င္တာ။

မူလက အယူမွန္ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ ဆလပ္ေတြရဲ႔ ေနရာကို ခိုးဝင္ေရာက္အေၿခခ်လာတဲ႔ အိမ္နီးနားခ်င္း အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ အယ္ေဘးနီးယားက တေၿဖးေၿဖးနဲ႔ အင္အားႀကီးထြားလာေတာ႔ မူရင္းေဒသခံ ဆလပ္ေတြ လူနည္းစုၿဖစ္၊ အဲဒီကေန အခု ရခိုင္ေဒသမွာလိုပဲ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡၿဖစ္ေတာ႔ အယ္ေဘးနီးယားက ပံ႔ပိုးၿပီး ကိုဆိုဗိုလြတ္ေၿမာက္ေရး တပ္မေတာ္ဆိုၿပီးဖြဲ႔ ဒီကေန အယ္ေဘးနီးယား အမ်ိဳးသားတပ္မေတာ္ဆိုၿပီး မူလေဒသခံ ဆလပ္ေတြကို သတ္တာေတြ ၿဖတ္တာေတြလုပ္၊ အဲဒီတုန္းက ယူဂိုဆလားဗီးယား တစ္နိဳင္ငံလံုးမွာဆို ဆလပ္ေတြက လူမ်ားစု ၿဖစ္ၿပီး အယ္ေဘးနီးယားအႏြယ္ေတြက လူနည္းစုေပါ႔၊ ဒါေပမဲ႔ ကိုဆိုဗိုမွာကေတာ႔ အယ္ေဘးနီးယားအႏြယ္ေတြက လူမ်ားစု ဆလပ္ေတြက လူနည္းစု အခု ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာလိုေပါ႔။

(၁၄ရာစုက ကိုဆိုဗိုမွာ ဆာတ္႔က ၉၆.၆% အယ္ေဘးနီးယားက ၃% ပဲရွိတယ္၊ အဲ ၁၉၉၁ ေရာက္ေတာ႔ အယ္ေဘးနီးယားက ၈၁.၆% နဲ႔ ဆာ႔တ္က ၉% ပဲ က်န္တဲ႔အထိ ေၿပာင္းၿပန္ၿဖစ္သြားတယ္)

ၿပႆနာၿဖစ္ၿပီဆို လူမ်ားစု ဆလပ္ေတြက လူနည္းစု အယ္ေဘးနီးယားအႏြယ္ေတြကို အနိဳင္က်င္႔တာေပါ႔ ဒါေပမဲ႔ တကယ္ခံရတာက ကိုဆိုဗိုက လူနည္းစု ဆလပ္ေတြ၊ အၿပင္ကလူေတြက နကိုယ္ကတည္းက လက္၀ဲ ယူဂိုဆလပ္ အစိုးရကို မႀကိဳက္တာနဲ႔ အခုရုိဟင္ဂ်ာလိုပဲ အယ္ေဘးနီးယားေတြ အငိုၿပေကာင္းတာနဲ႔ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ နိဳင္ငံေတြရဲ႔ ပံ႔ပိုးမွဳနဲ႔ နိဳင္ငံတကာ အၿမင္မွာ လူမ်ားစု ဆလပ္ေတြ လူနည္းစု အယ္ေဘးနီးယားေတြကို ဘာသာေရးအေႀကာင္းၿပဳၿပီး ႏွိပ္စက္တယ္ေပါ႔။

ဒီလိုနဲ႔ ေနာက္ဆံုး မီလိုဆီဗစ္တို႔လို ခပ္ႀကမ္းႀကမ္း ဆလပ္ (ဆာ႔တ္) ေတြ ဝင္လာေတာ႔ နိဳင္ငံတကာအၿမင္မွာ ဆလပ္ေတြဟာ လူရိုင္းေတြ လူဆိုးေတြလို႔ ၿမင္သြားရေရာ။

အဲဒီကိုဆိုဗိုစစ္မွာ မြတ္ဆလင္ညီအကို ဆိုတဲ႔အၿမင္နဲ႔ ဘာသာေရးအရဖိႏွိပ္မွဳလုပ္တယ္လို႔ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္နိဳင္ငံေတြက ဆာ႔တ္ေတြကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ၿပီး အယ္ေဘးနီးယားေတြကို ကူညီခဲ႔ႀကတယ္။ ေတာင္႔တင္းတဲ႔ သူတို႔ရဲ႔ ဓနအင္အားနဲ႔ အားနည္းရာကို ဂရုဏာသက္ေလ႔ရွိတဲ႔ မီဒီယာေတြ လူ႔အခြင္႔ေရးသမားေတြကို လႊမ္းမိုးၿပီး နိဳင္ငံတကာအသိုင္းအ၀န္းဟာ ကိုဆိုဗိုစစ္ပြဲကို အယ္ေဘးနီးယားနဲ႔ ဆာ႔တ္ေတြရဲ႔ လူမ်ိဳးေရး ၿပႆနာရယ္လို႔ မၿမင္ေတာ႔ပဲ မြတ္ဆလင္လူနည္းကို ခရစ္ယာန္လူမ်ားစုက အနိဳင္က်င္႔ႏွိပ္စက္တယ္လို႔ ၿမင္ခဲ႔ႀကတယ္။ အမ်ားစုက အယ္ေဘးနီးယားႏြယ္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြကိုပဲ ဂရုဏာသက္ခဲ႔ႀကၿပီး ဆလပ္ေတြရဲ႔ ရက္စက္မွဳေတြကိုသာ ရွဳတ္ခ်ကန္႔ကြက္ခဲ႔ႀကေတာ႔ အယ္ေဘးနီးယားေတြရဲ႔ ဆလပ္ေတြအေပၚ က်ဴးလြန္ခဲ႔ႀကတဲ႔ လူသားမဆန္မွဳေတြဟာ ေမွးမွိန္ခဲ႔ရတယ္။

တကယ္ဆို ကိုဆိုဗိုမွာ အယ္ေဘးနီးယား အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြက လူမ်ားစုၿဖစ္ၿပီး အယူမွန္ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ ဆာ႔တ္ေတြက လူနည္းစုပါ။

အခု ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ႔ စစ္တေကာင္းဘဂၤါလီေတြက ဒီနည္းကို ပံုတူကူးၿပီး ကမၻာ႔က ၿမန္မာကို အရုိင္းအစိုင္းေတြၿမင္ေအာင္ လုပ္ေနႀကတာပဲ။

၁၉၈၁ ကိုဆိုဗိုမွာ ဆာ႔တ္နဲ႔ အယ္ေဘးနီးယား လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡၿဖစ္ေတာ႔ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ အယ္ေဘးနီးယားေတြက တိုက္ခိုက္လို႔ ဆာတ္႔လူမ်ိဳး တစ္ေသာင္းေလာက္ ကိုဆိုဗိုကေန ေၿပာင္းေၿပးခဲ႔ႀကတယ္၊ ဆာ႔တ္ေတြရဲ႔ ေရွးဘာသာေရး အေဆာက္အဦးေတြ အဖ်က္အဆီးခံရတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ပဋိပကၡေတြ ခဏခဏဆက္ၿဖစ္ေနေတာ႔ လူနည္းစုဆာ႔တ္ေတြက ကိုဆိုဗိုမွာ မေနရဲႀကေတာ႔ဘူး။ ဒီလိုနဲ႔ ကိုဆိုဗိုဟာ အယ္ေဘးနီးယားအႏြယ္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ လူမ်ားစုေနထိုင္တဲ႔ အရပ္ၿဖစ္သြားခဲ႔တယ္။

အခု ေမာင္းေတာ ဘူးသီးေတာင္မွာလည္း ဒီအတိုင္းပဲ ပဋိပကၡၿဖစ္ရင္ ရခိုင္နဲ႔ အစၥလာမ္ဘာဝင္မဟုတ္တဲ႔ လူနည္းစုက ေၿပာင္းေၿပးရၿပီ။ ေက်ာင္းဆရာေတြ က်မၼာေရးဝန္ထမ္းေတြ စတဲ႔ အစိုးရဝန္ထမ္းေတြေတာင္ မေနရဲ႔ မသြားရဲေတာ႔ဘူး၊ ဒီေတာ႔ ေနာက္ပိုင္း ေမာင္းေတာ ဘူးသီးေတာင္ဟာ အာရွရဲ႔ ကိုဆိုဗို ၿဖစ္မသြားနိဳင္လို႔ မေၿပာနိဳင္ဘူးေပါ႔။

တစ္ေန႔က တိုင္းရင္းသားပါတီေတြနဲ႔ မိတ္ဖက္ ဒီမိုပါတီေတြ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔ေတြ႔ၿပီး ရခိုင္ေတြက ၿပည္သူ႔စစ္လို တပ္ေထာင္ၿပီး နယ္ၿခားေစာင္႔ တပ္အၿဖစ္တာဝန္ေပးဖို႔ သြားေဆြးေႏြးသတဲ႔။ သမၼတႀကီးက ဒီကိစၥအေပၚ ဘာမွမတုံ႔ၿပန္ေပမဲ႔ ၿမန္မာၿပည္မွာက ဘီဂ်ီအက္ဖ္လို နယ္ၿခားေစာင္႔တပ္ ေပၚလစီရွိေတာ႔ ရခိုင္ေတြတင္ၿပခ်က္ဟာ မၿဖစ္နိဳင္ဘူးလို႔လို႔လည္း ေၿပာလို႔မရဘူး။

ရခိုင္ေတြသာ နယ္ၿခားေစာင္႔တပ္အၿဖစ္ နယ္ၿခားကို ေစာင္႔ေရွာက္ရရင္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္အၿပည္႔နဲ႔မို႔ နယ္ၿခားကေန အက်င္႔ပ်က္ၿခစားမွဳကို ဂယ္ေပါက္တစ္ခုလိုအသံုးခ်ၿပီး ခိုးဝင္မဲ႔ကိစၥမ်ိဳး မၿဖစ္နိဳင္ေတာ႔ဘူး။ ဒါ႔အၿပင္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ မဟုတ္သူေတြ မေနရဲတဲ႔ ေမာင္းေတာလို ဘူးသီးေတာင္လို ေနရာမ်ိဳးေတြမွာ တပ္စြဲၿခင္းအားၿဖင္႔ အဲဒီေဒသကို ထိန္းခ်ဳပ္ၿပီးသား ၿဖစ္သြားနိဳင္တယ္။

ဒါေပမဲ႔ ရခိုင္တပ္ေတြအေနနဲ႔ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ ၿပင္းထန္လြန္းေတာ႔ မီလိုဆီဗစ္နဲ႔ သူတပ္ေတြ ခံသြားရသလို အၿဖစ္မ်ိဳး မႀကံဳေအာင္ အေတာ္ေလးသတိထားရမယ္၊ ဒီအတြက္ စိတ္ဓါတ္ၿမင္႔မားေအာင္ ပညာေပး ေလ႔က်င္႔ထားဖို႔လိုမယ္။

ဒါ႔အၿပင္ေနာက္တစ္ခ်က္က နယ္ၿခားေစာင္႔တပ္ဟာ ၿပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ရဲ႔ အထိန္းအကြပ္ေအာက္မွာရွိဖို႔လိုတယ္၊ ဒါကလည္း ရာဇဝင္ကို ေလွလုပ္စီးၿပီး အတိတ္က ေရႊထီးကို ၿပန္တမ္းတတတ္တဲ႔ အေလ႔အထ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြမွာ ရွိႀကတာမို႔ နယ္ၿခားေစာင္႔တပ္ကေန ခြဲထြက္ေရးေတာင္းဆိုတဲ႔ တပ္ၿဖစ္မသြားေအာင္ပါ။

တစ္ဖက္မွာလည္း နိဳင္ငံတကာက အစၥလာမ္ဘာသာဝင္နိဳင္ငံေတြက ရိုဟင္ဂ်ာၿပႆနာကို ဘာသားေရးႏွိပ္ကြပ္တဲ႔ လုပ္ရပ္ဆိုၿပီး ဒါးဆြဲ ဒုတ္ဆြဲ ၿမန္မာကို ဆဲဆိုရွဳတ္ခ်ႀကိမ္းဝါးေနတာကို ၿပည္တြင္း ၿမန္မာနိဳင္ငံသား အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြက ဒါဟာ ဘာသာေရးၿပႆနာမဟုတ္ဘူး လူမ်ိဳးေရးၿပႆနာပါလို႔ ဘာလို႔ထြက္မေၿပာႀကသလဲ။ သူတို႔ပါ ဒီစစ္တေကာင္းဘဂၤါလီေတြကို မြတ္ဆလင္ညီအကိုမ်ားဆိုၿပီး ဂရုဏာသက္ ဘက္လိုက္ကာကြယ္တဲ႔ စာေတြ အေၿပာေတြလုပ္ေနႀကတယ္၊ ဒါလည္း မဟုတ္ေသးဘူး။

အခုေတာ႔ အားလံုးက ဒီစစ္တေကာင္းဘဂၤါလီေတြ ေႀကာင္းတဲ႔လမ္းအတိုင္းလိုက္ၿပီး ဘာသာေရးပဋိပကၡယိမ္း ကေနႀကတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး တစ္ခုသတိရမိတာက ဒီပဋိပကၡေတြမၿဖစ္ခင္ တစ္လ ႏွစ္လေလာက္က ဗလီေဆာက္တဲ႔ ကိစၥနဲ႔ အၿငင္းပြားမွဳေတြ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ စီးပြားေရးအရ အၿငင္းပြားမွဳေတြ ဆက္တိုက္ၿဖစ္ခဲ႔တာဟာ တစံုတရာဟာ ဒီလမ္းေႀကာင္းေရာက္ေအာင္ အခ်ိန္အေတာ္ႀကာႀကာကတည္းက စီစဥ္ေနခဲ႔တယ္လို႔ ယူဆေလာက္တယ္။

အထူးသၿဖင္႔ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြက ဘာမွမဆိုင္ပဲ ငါတို႔မြတ္လဆင္ေတြဆိုၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာဘက္လိုက္ ေၿပာေနေရးေနႀကတာ အရမ္းသိသာလြန္းတယ္၊ ကေမၻာဒီယားနဲ႔ ထိုင္း ဟိႏၵူဘုရားေက်ာင္းလုပြဲတုန္းက ႏုတ္ဆိတ္လြန္းတဲ႔ အာဆီယံအတြင္းေရးမွဴး ထိုင္းနိဳင္ငံသား အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ေဒါက္တာဆူရင္းဖစ္ဆူဝမ္က အခု ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥက်မွ အသံထြက္လာတာ အေတာ္ရုပ္ပ်က္လြန္းတယ္။

တကယ္ဆို ရုိဟင္ဂ်ာၿပႆနာကို အဲဒီမြတ္ဆလင္နိဳင္ငံေတြက ဘာမ်ားေၿဖရွင္းေပးနိဳင္သလဲ၊ အိႏိၵယက သူ႔ထဲ၀င္လာတဲ႔ ဘဂၤလားေတြကို ပစ္သတ္ေနတာကို မြတ္ဆလင္ဘရားသားဆိုၿပီး ဘာေၿပာရဲသလဲ၊ တကယ္ဆို အိႏိၵယရဲ႔ အေနာက္ဘဂၤလားဟာ အေရွ႔ဘဂၤလားဆိုတဲ႔ ဘဂၤလားေဒ႔ရွ္နဲ႔ တႏြယ္တည္းေသာ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးေတြေနေနႀကတာ၊ အဲဒါကမွ ဘာသာေရးၿပႆနာစစ္စစ္။ ၿပီးေတာ႔ ၿမင္႔ၿမတ္ရာနယ္ေၿမဆိုတဲ႔ ေဆာ္ဒီကေရာ မြတ္ဆလင္ဘရားသားဆိုၿပီး သူ႔ဆီေရာက္တဲ႔ ရုိဟင္ဂ်ာေတြကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေနရာေပးလက္ခံပါရဲ႔လား။

တကယ္ေတာ႔ အလာဟ္ကပဲဖန္ဆင္းထားထား ဘုရားသခင္ကပဲ ဖန္တီးခဲ႔တယ္ဆိုဆို ေယဟိုး၀ါးကပဲ ၿပဳလုပ္ခဲ႔တယ္ေၿပာေၿပာ ၿဗဟၼာႀကီးေတြေႀကာင္႔ ေပၚလာတာပဲၿဖစ္ၿဖစ္ လက္ရွိ ကမၻာေၿမႀကီးဟာ နယ္နမိတ္အပိုင္းအၿခားေတြ နိဳင္ငံအခြဲအၿခမ္းေတြနဲ႔ စိတ္ပိုင္းထားၿပီး ပိုင္ဆိုင္သူအသီးသီးနဲ႔ နယ္ေၿမေတြၿဖစ္ေနႀကပါၿပီ။ အဲဒီအပိုင္းအၿခားထဲမွာ ေနေနႀကတဲ႔ လူေတြဟာလည္း လူခ်င္းအတူတူပဲမေၿပာနဲ႔ အေမ၀မ္းထဲက တ၀မ္းထဲ ထြက္ခဲ႔ပါေစ ခံယူတဲ႔ နိဳင္ငံသားခ်င္းမတူရင္ လူမ်ဳိးကြဲပဲ။ ဒီေတာ႔ ဘယ္ေလာက္ပဲ ဘာသာတူတူ နိဳင္ငံသားခ်င္းမတူရင္ လူမ်ဳိးၿခားပဲ။

ဘာသာေရးနဲ႔ နိဳင္ငံသား ကြဲကိုကြဲေနရမယ္ မဟုတ္ရင္ အားလံုးရွုတ္ကုန္မွာ။

ဘယ္လိုပဲၿဖစ္ၿဖစ္ ဘာသာနဲ႔ လူမ်ဳိး ေလ၀မ္းမကြဲသူေတြက ဘယ္ေလာက္ပဲ ေအာ္ေနပါေစ ရခိုင္ေၿမာက္ပိုင္းကို ဒုတိယကိုဆိုဗိုေတာ႔ အၿဖစ္မခံနိဳင္တာ ၿမန္မာမွန္တဲ႔သူတိုင္းရဲ႔ဆႏၵပါ။

က်ေနာ္တို႔သာ ဟိုေတြးဒီေရး ေၿပာေနဆိုေနႀကေပမဲ႔ နိဳင္ငံေခါင္းေဆာင္ တက္လုပ္ေနသူေတြကေတာ႔ ဘာလုပ္ရမယ္ကို စီစဥ္ၿပီးသားၿဖစ္လိမ္႔မယ္လို႔ ယံုႀကည္ပါတယ္။

http://bdcburma.wordpress.com/

Credit  to > ခရီးသြားငွက္ငယ္

စစ္ေတြႏွင့္ ေမာင္ေတာကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံထဲ ထည့္ရန္ ေရးသားမႈ ျမန္မာအစိုးရ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္

ရန္ကုန္၊ မတ္ ၂၁
ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြ၊ ေမာင္ေတာ ေဒသမ်ားကို လူထုဆႏၵ ခံယူ၍ ခြဲထုတ္ကာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ နယ္နိမိတ္ထဲ ထည့္သြင္းရန္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ Dahaka Tribune သတင္းဌာန၏ ေရးသား ေဖာ္ျပခ်က္ကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ႐ုံးမွ တာဝန္ရွိသူ တစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။

“ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လူထုဆႏၵ ခံယူမႈလုပ္ရန္ လိုၿပီလား” အမည္အရ အဆိုပါ ေဆာင္းပါးသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကို ထိခိုက္ေစျခင္း၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ခ်စ္ၾကည္ေရးကို ထိခိုက္ေစျခင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရး မတည္ၿငိမ္မႈ ျဖစ္ေအာင္ ေသြးထိုး လႈံ႔ေဆာ္ရာ ေရာက္ေစျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ကန္႔ကြက္ရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ၎ကဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သံအမတ္ႀကီးကို ေခၚယူ၍ အဆိုပါ ေရးသားခ်က္ကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ေျပာဆိုမည္ ျဖစ္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံရွိ ျမန္မာ သံအမတ္ကလည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရကို ယင္းကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ကန္႔ကြက္သည္ဟု ေျပာဆိုမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ႐ုံးမွ တာဝန္ရွိသူ တစ္ဦးက ေျပာဆိုသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြ၊ ေမာင္ေတာ ေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကသည့္ ဘဂၤါလီ (မူရင္းအသုံး- ႐ိုဟင္ဂ်ာ) မ်ားသည္ ႏွိပ္စက္ခံရမႈ၊ ခြဲျခား ဆက္ဆံခံရမႈ၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္၊ မဲေပးခြင့္ ျငင္းပယ္ခံရမႈ၊ ကေလးႏွစ္ဦးသာ ေမြးဖြားခြင့္ရွိမႈ စသည့္ ျပႆနာမ်ားမွာ ေျဖရွင္းရန္ မလြယ္ကူေၾကာင္း၊ ယင္းျပႆနာကို ေျဖရွင္းရန္ တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းမွာ လူထုဆႏၵ ခံယူကာ စစ္ေတြ၊ ေမာင္ေတာ ေဒသမ်ားကို ရခိုင္ျပည္နယ္က ခြဲထုတ္၍ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္နိမိတ္ စစ္တေကာင္း ေဒသႏွင့္ ပူးေပါင္းရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း Dahaka Tribune သတင္းဌာနက ေဖာ္ျပထားသည္။
အဆိုပါ ေဆာင္းပါးတြင္ လက္ရွိ ျဖစ္ပြားေနသည့္ က႐ိုင္းမီးယား ေဒသကို လူထုဆႏၵ ခံယူကာ ႐ုရွား နယ္နိမိတ္ထဲ ထည့္သြင္းသည့္ ကိစၥ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံနယ္နိမိတ္ ခြဲထုတ္မႈ အခ်ဳိ႕ကို ဥပမာမ်ား ေပးကာ စစ္ေတြ၊ ေမာင္ေတာ ေဒသမ်ားကို ရခိုင္ျပည္က ခြဲထုတ္ရန္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရကို တိုက္တြန္းေရးသား ေဖာ္ျပထားသည္။
“ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အေနနဲ႔လည္း ႏိုင္ငံတကာ နယ္စပ္ေတြမွာ ရွိတဲ့ အတိဒုကၡ ေရာက္ေနတဲ့ ေသြးသား ေတာ္စပ္တဲ့ သူေတြအတြက္ကို ထူးထူးျခားျခား ထပ္ၿပီး စဥ္းစားေနဖို႔ မလိုပါဘူး။ သူတို႔က က႐ုိင္းမီးယားလိုပဲ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံၾကားက လြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံ ျဖစ္သင့္ၿပီ။ ဒီအခြင့္အေရး ဆိုတာမ်ဳိးကလည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရက အတင္းအက်ပ္ လုပ္ယူထားတာ မဟုတ္ဘူး။ နဂိုရွိၿပီးသား သေဘာမ်ဳိးပါပဲ” ဟု ယင္းေဆာင္းပါးတြင္ ပါရွိသည္။
ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကို အျခားတစ္ႏိုင္ငံက ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္၍ မရေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကို ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္ရာ ေရာက္သည့္ အဆိုပါ ေရးသား ေဖာ္ျပမႈကို ကန္႔ကြက္ ႐ႈတ္ခ်ေၾကာင္း ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေရးရာ ဝန္ႀကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္က ေျပာၾကားသည္။
“ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ လူထုဆႏၵ ခံယူမႈ လုပ္ရန္ လိုၿပီလား” အမည္ရ အဆိုပါ ေဆာင္းပါးကို Zeeshan Khan ဆိုသူက ေရးသားခဲ့ၿပီး ယင္းေရးသားခ်က္ကို မတ္လ ၂၀ ရက္ေန႔က Dahaka Tribune တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ယင္းသို႔ေသာ ေရးသားမႈမ်ဳိးမွာ စာနယ္ဇင္း က်င့္ဝတ္ႏွင့္ မညီေၾကာင္း၊ လူမ်ဳိးစု ႏွစ္စုအၾကား ပဋိပကၡ ျဖစ္ေစသည့္ ေရးသားမႈမ်ဳိး ျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္တြင္း သတင္းစာဆရာ အခ်ဳိ႕က ေထာက္ျပၾကသည္။
The Voice Weekly

ရခိုင္ျပည္ႏွင့္ ဘဂၤါလီ ရာဇ၀င္

ဘဂၤလီးကုလားရန္မီးအစ (၁၉၄၂)ခုနွစ္
ရခိုင္ျပည္တြင္ ဘဂၤလီကုလားမ်ားအစုလိုက္အျပံဳလိုက္ေျပာင္းရႊ႕အေျခခ်မႈမွာအခ်ိန္ကာလအားျဖင္႔ သံုးႀကိမ္ရိွခဲ့ပါသည္။ပထမအႀကိမ္ ေျမာက္ဦးေခတ္တြင္စစ္သံုးပန္႔(သို႔)ကၽႊန္အေရာင္းအဝယ္ႏွင့္ ေရာက္
ရိုလာသူမ်ားျဖစ္ပါသည္။ဒုတိယအႀကိမ္ ၿဗိတိသွ်ကိုကိုလိုနီေခတ္လယ္ပိုင္းေလာက္တြင္ ကူလီအျဖစ္ျဖင့္ ဝင္ေရာက္လာသူမ်ား၊တတိယအႀကိမ္ ကိုလိုနီေခတ္ေႏွာင္းပိုင္းႏွင့္ ပါလီမန္ေခတ္တြင္ ခိုးဝင္အေျခခ်သူ မ်ားျဖစ္ၾကပါေရ။
ေျမာက္ဦးေခတ္သံုးပန္႔
သမိုင္းပညာရွင္ ဦးခင္ေမာင္ေစာ(ဘာလင္)လန္ဒန္တြင္ဖတ္ၾကားအပ္ေသာ Religions of Arakhan
ဆိုသည့္စာတမ္းမွာေျမာက္ဦးေခတ္ မင္းဗာဘုရင္လက္ထက္ သကၠရာဇ္ ၁၅၃၃ ခုႏွစ္တြင္ စစ္တေကာင္းကို
ျပန္လည္သိမ္းပိုက္စဥ္ကဖမ္ဆီးမိေသာဘဂၤလီစစ္သံုးပန္႔မ်ားကိုသံတြဲျမိဳ႕သို႔ ကၽြန္အျဖစ္ေခၚယူလာသည့္
အေၾကာင္းတင္ျပထားသည္ကိုေတြရိုရပါေရ။
ယၡဳသံတြဲခရိုင္တြင္ ထင္ရွားသည့္ ဆံေတာ္၊အံေတာ္၊နံေတာ္၊ေစတီေတာ္မ်ားသည္ ဘဂၤလီဘုရားကၽြန္ မ်ားလုပ္အားျဖင့္တည္ေဆာက္ခေရလို႔ စာတမ္းတြင္ေဖၚျပထားပါေရ။ သံတြဲျမိဳ႕စားေျမာက္ဦးထီးနန္း ကိုပံုကန္ ထၾကြသည့္အခါ ဘုရားကၽြန္ဘဂၤလီမ်ားသည္ ပံုကန္သူဖက္ကပါဝင္ၾကပါသည္။ ထိုအေရးအခင္း အေရးနိမ့္သြားသည့္အခါ မင္းျပစ္မင္းဒဏ္ကိုေၾကာက္ရြံ႕၍ဘုရားကၽြန္ ေလးေထာင္ခန္႔သည္ အထက္ ျမန္မာျပည္ အင္းဝဘုရင္ထံသို႔ထြက္ေျပးခိုလံုၾကပါေရ။
ထိုဘဂၤလီမ်ားကိုအင္းဝဘုရင္မွ ေကာင္းမြန္စြာလက္ခံ၍သူတို႔အားဘုရားကၽြန္အျဖစ္မွ ကင္းလြတ္ေၾကာင္းေၾကးျငာကာေျမဒူးဆိုသည့္အရပ္တြင္ ေနရာခ်ထားခပါေရ။ထိုမူဆလင္မ်ားကိုေျမဒူး
မူဆလင္ဟုေခၚၾကပါသည္။ ထုိေျမဒူးမူဆလင္မ်ားသည္ ျမန္မာဘုရင္ အဆက္ဆက္တြင္သစြာရိွစြာ အမွဳထမ္းရြက္ခဲၾကျပီး ျမန္မာျပည္အထက္ပိုင္းတြင္ ႏွစ္ေပါင္း(၁၅၀)ခန္႔ အေျခခ်ေနထိုင္ခဂတ္ပါသည္။
တခ်ဳိ႕မွာဘိုးေတာ္ေမာင္ဝိုင္း၏ ရခိုင္က်ဴးေက်ာ္စစ္ပြဲကာလ၌သံတြဲစစ္မ်က္နာ မွဝင္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾက၍ရခုိင္ျပည္ကို သိမ္းပိုက္ျပီးသည့္အခ်ိန္တြင္ဗမာျပည္ကိုမျပန္ေတာ့ပဲသံတြဲတြင္ ျပန္လည္အေျခခ်ေနထိိုင္ခဲ့ၾကပါသည္။ ယင္းေၾကာင့္ သံတြဲ၌ရိွ သည့္ ျမန္မာနိဳင္ငံသားေျမဒူးမူဆလင္မ်ားသည္၊ ယၡဳရခိုင္ျပည္ရိုဘဂၤလီကုလား မ်ားကဲ့သို႔ ဘဂၤလီစကား၊ရခိုင္စကားမေျပာပဲအညာသံဗမာစကားကိုေျပာဆိုၾကသည္ ဟုစာတမ္း တြင္ဆိုထားပါသည္။
၁၈၂၆ ခုနစ္တြင္ ရႏ ၱာပိုစာခ်ဴပ္အရရခိုင္ေဒသ ၿဗိတိသွ်လက္ေအာက္ က်ေရာက္သြားခဲသည့္အခါ ဘဂၤလီမ်ားသည္ ၁၈၈၀ မွစျပီးလယ္ကူလီအျဖစ္ လာလုပ္ခဲ့ၾကပါသည္။အမွန္အားျဖင့္ ရခိုင္ေျမေပၚတြင္ စတင္အေျခခ်ေနထိုင္ရန္ စတင္ခဲ့သည့္အခ်ိန္မွာ ၁၉၁၆ မွ ၁၉၁၈ ခု ၾကားကာလတြင္အေရွ႕အိႏိၵယကုမၸဏီ သည္ ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္ေတာေဒသကို လမ္းေဖါက္ရန္ အလုပ္သမားမ်ားေခၚသြင္းလာရာမွေန စတင္ခဲ့သည္ဟုသိရပါသည္။ ၄င္းေနာက္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရသည္ ၁၉၃၀ ခုနစ္တြင္ ရာသီအလိုက္
ကူလီအျဖစ္ ဘဂၤလီေလးေသာင္းကိုစစ္တေကာင္းမွ ေခၚသြင္းခဲ့သည္ဟုေဖၚျပပါသည္။
ထုိအခ်ိန္ကာလအတြင္းတြင္ ဘဂၤလီမ်ားသည္ အလုပ္လာလုပ္ျပီးေနရပ္ျပန္သည့္လူႏွင့္ အေျခခ်ေနထိုင္က်န္ခဲ့သည့္ လူအမ်ဳိးမ်ဳိးရိွမည္ဟုယူဆရပါသည္။ ထိုကာလအထိရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုသည့္ ေဝါဟာရမွာမေပၚေသးေပ။ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းဂ်ပန္အဝင္အဂၤလိပ္ေျပးစဥ္ လက္နက္မ်ားကိုဘဂၤလီမ်ားထံခ်န္လွပ္ထားခဲ့ပါသည္။
(၁၉၄၂)ခုႏွစ္ အဓိအရံုးတြင္ ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္ေတာရိွ ရခုိင္မ်ားသည္ ဘဂၤလီတို႔၏ရန္ျပဳမႈေၾကာင့္ ေက်ာက္ေတာ္ဖက္သို႔ေျပာင္းေရႊ႕ေျခခ်ခဲ့ၾကရပါသည္။ ထိုအေရးအခင္း၌ ရခိုင္လူမ်ဳိးေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ အသက္ဆံုးရံုးခဲရပါသည္။ ထိုအေရးခင္းမတိုင္မီက ဘူသီေတာင္ႏွင့္ေမာင္ေတာတြင္ ရခိုင္ရြာၾကီးေပါင္း (၁၂၉) ရြာတည္ရိွခဲ့ရာမွ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ျပီးေခတ္တြင္ ရြာေပါင္း(၆၈) ရြာ၌ တစ္ခ်ဳိ႕တဝက္ခန္႔သာ ျပန္လည္အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ၾကပါသည္။
ထိုအေရးခင္း၌ ရခိုင္ျပည္တြင္ ရြာေပါင္း (၃၀၀)ေက်ာ္မီးရိွဳ႕ခံရျပီး ရခိုင္ရြာအမ်ားစုမွာ ကုလားရြာမ်ားျဖစ္ကုန္ၾကပါသည္။
ထိုေၾကာင္း (၁၉၄၇)ခုတြင္ ခြဲထြက္ရန္အတြက္ မူဂ်ာဟိတ္(စ္) ေျမေအာက္လႈပ္ရွားမႈစတင္ခဲ့ပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ (၁၉၄၉) ခုတြင္ ပံုကန္သူ မူဂ်ာဟိတ္(စ္)မ်ားသည္ က်န္ရိွေသာ ရခုိင္ရြာမ်ားကို မီးရိွဳ႕သတ္ျဖတ္မူေၾကာင္း ေမာင္ေတာ ေဒသမွ ရခုိင္လူဦးေရ (၅)ေထာင္ေက်ာ္မွာ သူတို႔၏ရြာမ်ားကို စြန္႔ပစ္ထြက္ေျပးခ့ဲၾကရပါသည္။ လူအမ်ားအျပားလည္း ေသဆံုးခ့ဲရပါသည္။
ထိုလက္လြတ္စြန္႔ပစ္ခဲ့ရေသာ ရခိုင္ရြာမ်ားတြင္လည္း ဘဂၤလီကုလားမ်ားအစားထိုးေနရာ ယူလာခဲ့ၾကပါသည္။ (၁၉၄၉)ခု မူဂ်ာဟိတ္(စ္) အေရးခင္းသည္ (၁၉၄၂)ခု ကုလား၊ရခုိင္ အဓိကရုဏ္း၏ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္၍ ဦးျခားခြဲထြက္ရန္အထိ ရည္ရြယ္ျပီးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထိုမူဂ်ာဟိတ္(စ္) အေရးခင္းေနာက္ပိုင္း ပါလီမန္ေခတ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ရခိုင္အေျခစိုက္ ရတည ပါတီကို ယွဥ္ျပိဳင္ရန္ (၁၉၆၀)ခုတြင္ ဘူသီးေတာင္၊ေမာင္ေတာႏွင့္ ရေသ့ေတာင္ေဒသကို ေမယုနယ္ျခား ခရိုင္ သတ္မွတ္ျပီး ဘဂၤလီကုလားမ်ားကို ဖဆပလ အစိုးရမွ မဲေပးခြင့္ေပးခဲ့ပါသည္။
ယင္ေၾကာင္း ထုိေဒသမွ ေထာက္ခံမဲျဖင့္ ဘဂၤလီအမတ္မ်ား လြတ္ေတာ္ထဲေရာက္လာ၍ အစိုးရဝန္ၾကီးမ်ားျဖစ္လာခဲ့ပါ
ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ဘဂၤလီမ်ား ျပည္မသို႔ စိမ့္ဝင္မႈလည္း တစတစမ်ားလာျပီး ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းသို႔ ဘဂၤလာမွာခိုးဝင္လာ
သည့္ လူမ်ားလည္း တစတစမ်ားျပားလာခဲ့ပါသည္။
ပါလီမန္တြင္ ေနရာရသည့္ ဘဂၤလီေၾကာင့္ ရခုိင္ေဒသရိွသည့္ ဘဂၤလီမ်ားသည္ အခိုင္အမာ ေျခကုတ္ယူလာ နိုင္ခဲ့ၾကပါသည္။
ရခုိင္တို႔ ပိုင္ဆိုင္ခဲ့ေသာ ေျမယာမ်ားမွာလည္း သူတို႔လက္ထဲ တျဖည္းျဖည္းေရာက္လာခဲ့ပါသည္။ ရခုိင္ရြာတစ္ရြာတြင္ ရခိုင္မ်ားျပီး
ဘဂၤလီနည္းသည္မွာ ျပႆနာမရိွေပ။ ဘဂၤလီမ်ားလာသည့္ ရခိုင္ရြာမ်ားသည္ သူတို႔ေႏွာက္ယွက္မႈေၾကာင့္ တာရွည္ေနထိုင္ျခင္း
မရိွပဲ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ရပါသည္။
ယၡဳျဖစ္ရသည့္ အဓိကရုဏ္းေၾကာင့္ ဤေန႔အထိ ထုိေဒသမွရခိုင္မ်ားသည္ သူတို႔ရြာမ်ားတြင္ဆက္မေနရဲၾကေပ။ရခိုင္အမ်ား
စုရိွေသာ ျမိဳ႕ရြာမ်ားကို ေရႊ႕ေျပာင္းေနၾကရပါသည္။ ဘဂၤလီကုလားတို၏ ရွည္ရြယ္ခ်က္မွ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းကို မူဆလင္(ကုလား)
နိုင္ငံျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးရန္ျဖစ္ေပသည္။ ထိုကဲ့သို႔ လုပ္နိုင္ရန္ နည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ၾကိဳးစားခဲ့ၾကပါသည္။ ထုိကဲ့သို႔ၾကိဳးစားမႈေၾကာင့္
ေဒသခံရခိုင္မ်ားႏွင့္ မေက်မလည္ (အဆင္မေျပ) ျဖစ္ၾကသည္မွ ဤရခိုင္ေတြမရွိမွသာလွ်င္ ဤေဒသကို လြမ္းမိုးနိုင္မည္ဆိုသည့္
ေမ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖင့္ ဘဂၤလီကုလားတို႔သည္ လူအင္အားကိုအသံုးျပဳျပီး ရခုိင္တို႔ကို တိုက္ခိုက္ေမာင္းထုတ္ျခင္းပင္ျဖစ္ေလသည္။
ထုိသို႔ျဖစ္ရျခင္းသည္ ေျမာက္ဦးေခတ္တြင္ အေျခခ်ခဲ့သည့္ ဘဂၤလီ၊အာရပ္၊ပထန္၊အဂိုႏွင့္ ေပၚတူဂီစသည့္ နုိင္ငံျခားသား
မ်ားေၾကာင့္မဟုတ္ ျဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္၊မဆလေခတ္၊ပါလီမန္ေခတ္၊နဝတ၊နအဖ၊ေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ ဝင္ေရာက္လာသည့္
ဘဂၤလီမ်ားေၾကာင့္ပင္ျဖစ္ေပသည္။ ေျမာက္ဦးေခတ္္တြင္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့သည္ ဘဂၤလီဦးေရမွာ အလြန္နည္းပါးျပီးသူတို႔၏
ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈမွလြဲလွ်င္ က်န္သည့္ေနမႈပံုစံ စိတ္ေနသေဘာထား စရိုက္သဘာဝမ်ားမွာ ရခိုင္လူေနမႈစနစ္ထဲ စိမ့္ဝင္ေရာ
ေႏွာသြားခဲပါျပီး။
(၁၉၅၀) ခုေနာက္ပိုင္းတြင္ လူမသိသူမသိေသာေရွးေဟာင္းဘဂၤလီေဝါဟာရရိုဟင္ဂ်ာကိုရခုိင္ျပည္ေရာက္ ဘဂၤလီကု
လားတခ်ဳိ႕ကရခုိင္တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးသစ္အမည္အျဖစ္ လွည့္စားအသံုးျပဳ၍နိုင္ငံေရးေခါင္းစဥ္တခုတပ္နိုင္ရန္ ေတာင္ဆိုေန
ျခင္းျဖစ္ေပသည္။ အဆိုပါ ေရွးေဟာင္းဘဂၤလီေဝါဟာရရိုဟင္ဂ်ာဆိုသည္မွာရခိုင္ျပည္ကိုရိုဟင္ဟုဘဂၤလီမ်ားကဘဂၤလီဘာ
သာျဖင့္ ေရွ႕ေခတ္ကေခၚဆိုၾကျခင္းသာျဖစ္ျပီးဆင့္ပြားေဝါဟာရျဖစ္ေသာရိုဟင္ဂ်ာမွာရခုိင္းျပည္သား(သို႔)ရခိုင္မ်ားႏွင့္သာ
သက္ဆိုင္ျပီးရခိုင္ျပည္သို႔ ဘဂၤလားမွ ေရႊ႕ေျပာင္းဝင္ေရာက္လာသူဘဂၤလီမ်ားႏွင့္ လံုးဝသက္ဆိုင္မူမရိွေၾကာင္း ျပင္သစ္နိုင္ငံ
သားသမိုင္ပညာရွင္ “Dr.Jacquesleider”ကဆိုထားပါသည္။
လြန္ခဲ့ေသာအခ်ိန္ကာလမ်ားကရိုဟင္ဂ်ာေဝါဟာရကိုမည္သူမွ် တိတိက်က်အဓိပၸါယ္ မဖြင့္ဆိုနိုင္ခဲ့ၾကေပ။ယင္းအတြက္
(Dr.Jacquesleider)ေဒါက္တာဂ်က္ေကာ့(စ္)လိုင္ဒါ၏ ေလ့လာေတြရွိခ်က္ကိုဗဟုတုတျဖစ္ဖြယ္ ေဖၚျပလိုက္ပါသည္။
(၁၉၅၄)ခုတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာသည္ တိုင္းရင္းသားျဖစ္ေၾကာင့္ တိုင္သိ ျပည္သိေၾကျငာသည္ကိုနိုင္ငံေတာ္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု
အစိုးရလက္ထက္ဦးမွလည္းအစိုးရပိုင္းအေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ အတည္ျပဳခဲ့ၾကပါသည္။ျမန္မာအသံ၌လည္းရိုဟင္ဂ်ာ
ဘာသာစကားျဖင့္ အသံလြင့္ အစီအစဥ္သည္ (၁၉၆၅)ခုအထိတည္ရိွခဲ့ပါသည္။သို႔ေသာ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ရံုးကေၾကျငာခ်က္ထုက္ျပန္
ခဲ့သည့္မ်ဳိး၊လြတ္ေတာ္မွ မဲခြဲဆံုးျဖတ္မႈမ်ဳိးမဟုတ္ေပ။(၁၉၇၈)ခုတြင္ ေနဝင္း၏ နဂါးမင္းစီမံခ်က္ေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒခ်္ကိုထြက္
ေျပးသြားခဲ့သည့္ ဘဂၤလီမ်ားကိုဟသၤာစီမံခ်က္အရ ျပန္လက္ခံခဲ့သည့္အခါ နဂိုမႈလရိွသည့္ ဦးေရထက္အျပင္ ပိုမိုလက္ခံခဲ့ရ
သည္ဟုစစ္စာတမ္းမ်ားအရသိရိွရပါသည္။ (၁၉၈၈)ခုနစ္ ျမန္မာနိုိင္ငံ၌ လူထုအံုၾကြမႈၾကီိိိိိိိိိးေပၚေပါက္လာသည့္အခါ ႏွစ္ေပါင္း
(၂၀)ေက်ာ္ ငုပ္လွ်ိဳးေနေသာရိုဟင္ဂ်ာအမည္ႏွင့္ အသံမွာက်ယ္ေလာင္စြာ ျပန္လည္ရိုက္ခက္လာခဲ့ပါသည္။
အထူးသျဖင့္ ျပည္ပေရာက္ ဘဂၤလီကုလားမ်ားသည္ ရခိုင္သမိုင္းတခုလံုးကိုအရည္ၾကိဳဖ်က္စီး၍ရိုိိဟင္ဂ်ာအမည္ေအာက္
သမိုင္းသစ္ကိုဖန္တီးခဲၾကပါသည္။ေနာက္တဖက္တြင္လည္းအစိုးရမဟုတ္ေသာနိုင္ငံတာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားNGOs၊UN ႏွင့္
အျခားအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊အစြန္ေရာက္ အစၥလာမ္စစ္ေသြးၾကြတို႔၏ ကူညီးေထာက္ပံ့မူမ်ားႏွင့္အတူမီဒီယာမ်ားမွတမ်ဳိး၊ စစ္ေရးအရ
တဖံုတခ်ိန္တည္းတျပိဳင္တည္းတြင္ ရခိုင္ျပည္ကိုရုိဟင္ဂ်ာကုလားျပည္ျဖစ္ေအာင္ နည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ အားထုတ္ေနၾကသည္ကိုအား
လံုးအသိပင္မဟုတ္ပါလား။
သို႔ျဖစ္ပါ၍ ျပည္တြင္၊ျပည္ပ၌ရိွ္ေနေသာ္ ရခိုင္လူငယ္မ်ားေရာက္ရာရပ္၌ေပ်ာ္ေမြ႕စြာမေနထုိင္ဂတ္ဘဲမိမိရို႕အမ်ဳိးဘာသာ
သသနာကိုဖ်က္စီးရန္ က်ဴးေက်ာ္လာေသာသမိုင္းလိမ္မူဆလင္ရန္ကိုကာကြယ္ရန္ ရခိုင္ျပည္ႏွင့္ရခိုင္လူမ်ဳိးအားေစာက္ေရွာက္
ရန္ အတြက္ ရခို္င္လူူမ်ဳိးမ်ားအားလံုးသြီးစည္းညီညြတ္ဖုိ႔လိုအပ္ပါသည္။

မွတ္ခ်က္။ ။ရခိုင္ဝံသာႏုစာပီအသင္းမွ ၂၀၁၂ ခုနစ္၊စက္တင္ဘာလတြင္ ထုတ္ေဝသည့္ အမ်ဳိးသားေရးစာေစာင္မွ မူရင္းအတိုင္းေရးသားေဖာ္ျပထားပါသည္။
  Credit to >ခရီးသြား ငွက္ငယ္

တင္းတိပ္ကို ဘယ္လိုေဖ်ာက္ရပါ့

အမ်ားအားျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးေတြက အမ်ိဳးသားမ်ားထက္ပို၍ တင္းတိပ္ေပါက္ တတ္ၾကျပီး၊ မ်က္ႏွာ အလွအပကို ဖ်က္ဆီးသည့္ တင္းတိပ္ေပါက္မွာကို စိုး ထိတ္ေနၾကရပါတယ္။

တင္းတိပ္ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြကေတာ့၊ မ်က္ႏွာသန္ ့ရွင္းမႈမရွိျခင္း၊ မသန္ု ့ ရွင္းေသာမ်က္ႏွာသုပ္ပု၀ါ(သို ့မဟုတ္)တို ့ဖတ္ ပု၀ါ(သို ့မဟုတ္)ကရင္မ္ပပ္ဖ္ေရျမွံဳ ့တို ့ ကိုသံုးစြဲျခင္း၊ မသန္ ့ရွင္းေသာလက္ျဖင့္ ပြတ္သပ္ကိုင္တြယ္ျခင္း၊ မိမိနဲ ့ဓာတ္မတည့္ သည့္ ဓာတုပစၥည္းမ်ားပါ၀င္ေသာ မိတ္ကပ္မ်ားလိမ္းက်ံျခင္း၊ ေနေလာင္ျခင္း၊ ဓမၼတာမ မွန္ဘဲ ေသြးပုပ္ေသြးညစ္မ်ားၾကြင္းက်န္ျခင္း၊ နံ ့ သာျဖဴလိမ္းျခင္း စသည္တို ့ေၾကာင့္ တင္း တိပ္ စြဲနိုင္ပါတယ္။ ပင္ကိုယ္မ်က္ႏွာအသားအေရေျခာက္ေသြ ့သူမ်ားမွာ တင္း တိပ္ေပါက္ ဖို ့ ရာႏႈန္းျပည့္နီးပါးေသခ်ာေနပါျပီ္။ ခႏၶာကိုယ္အပူဓာတ္မ်ားသည့္ အမ်ိဳး သမီး မ်ား ေသြးမဆံုးခင္ ႏွင့္ ေသြးဆံုးျပီးစအခ်ိန္ေတြမွာ တင္းတိပ္ေပါက္ေလ့ ရွိျပီး၊ ေသြးဆံုးျပီးႏွစ္ အတန္ငယ္ၾကာတဲ့အခါမွာေတာ့ သူ ့အလိုလိုေပ်ာက္သြားတတ္္ ပါတယ္။
တင္းတိပ္ေဖ်ာက္နည္း။
လက္တကမ္းမွာ အလြယ္တကူရရွိနိုင္တဲ့ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ သဘာ၀ကုထံုးေလးေတြက ဓာတုပစၥညး္မပါရွိတာေၾကာင့္ ေဘးထြက္ ဆိုးကိ်ဳးမရွိဘဲ တင္းတိပ္ေပ်ာက္ေစနိုင္ပါ တယ္။ သို ့ေသာ္ ဘယ္နည္းကိုဘဲသံုးသံုး ဇြဲရွိဖို ့ေတာ့လုိအပ္ပါတယ္။
(၁) ဒႏၱသုခအရြက္စိမ္းရည္(သတၱဳရည္)ႏွင့္ သနပ္ခါးေရာစပ္၍ အိပ္ရာ၀င္တိုင္းလူးအိပ္ ပါ။ ညစဥ္လိမ္းက်ံျခင္းျဖင့္ ရက္ပိုင္းအ တြင္း တင္းတိပ္ေပ်ာက္ကင္းသြားပါလိမ့္မယ္။
(၂) သန္ ့ရွင္းစင္ၾကယ္စြာ ေဆးေၾကာထားေသာ ကင္ပြန္းခ်ဥ္ရြက္ မနုမရင့္ လက္ဆစ္ ဆုပ္ စာခန္ ့ကို ထန္းလ်က္ (၇)လံုးခန္ ့ႏွင့္ သံုးခြက္တစ္ခြက္တင္က်ိဳ၍၊ ဆူလာတဲ့အခါ အိုးထဲကိုဆားအနည္းငယ္ခပ္ထည့္ပါ။ ခ်ိဳခ်ဥ္ခ်ဥ္အရသာအရည္ကို မနက္တစ္ၾကိမ္၊ ညတစ္ၾကိမ္ေသာက္ေပးျခင္းျဖင့္ တင္းတိပ္မ်ားပါးလႊာျပီး မၾကာခင္ေပ်ာက္သြားပါ လိမ့္မယ္။
(၃) မ်က္ႏွာကို သန္ ့ရွင္းစြာေဆးေၾကာ၍ ေရသုပ္ျပီးေနာက္၊ သန္ ့ရွင္းေသာ အုန္းမႈတ္ ခြက္အခြံကို ေက်ာက္ပ်ဥ္သန္ ့သန္ ့ေပၚ မွာ ေရအစား သံပုရာရည္ျဖင့္ေသြး၍ သနပ္ခါး လိမ္း သကဲ့သို ့လိမ္းပါ။ တင္းတိပ္ ႏွင့္ ၄င္းေဆးရည္တို ့ထိေတြ ့တဲ့အခါ၊ အနည္း ငယ္ စပ္ဖ်ဥ္းဖ်ဥ္းခံစားရပါလိမ့္မယ္။ အေရာင္က၀ါလြန္းတာေၾကာင့္ ညအိပ္ယာ၀င္ခါနီးမွာ လိမ္း ၍အိပ္ပါ။ (စပ္ဖ်ဥ္းဖ်ဥ္း ခံစားမႈကို သီးခံ၍ တစ္လခန ့္ လိမ္းေပးျခင္းျဖင့္ လက္ေတြ ့ေပ်ာက္ ကင္းနိုင္ပါတယ္)
(၄) ၾကက္သြန္နီကိုေထာင္း၍ ရလာတဲ့့အရည္ကို ရွာလကာရည္ ေရာစပ္ျပီး ညင္သာ စြာလိမ္းပါ။
(၅) ေထာပတ္သီး အမွည့္ထဲက၊ အေစ့၀ိုင္း၀ိုင္းၾကီးကို အရိပ္ထဲမွာအေျခာက္လွန္း ပါ(ေနပူထဲမလွန္းရ)။ ေျခာက္ေသြ ့သြားတဲ့အခါ ညအိပ္ယာ ၀င္ခါနီးတိုင္းေသြး၍၊ မ်က္ႏွာကိုစင္ၾကယ္စြာ ေဆးေၾကာသုတ္သင္ျပီးေနာက္ သနပ္ခါးလိမ္းသကဲ့သို ့လိမ္း အိပ္ပါ။ တင္းတိပ္ေတြ ေပ်ာက္ရံုသာမက၊ မ်က္ႏွာအသားအရည္ နုေခ်ာလာပါလိမ့္မယ္။
(၆) မ်က္ႏွာကိုသန္ ့စင္ေအာင္ ေဆးေၾကာျပီးေနာက္ ဖရဲသီးေအာက္ခံအျဖဴသားကို ဓား(သို ့မဟုတ္)ဇြန္းျဖင့္ ပါးပါးလွီး၍ မ်က္ႏွာ ေပမွာ နာရီ၀က္ခန္ ့ၾကာေအာင္ တင္ ထားေပးပါ။
(၇) သနပ္ခါးေသြးၿပီးေနာက္ သိေႏၶာဆားကို စပါးေစ့တစ္ေစ့ခန္႔ေရာစပ္ၿပီး တင္းတိပ္ ရွိေသာေနရာကို တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္ ေန႔စဥ္ လိမ္းေပးပါ။
(၈) သနပ္ခါးေသြးတဲ့အခါ၊ ပင္လယ္ေရျမွပ္ကုိ အနည္းငယ္ထည့္ေသြး၍ ရရွိတဲ့သနပ္ခါး ရည္ျဖင့္ တင္းတိပ္ရွိေသာ ေနရာတဝုိက္ ကုိ တစ္ေန႔သုံးႀကိမ္ လိမ္းေပးပါ။ (ပင္ လယ္ေရျမွပ္ ကုိ ပရေဆးဆုိင္မ်ားတြင္ ဝယ္ယူရရွိႏုိင္ပါတယ္)
(၉) မ်က္ႏွာကို စင္ၾကယ္ေအာင္ေဆးေၾကာျပီးေနာက္၊ သနပ္ခါးေသြးတဲ့အ ခါ ေက်ာက္ ခ်ဥ္ ကုိ မုန္႔ညွင္းေစ့ တစ္ေစ့ခန္႔ထည့္ေသြး ၿပီး လိမ္းေပးပါ။ နံနက္တစ္ႀကိမ္၊ ည တစ္ႀကိမ္ တစ္ေန႔ ၂ ႀကိမ္လိမ္းေပးႏုိင္ပါတယ္။(မ်က္ႏွာေပၚရွိ တင္းတိပ္မ်ားသာမက၊ အစက္္ အေျပာက္မ်ား ႏွင့္ မ်က္ႏွာအေရျပား ၾကမ္းတမ္းမႈကိုပါ သက္သာေပ်ာက္ ကင္းေစနိုင္ပါတယ္)
(၁၀) သန္႔စင္လတ္ဆတ္ေသာ နႏြင္းတစ္တက္ကုိ ေရအစား ႏြားႏုိ႔အနည္းငယ္ႏွင့္ေသြး ၍၊ ရရွိေသာေဆးရည္ကုိ တင္းတိပ္ရွိ ေသာ ေနရာတစ္ဝုိက္မွာ လိမ္းေပးပါ။ တစ္ေန႔ သုံးႀကိမ္ လိမ္းေပးသင့္ပါတယ္။
(၁၁) ကြမ္းရြက္ကုိ ပါးပါးလွီးျဖတ္ေတာက္၍ ေရအနည္းငယ္ႏွင့္ျပဳတ္ပါ။ အေအး ခံျပီးေနာက္ ကြမ္းရြက္ျပဳတ္ရည္ ၂-ဆ၊ ပ်ားရည္ ၁-ဆ ေရာစပ္၍ ပုလင္းႏွင့္ထည့္ပါ။ ထိုကြမ္းရြက္ေပါင္းေဆးရည္ကုိ နံက္တစ္ႀကိမ္၊ ညေနတစ္ႀကိမ္ လိမ္းေပးပါ။ လိမ္းခါနီးတိုင္း၊ မ်က္ႏွာကို သန္ ့စင္စြာ ေဆးေၾကာ၍ ပုလင္းကုိလႈပ္ၿပီးမွ လိမ္းပါ။
(၁၂) နံနံေစ့ကုိျပဳတ္၍ ရလာတဲ့ေဆးရည္ကိုအေအးခံကာ ညအိပ္ယာဝင္တုိင္း မ်က္ႏွာကုိလိမ္းေပးပါ။ (တင္းတိပ္သာမက၊ မွဲ႔ ေျခာက္ ႏွင့္ ဆားဝက္ၿခံမ်ားကုိ သိသိသာသာ ေလ်ာ့ပါးသြားေစပါတယ္)
(၁၃) နန္းလုံးႀကိဳင္ အသီး ၁-ဆ၊ ဂုံမင္းသီး ၁-ဆတုိ႔ကုိ ကၽြမ္းေအာင္မီးဖုတ္၍ အမႈန္႔ျပဳလုပ္ပါ။ ျပီးရင္ ထိုအမႈန္ ့ေတြ ျမဳပ္သြားတဲ့ အထိ၊ ႏွမ္းဆီစစ္စစ္ ႏွင့္ ေရာစပ္၍ ပုလင္းထဲထည့္ထားပါ။ အသုံးျပဳခါနီးတိုင္း ပုလင္းကုိလႈပ္ၿပီး တင္းတိပ္ရွိေသာ ေနရာေတြ ေပၚလူးေပးပါ။
လူသားပီသစြာျဖင့္ ေဆာင္းပါးရွင္အမည္ကို ေျပာင္းလဲျခင္း/ခ်န္လွပ္ထားျခင္းမ်ိဳး မျပဳလုပ္ၾကပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံပါသည္
 ေပါက္ေပါက္

Credit to > က်န္းမာေရးသတင္းမ်ား& ေပါက္ေပါက္

*ဗုဒၶသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံသား ဟုတ္၊ မဟုတ္*

ေမး။ လြန္ခဲ့တဲ့ 'တစ္ႏွစ္ေက်ာ္' ေလာက္ကတည္းက "ဆရာပါရဂူ" ေရးသည့္ "ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံသား ဟုတ္မဟုတ္" ဆိုတဲ့ စာအုပ္ေၾကာ္ျငာကို ေတြ႕၍ ၀ယ္ယူရန္ 'လွည္းတန္း' သို႔သြားရွာေဖြရာ မေတြ႕၍မ၀ယ္ျဖစ္လိုက္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ဘုရားအေနနဲ႔ ျမတ္စြာဘုရားဟာ ဘယ္ႏိုင္ငံသားဆိုတာကို က႐ုဏာ ေရွ႕ထား ေျဖၾကားေပးပါ။

ေျဖ။ ႏိုင္ငံသားကေတာ့ "အိႏၵိယႏိုင္ငံသား" ေပါ့။ အိႏၵိယနယ္ထဲ 'ေမြး' တာကိုး။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ အိႏၵိယႏိုင္ငံထဲမွာ လူမ်ိဳးက အမ်ားႀကီးေလ။ သူတို႔ 'အမ်ိဳး' ကို "သာကီ၀င္ အမ်ိဳး" လို႔ေခၚတယ္။ အခုလို အမည္း၊ အသည္းမ်ိဳးေတြလည္း အမ်ားႀကီးေပါ့။ လူမ်ိဳးစံုရွိတယ္။ တို႔ 'ျမန္မာျပည္' ထဲမွာလည္း အခု " ျမန္မာ၊ ကုလား၊ တ႐ုတ္၊ ရွမ္း၊ ကခ်င္" အဲဒီလိုရွိသလိုေပါ့။

အိႏၵိယႏိုင္ငံထဲမွာ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုရွိတယ္။ အဲဒီ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုထဲမွာ "ဘုရားအမ်ိဳးက သာကီမ်ိဳး" ေပါ့။ 'သက်သာကီ' မ်ိဳးေပါ့။

သက်သာကီေတြကို "၀ိဋဋဴဘမင္း" သတ္ခဲ့အခါမွာ တခ်ိဳ႕'ထြက္ေျပး' ၿပီးေတာ့ 'ျမန္မာျပည္' ထဲ ေရာက္လာတယ္ "သမိုင္းေၾကာင္း" အယူအဆအရ...ေနာက္လူမ်ိဳး ႏွစ္မ်ိဳးသံုးမ်ိဳးေပါင္းၿပီးေတာ့ "ျမန္မာ" ေတြျဖစ္လာတယ္ေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ "ျမန္မာအစ သာကီက" ေပါ့ေနာ္။ အဲဒါေၾကာင့္ "သာကီးမ်ိဳးေဟ့ တို႔ဗမာ" လို႔ေႂကြးေၾကာ္ၾကတာပါ။

ၿပီးေတာ့ ထူးျခားတာကေတာ့ အဲဒီ "ျမတ္စြာဘုရား" ရဲ႕ "ကပိလ၀တ္ျပည္" ရွိတဲ့ေနရာ။ အခု "နီေပါႏိုင္ငံ" ထဲမွာဆို သာကီမ်ိဳးေတြက်န္ေနေသးတယ္။ အဲဒီ သာကီမ်ိဳးေတြရဲ႕ တခ်ိဳ႕ေသာ 'စကားလံုး' ေတြကို "ေလ့လာလို႔ဆန္းစစ္" ၾကည့္တဲ့အခါမွာ တို႔ျမန္မာေတြနဲ႔ 'တစ္ထပ္တည္း' ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီ သာကီမ်ိဳးေတြမွာလည္းပဲ သက်မ်ိဳးေတြမွာလည္းပဲ "အေဖ" ကို 'အဓိက' ထားတယ္။ တို႔ျမန္မာေတြမွာ ၾကည့္ပါလား။ အေဖပဲ အဓိကထားတာပဲ။ 'အမႈတစ္ခု' ျဖစ္ရင္ အဘဘယ္သူ၊ အမိမထည့္ဘူး။ အဲဒီ အခ်က္ခ်င္းသြားတူတယ္။ ေနာက္္ 'တစ္၊ ႏွစ္၊ သံုး၊ ေလး၊ ဂဏန္း' မွာ အေတာ္ေလး သြားတူတာေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္တူတာေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။

အဲဒီေတာ့ အခု၀ယ္လို႔ ရႏိုင္တဲ့စာအုပ္တစ္အုပ္ကို ၫႊန္းလိုက္ပါ့မယ္။ "ဦးလွသိန္းထြဋ္" ေရးပါတယ္။ စာအုပ္နာမည္ကေတာ့ "ဗုဒၶႏွင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳး"။ ဗုဒၶက ျမန္မာလူမ်ိဳးျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ျမန္မာဟာ ဘုရားအမ်ိဳးျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းကို "က်မ္းဂန္ အေထာက္အထား သဘာ၀ အေထာက္အထားမ်ိဳးစံု" နဲ႔ ေရးထားတဲ့စာအုပ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာတိုင္း *ဖတ္သင့္* ပါတယ္။ အရင္တုန္းကေတာ့ ဗုဒၶသည္ ျမန္မာလူမ်ိဳးလို႔ကို ေရးတာ။ ေနာက္ပိုင္းက်မွ "ဗုဒၶႏွင့္" လို႔ ျဖစ္သြားပါတယ္။

အဲဒါ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ စာအုပ္ဆိုင္မွာရွာပါ။
=====================================================

  'ေမတၱာရွင္(ေရႊျပည္သာ)' ရဲ႕ 'အလုပ္ေပး၀ိပႆနာ အေမးအေျဖမ်ား' စာအုပ္မွ ထုတ္ႏႈတ္ေရးသားထားပါသည္။                                                                                           
Credit to > Dhamma Mingalar

ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မင္းကြန္းတိပိဋက ဓမၼနာဒ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ဘဒၵႏၲဝိစိတၲသာရာဘိဝံသ ဘာသာျပန္ ဖြဲ႕ဆိုထားေသာ ေမတၱသုတ္

လံုးစံုမ်ားစြာ သတၱဝါ ခ်မ္းသာကိုယ္စိတ္ၿမဲပါေစ
ဥပါဒ္ရန္ေဘး ကင္းစင္ေဝး ၿငိမ္းေအးၾကပါေစ
ေၾကာက္တတ္၊မေၾကာက္တတ္ နွစ္ရပ္မ်ားစြာ သတၱဝါ ခ်မ္းသာကိုယ္စိတ္ၿမဲပါေစ
ဥပါဒ္ရန္ေဘး ကင္းစင္ေဝး ၿငိမ္းေအးၾကပါေစ
ၿမင္အပ္၊မၿမင္အပ္ နွစ္ရပ္မ်ားစြာ သတၱဝါ ခ်မ္းသာကိုယ္စိတ္ၿမဲပါေစ
ဥပါဒ္ရန္ေဘး ကင္းစင္ေဝး ၿငိမ္းေအးၾကပါေစ
ေဝးေန၊နီးေန နွစ္ေထြမ်ားစြာ သတၱဝါ ခ်မ္းသာကိုယ္စိတ္ၿမဲပါေစ
ဥပဒ္ရန္ေဘး ကင္းစင္ေဝး ၿငိမ္းေအးၾကပါေစ
ဘဝဇာတ္ဆံုး မဆံုးမ်ားစြာ သတၱဝါ ခ်မ္းသာကိုယ္စိတ္ၿမဲပါေစ
ဥပါဒ္ရန္ေဘး ကင္းစင္ေဝး ၿငိမ္းေအးၾကပါေစ
ရွည္တိုအလတ္ သံုးရပ္ခႏၶာ သတၱဝါ ခ်မ္းသာကိုယ္စိတ္ၿမဲပါေစ
ဥပါဒ္ရန္ေဘး ကင္းစင္ေဝး ၿငိမ္းေအးၾကပါေစ
ၾကီးငယ္အလတ္ သံုးရပ္ခႏၶာ သတၱဝါ ခ်မ္းသာကိုယ္စိတ္ၿမဲပါေစ
ဥပါဒ္ရန္ေဘး ကင္းစင္ေဝး ၿငိမ္းေအးၾကပါေစ
ဆူၾကံဳအလတ္ သံုးရပ္ခႏၶာ သတၱဝါ ခ်မ္းသာကိုယ္စိတ္ၿမဲပါေစ
ဥပါဒ္ရန္ေဘး ကင္းစင္ေဝး ၿငိမ္းေအးၾကပါေစ
လူအခ်င္းခ်င္း လွည့္ပတ္ၿခင္း ကင္းရွင္းၾကပါေ
အထင္ေသးၿခင္း အခ်င္းခ်င္း ကင္းရွင္းၾကပါေစ
ဆင္းရဲလိုၿခင္း အခ်င္းခ်င္း ကင္းရွင္းၾကပါေစ

Credit to> အရွင္ေခမိႏၵ တိပိဋကနိကာယေက် ာင္းတိုက္

အရည္းႀကီးဂုိဏ္း

ပုဂံေခတ္ ေနာက္ပုိင္းမွ စ၍ ျမန္မာျပည္တစ္၀န္းတြင္ ဂုိဏ္းႀကီး ၂-ဂုိဏ္း ထြန္းကားခဲ့ သည္။ ထုိဂုိ္ဏ္းႀကီးမ်ားမွာ အရည္းႀကီးဂုိဏ္း ႏွင့္ ပြဲေက်ာင္းဂုိဏ္း တုိ႔ ျဖစ္သည္။

ယခုေဖာ္ျပမည့္ အရည္းႀကီးဂုိဏ္းမွာ အေနာ္ရထာမတုိင္မီက ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ အရည္းႀကီးဂုိဏ္း မဟုတ္ေပ။ အေနာ္ရထာ မတုိင္မီက အရည္းႀကီးဂုိဏ္းမွာ မဟာယာနဂုိဏ္းမွ ပဲ့ပြားလာေသာ တႏၲရဂုိဏ္းကြဲတစ္ခု ျဖစ္သည္။ ထုိဂုိဏ္းမွာ အေနာ္ရထာမင္းက တုိက္ဖ်က္လုိက္ သျဖင့္ ၁၁-ရာစုကပင္ ကြယ္ေပ်ာက္သြားခဲ့သည္။ ထုိဂုိဏ္းကုိ ပထမအရည္းႀကီးဂုိဏ္းဟု ေခၚႏုိင္သည္။

ယခု ေဖာ္ျပမည့္ အရည္းႀကီးဂုိဏ္းမွာ နရပတိစည္သူမင္း လက္ထက္မွ စ၍ ေပၚေပါက္ လာေသာ ဂုိဏ္းျဖစ္သည္။ ထုိဂုိဏ္းကုိ သာသနာ၀င္ ဆရာစဥ္တုိ႔၌ ထည့္သြင္းထားျခင္း မရွိေပ။ သုေတသနပညာရွင္တုိ႔က ေက်ာက္စာအကုိးအကားျဖင့္ ရွာေဖြေတြ႕ရွိထားေသာ ဂုိဏ္းျဖစ္သည္။

အရည္းဆုိသည္မွာ အရညဟူေသာ ပါဠိေ၀ါဟာရကုိ နာမသတ္ျပဳ၍ ေခၚဆုိထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ေတာေက်ာင္္းဂုိဏ္း ဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။

ေတာေက်ာင္းဂုိဏ္း၀င္ အရည္းႀကီးတုိ႔သည္ ေတာေက်ာင္း၌ ေနၾကေသာ္လည္း တရားဘာ၀နာကုိ ပြားမ်ားေနၾကသူမ်ား မဟုတ္ေပ။ သူတုိ႔သည္ ေလာကီအယူ၀ါဒတုိ႔ကုိ လုိက္စားၾကသည္။ တႏၲရဂုိဏ္း၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္တုိ႔ကုိ အေမြခံ၍ လုပ္ကုိင္ၾကသည္။ ၀ိဇၨာျဖစ္ ေရး၊ သိဒိၶေပါက္ေရးဆုိေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ျပဳလုပ္ၾကသည္။

အရည္းႀကီးဂုိဏ္း၀င္တုိ႔မွာ အမဲအစာ စားျခင္း၊ ေသရည္အရက္ ေသာက္သုံးျခင္း၊ ညဘက္တြင္ အမဲေသရည္ စသည္ အလွဴခံ၍ သုံးေဆာင္ၾကေၾကာင္း ေက်ာက္စာေဟာင္းမ်ား ၌ ေတြ႕ၾကရသည္။

ထုိဂုိဏ္းကုိ တည္ေထာင္သူမွာ ရွင္ကႆပ ျဖစ္သည္။ ရွင္ကႆပသည္ ေတာေက်ာင္း ၌ ေန၍ တႏၲရဂုိ္ဏ္း အလုပ္ကုိ တြင္က်ယ္ေအာင္ ျဖန္႔ျဖဴးသည္။ မိမိကုိယ္တုိင္ကား ေထရ၀ါဒဗုဒၶ ဘာသာ ရဟန္းေတာ္အျဖစ္ ခံယူထားသည္။ ေထရ၀ါဒ ေလာင္းရိပ္ကုိ ခုိလႈံ၍ ေလာကီတႏၲရ အလုပ္ကုိ ႀကိဳးကုတ္ ေဆာင္ရြက္ေနသူ ျဖစ္သည္။

ထုိရွင္ကႆပ၏ အတၳဳပၸတိၱတြင္ က်ားကုိ စီး၍ ခရီးသြားျခင္း၊ မိေက်ာင္းကုိ စီး၍ ပင္လယ္ျပင္ကုိ ျဖတ္ေက်ာ္ျခင္းစေသာ အံ့ဘနန္းဇာတ္လမ္းမ်ားျဖင့္ အဆန္းတၾကယ္ ေဖာ္ျပၾက၏။ ထုိပုဂိၢဳလ္ႀကီးကုိ တန္ခုိးရွင္၊ သိဒိၶရွင္၊ မဟိဒိၶရွင္ႀကီးအျဖစ္ ဥာဏ္အားခ်ည့္နဲ႔သူတုိ႔က ယုံၾကည္ခဲ့ ၾကေလသည္။

ရွင္ကႆပသည္ အနိမ့္ေတာေက်ာင္းဟုေခၚေသာ အရပ္မွ ေန၍ ဂုိဏ္းႀကီးပြြားေအာင္ ခ်ဲ႕ုျဖန္႔ခဲ့သည္။ ေရွးေခတ္က ၾကံတူ (ကန္တူ) ဟု ေခၚသည္။ ယခုအခါ ေရစႀကိဳ ခ်င္းတြင္းျမစ္ကူး တံတားႀကီး၏ အေရွ႕ဘက္ကမ္း အနီး၌ ရွိသည္။ ရွင္ကႆပ၏ ေတာေက်ာင္းတုိက္ေဟာင္းႀကီးကုိ ယေန႔တုိင္ ေတြ႕ႏုိင္ၾကေသးသည္။

ထုိမေထရ္သည္ နရပတိစည္သူမင္း လက္ထက္တြင္ ပုဂံျပည္သုိ႔ ေရာက္ရွိသြားသည္။ ပုဂံျပည္သူတုိ႔သည္ မေထရ္ႀကီးကုိ ၾကည္ညိဳၾက၏။ တႏၲရဆန္ေသာ လုပ္ရပ္တု္ိ႔ုကုိ သေဘာက် ႏွစ္ျခိဳက္ကုန္ၾကသည္။ မင္းမွဴးမတ္ အသုိင္းအ၀ုိင္းမွ ပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ မေထရ္အတြက္ ပုဂံျပည္၌ ေက်ာင္းကန္မ်ားကုိ တည္ေဆာက္လွဴဒါန္းၾကသည္။ ေျမယာမ်ားစြာကုိ လွဴဳဒါန္းၾကသည္။

ပုဂံျပည္သူတုိ႔သည္ အရည္းႀကီးတုိ႔၏ လုပ္ရပ္မ်ား ျဖစ္ေသာ တႏၲရဆန္သည့္ အလုပ္တုိ႔ကုိ စိတ္၀င္စားလာၾကသည္။ တန္ခုိးဣဒိၶပါဒ္ ရရွိေရး၊ ေဒ၀ါ ေဒ၀ီတုိ႔၏ ကူညီမႈ ရရွိေရး ကုိ ေမွ်ာ္လင့္လာၾကသည္။ ကုိယ့္အားကုိယ္ကုိး ၀ါဒထက္ သူမ်ားအား ကုိယ္ကုိး ၀ါဒကုိ ခံယူေမွ်ာ္လင့္ေနၾကသည္။
အရွင္ဧသိက

Credit to > အရွင္ေခမိႏၵ တိပိဋကနိကာယေက် ာင္းတိုက္

(အရွင္ဧသိက ေရစၾကိဳ၏ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာ အပိုင္း(၁၈)ေထရ၀ါဒ ဂုိ္ဏ္းကြဲမ်ား

ပုဂံေခတ္ ဂုိဏ္းကြဲမ်ား

အိႏၵိယႏုိင္ငံႏွင့္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံတုိ႔တြင္ ဗုဒၶသာသနာ ဂုိဏ္းကြဲမ်ား ေပၚေပါက္လာ သကဲ့သုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ လည္း သာသနာ ဂုိဏ္းကြဲမ်ာ ေပၚေပါက္ခဲ့၏။ သုိ႔ရာတြင္ အိႏိၵယဂုိဏ္းကြဲ မ်ားမွာ အ၀တ္အဆင္၊ အက်င့္ အၾကံ၊ စာေပမွ စ၍ အလြန္ကြဲျပားၾကသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ကြဲျပားေသာ ဂုိဏ္းမ်ားမွာမူ ဤမွ် ျခားနားျခင္း မရွိေပ။ ေထရ၀ါဒ ေလာင္းရိပ္မွပင္ ကြဲျပားခဲ့ ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ သာသနာဂုိဏ္းကြဲမ်ားကုိ ေလ့လာလွ်င္ အခ်ိဳ႕မွာ မာနကုိ အေျခခံ၍ ကြဲျပား ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕မွာ အနည္းငယ္ေသာ အယူအဆကုိ အေျခခံ၍ ကြဲဲျပားၾကသည္။

အနည္းငယ္ေသာ က်င့္ၾကံမႈကုိ အေျခခံ၍ ကြဲျပားၾကသည္။ ကုိးကြယ္သူ ဘုရင္အားကုိးျဖင့္ ကြဲျပားၾကသည္။ ဆရာစြဲ အတၱစြဲကုိ အေျခခံ၍ ကြဲဲျပားၾကသည္။ ပုဂံေခတ္တြင္ မူလက သထုံမွလာေသာ အရွင္အရဟံ ဦးေဆာင္ ျပဳစုခဲ့သည့္ သံဃာ့ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုတည္းသာ ရွိသည္။

နရပတိစည္သူမင္းလက္ထက္ ေရာက္ေသာအခါ သီဟုိဠ္ျပန္ သံဃာ့အဖြဲ႕က ဆရာစြဲျဖင့္ သံဃာ့ကံကုိ သီးျခားျပဳၾကရာမွ ဂုိဏ္းတစ္ဂုိဏ္း ထပ္ပြားလာသည္။

ထုိအခ်ိန္မွ စ၍ ပုဂံျပည္၌ သံဃာဂုိဏ္း ၂-ဂုိဏ္း ျဖစ္လာသည္။ ယင္းတုိ႔မွာ-
(၁) ပုရိမသံဃာဂုိဏ္း ၊
(၂) ပစၦာသံဃာဂုိဏ္း-တုိ႔ ျဖစ္ေပသည္။

(၁) ပုရိမသံဃာဂုိ္ဏ္းမွာ အရွင္အရဟံ ထူေထာင္ခဲ့သည့္ ေရွးဦးသံဃာဂုိဏ္း ျဖစ္သည္။
(၂) ပစၦာသံဃာဂုိဏ္းမွာ အရွင္ဆပဒမေထရ္ ထူေထာင္ေသာဂိုဏ္း ျဖစ္သည္။

ဆပဒသည္သီဟုိဠ္သုိ႔ သြား၍ စာေပသင္ၾကားရာမွ အျပန္တြင္ အရွင္သီ၀လိ၊ အရွင္တာမလိႏၵ၊ အရွင္အာနႏၵာႏွင့္ အရွင္ရာဟုလာတုိ႔ကုိ ပင့္လာခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္ ေရာက္ေသာအခါ ၎င္းတုိ႔က မိမိတုိ႔ဘာသာ သံဃာ့ကံကုိ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ နရပတိစည္သူမင္းကလည္း ထုိရဟန္းအဖြဲ႕ကုိ အားေပးသည္။ ထုိဂုိဏ္းမွာ ေနာက္မွ ေပၚေပါက္လာေသာေၾကာင့္ ပစၦာသံဃာဂုိဏ္း ဟု ေခၚၾကသည္။

ထုိဂုိဏ္းထဲမွ အရွင္ရာဟုလာမွာ လူထြက္ၿပီး မာလာယုသုိ႔ ထြက္သြားသည္။ မၾကာမီ အရွင္ဆပဒလည္း ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည္။ ေခါင္းေဆာင္မေထရ္ ၃-ပါးသာ က်န္ေတာ့သည္။

ထုိမေထရ္ ၃-ပါးတုိ႔လည္း ေနာက္ပုိင္းတြင္ လာဘ္လာဘႏွင့္ စပ္၍ သေဘာထား မညီညြတ္သျဖင့္ ကြဲျပားကုန္ၾကသည္။ ဂုိ္ဏ္းတစ္ခုစီ ထူေထာင္ၾကသည္။ ထုိအခ်ိန္တြင္ ပုဂံျပည္၌-
(၁) ပုရိမသံဃာဂုိဏ္း ၊
......ပစၦာသံဃာဂုိဏ္းမွ-

(၂) အရွင္သီ၀လိ အႏြယ္ဂုိဏ္း ၊
(၃) အရွင္တာမလိႏၵ အႏြယ္ဂုိဏ္း ၊
(၄) အရွင္အာနႏၵာဂုိ္္ဏ္း-
ဟူ၍ ၄-ဂုိဏ္း ေပၚေပါက္ခဲ့ေလသည္။

ရာမညသံဃာဂုိဏ္းမ်ား

ပုဂံေခတ္ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ေအာက္ပုိင္းေဒသ၌လည္း ရာမညဂုိဏ္းေခၚ သံဃာဂုိဏ္းကြဲ မ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့၏။ ထုိဂုိဏ္းထဲမွ အခ်ိဳ႕ဂုိဏ္းမ်ားမွာ ပုဂံသာသနာဂုိဏ္းကြဲမ်ားမွ ျပန္႔ပြားေနေသာ ဂုိဏ္းမ်ား ျဖစ္သည္။

ရာမညတုိင္း ဟံသာ၀တီကုိ အုပ္စုိးေသာ ဓမၼေစတီမင္း လက္ထက္၌ သံဃာဂုိဏ္းႀကီး ၆-ဂုိဏ္းမွ် ရွိေနသည္။

(၁) ကေမၺာဇဂုိဏ္း။ ။ အေသာကမင္း လက္ထက္က အရွင္ေသာဏႏွင့္ အရွင္ဥတၱရမေထရ္တုိ႔ အဆက္အႏြယ္ဂုိဏ္း ျဖစ္သည္။ ယင္းဂုိဏ္းကုိ အရိယာသံဃာဂုိဏ္း ဟုလည္း ေခၚသည္။ ထုိဂုိဏ္းမွ မေထရ္တစ္ပါးသည္ စာေပပရိယတ္ ျပည့္စုံေသာေၾကာင့္ ထင္ရွားသည္။ ထုိမေထရ္သည္ လကိၡယၿမိဳ႕၊ ပဂၤါေခ်ာင္းအနီး၌ သီတင္းသုံးသည္။ ထုိေက်ာင္း ႏွင့္ မနီးမေ၀း၌ အိမ္ေစ်းႀကီးလည္း ရွိသည္။ ထုိအိမ္ေစ်း ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ကေမၺာဇတုိင္း သား သုံ႕ပန္းတုိ႔ကုိ ေနေစသည္။ ထုိေစ်းကုိလည္း ကေမၺာဇေစ်းဟု ေခၚသည္။ ေနာက္ ပုိင္းတြင္ကား ေက်ာင္းကုိလည္း ကေမၺာဇေစ်းေက်ာင္းဟု ေခၚသည္။

တစ္ရံေသာအခါ ဒလၿမိဳ႕မွ သီရိစည္သူ အမည္ရွိေသာ ဒါယကာက ကေမၺာဇေစ်းေက်ာင္း မေထရ္အား ေက်ာင္းႀကီး ေဆာက္၍ တင္လွဴကုိးကြယ္သည္။ ထုိမေထရ္မွ ဆင္းသက္လာေသာ သံဃာတုိ႔ကုိ ကေမၺာဇဂု္ိဏ္း သံဃာဟု ေခၚဆုိၾကသည္။

(၂) ရွင္သီ၀လိဂုိဏ္း။ ။ ထုိဂုိ္္္ဏ္းမွာ ပုဂံျပည္ အရွင္သီ၀လိ မေထရ္ဂုိဏ္းမွ ဆက္ပြားလာေသာ
ဂုိဏ္း ျဖစ္သည္။

(၃) ရွင္တာမလိႏၵဂုိ္ဏ္း။ ။ ပုဂံမွပင္ ေရာက္လာသည္။

(၄) ရွင္အာနႏၵာဂုိဏ္း။ ။ ပုဂံမွပင္ ေရာက္လာသည္။

(၅) ရွင္ဗုဒၶ၀ံသဂုိဏ္း။ ။ မုတၱမၿမိဳ႕သား အရွင္ဗုဒၶ၀ံသသည္ သီဟုိဠ္သုိ႔ သြား၍ ပဥၥင္းခံၿပီး ျပန္လာသည္။ မိဖုရားက ကုိးကြယ္သျဖင့္ မိဖုရားဆရာေတာ္ဟု ေခၚသည္။ ထုိဆရာေတာ္ကလည္း ဂုိ္္ဏ္းတည္ေထာင္၍ သံဃာ့ကံကုိ သီးျခား ျပဳေလသည္။

(၆) ရွင္မဟာနာဂဂုိဏ္း။ ။ ထုိမေထရ္မွာလည္း မုတၱမၿမိဳ႕သားပင္ ျဖစ္သည္။ သီဟုိဠ္သြား၍ ပဥၥင္းခံသည္။ ျပန္လာေသာအခါ သီးျခား သံဃာ့ကံ ျပဳ၍ ဂုိဏ္းေထာင္ေနသူ ျဖစ္သည္။

အထက္ပါ ဂုိဏ္းႀကီး ၆-ဂုိဏ္းတုိ႔သည္ တစ္ဂုိဏ္းႏွင့္ တစ္ဂုိ္ဏ္း ေပါင္းသင္းျခင္း မျပဳၾက။ မိမိတုိ႔ ဂုိဏ္း အခ်င္းခ်င္းသာ သံဃာ့ကံ ျပဳေနၾကသည္။ ဓမၼေစတီမင္း နန္းတက္ခ်ိန္အထိ ထုိအတုိင္းပင္ ေဆာင္ရြက္ ျပဳက်င့္ေနၾကသည္။

ဓမၼေစတီမင္းသည္ သာသနာေတာ္ ထြန္းကား ျပန္႔ပြားေရးကုိ အထူးေဆာင္ရြက္ေန သည္။ သာသနိက အေဆာက္အအုံ မ်ားစြာကုိ ေဆာက္လုပ္သည္။ သံဃာေတာ္တုိ႔အား ပစၥည္း ေလးပါးျဖင့္ ေထာက္ပံ့ ပူေဇာ္ သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း သံဃာတုိ႔မွာ ဂုိဏ္းအခ်င္းခ်င္း ေပါင္းသင္းျခင္း မျပဳၾကသျဖင့္ စိတ္ေက်နပ္ဟန္ မတူေပ။ သံဃာခ်င္း စည္းလုံးညီညြတ္ေစခ်င္သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေရွးအထက္ကပင္ ကြဲျပားလာခဲ့ ၾကသျဖင့္ စည္းလုံးေပးရန္ မလြယ္လွေခ်။

ဓမၼေစတီမင္းသည္ သံဃာဂုိ္ဏ္းမ်ားကုိ စည္း႐ုံးရန္ မျဖစ္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ သီးျခား သာသနာကုိ ထူေထာင္ ရန္ ဆုံးျဖတ္လုိက္သည္။ ဤကိစၥကုိ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရန္အတြက္ သိမ္သံသယ ကုိအေၾကာင္းျပ သည္။

ဓမၼေစတီမင္းသည္ လက္ရွိသိမ္မ်ားမွာ သံသယျဖစ္ဖြယ္ ရွိသည္ဟု ဆုိကာ ရဟန္းေတာ္ မ်ားကုိ သီဟုိဠ္ သုိ႔ ေစလႊတ္၍ သိကၡာသစ္ တင္ေစသည္။ ျပန္ေရာက္လွ်င္ သီဟုိဠ္ျပန္ ဆရာေတာ္ မ်ားျဖင့္ ကလ်ာဏီ သိမ္ေတာ္ႀကီးကုိ သမုတ္သည္။ ထုိသိမ္ေတာ္ႀကီး၌ ပဥၥင္းသစ္ အေျမာက္အျမားကုိ ခံယူေစသည္။ အျခား ရဟန္းေတာ္မ်ားကုိလည္း သိကၡာသစ္ တင္ယူေစသည္။ ဓမၼေစတီ မင္းသည္ ကလ်ာဏီသိမ္ထြက္ ရဟန္း တုိ႔ကုိ ဦးစားေပးသည္။ အျခားသိမ္မ်ားမွ ရဟန္းျပဳသူတုိ႔ကုိ အေလးမထားေတာ့ေပ။

ဓမၼေစတီမင္း၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္သည္ ေအာင္ျမင္သည္ဟု ဆုိရပါမည္။ ေနာက္ပုိင္း တြင္ အထက္ပါ ဂုိဏ္း ၆-ဂုိဏ္းမွ ရဟန္းတုိ႔လည္း ကလ်ာဏီသိမ္ေတာ္၌ သိကၡာသစ္ကုိ တင္ယူၾကသည္။ ပူးေပါင္း ညီညြတ္သြား ၾကသည္။

ဓမၼေစတီေခတ္ ေနာက္ပုိင္းတြင္ သံဃာဂုိဏ္းကြဲမ်ားလည္း ေမွးမွိန္သြား၏။ ေပ်ာက္ ကြယ္သြားေတာ့၏။ ဓမၼေစတီမင္း၏ ဂုိဏ္းေပါင္းစည္းေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္မွာ ခ်ီးက်ဴးဖြယ္ ေကာင္းလွ၏။

Credit to > အရွင္ေခမိႏၵ တိပိဋကနိကာယေက်ာင္းတိုက္

"ေယာဂီပုဂၢိဳလ္ရွိရမည့္ အရည္အခ်င္းမ်ား တရားေတာ္(၂)"

"သမထ ေယာဂ"

အဲဒီေတာ့ သမထ ဆိုတဲ႔ အလုပ္က ပညတ္ အာ႐ံုတစ္ခုခုအေပၚမွာ စိတ္ကို ၿငိမ္ေအာင္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ျခင္း ျဖစ္တယ္။

သမထအလုပ္ လုပ္ၿပီဆိုရင္ စိတ္က ၿငိမ္သြားတယ္။

အခုေခတ္မွာ စိတ္မၿငိမ္ျဖစ္ေနတဲ႔ ပုဂိၢဳလ္ကို စိတ္ၿငိမ္ေဆး တိုက္ၾကတယ္။
အဲဒီ စိတ္ၿငိမ္ေဆးနဲ႔ေတာ့ မတူဘူး။
အဲဒီ စိတ္ၿငိမ္ေဆးက ထိုင္းမိႈင္းၿပီး အိပ္ခ်င္သြားတာ ျဖစ္လိမ့္မယ္။ စိတ္ၿငိမ္တယ္ ဆိုတာနဲ႔ အတူတူပဲလို႔ ေအာက္ေမ့မေနနဲ႔။

ဒီေနရာမွာ သမထနဲ႔ စိတ္ၿငိမ္တယ္ဆိုတာ ဘာေျပာတာတုန္းဆိုေတာ့ စိတ္ထဲမွာ အာ႐ံုခံစားခ်င္တဲ႔ ေလာဘအေတြးေတြ ကာမစၦႏၵေတြ ၿငိမ္သြားတယ္။

မေက်မနပ္ျဖစ္ေနတဲ႔ ဗ်ာပါဒ (ေဒါသ) အေတြးေတြ ၿငိမ္သြားတယ္။

ထိနမိဒၶဆိုတဲ႔ စိတ္အားေပ်ာ့က်ၿပီး ထိုင္းမိႈင္းအိပ္ခ်င္လာတာေတြ ေပ်ာက္သြားတယ္။

ဥဒၶစၥ ကုကၠဳစၥဆိုတဲ႔ စိတ္ပ်ံ႔လြင့္ေနတာေတြ ပူပန္ေနတာေတြ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။

၀ိစိကိစၦာေခၚတဲ႔ ကိုယ္လုပ္ေနတဲ႔ လုပ္ငန္းေပၚမွာ 'သို႔ေလာသို႔ေလာ' ေတြးေတာယံုမွားေနတဲ႔ သဘာ၀ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။

အဲဒီ နီ၀ရဏလို႔ေခၚတဲ႔ အဟန္႔အတားေတြ၊ ကုသိုလ္တရားေတြ မျဖစ္ေအာင္ ဟန္႔တားဆို႔ပိတ္တတ္တဲ႔ သဘာ၀တရားေတြ ၿငိမ္းသြားတာ။

အဲဒါကို စိတ္ၿငိမ္တယ္လို႔ ေျပာတာေနာ္။ဒါေၾကာင့္မို႔ ျမတ္စြာဘုရားသံုးထားတဲ႔ စကားလံုးက
"ပညာယ ဒုဗၺ လီကရေဏ အသိဉာဏ္ေတြ အားမဲ႔သြားေအာင္ ပညာေတြ စြမ္းအားေလ်ာ့က်သြားေအာင္ လုပ္ႏိုင္တယ္" လို႔ ေျပာတာ။

အဲဒီ နီ၀ရဏတရားေတြကို ၿငိမ္၀ပ္သြားေအာင္ လုပ္တဲ႔အက်င့္ကို သမထ အက်င့္လို႔ ေခၚတယ္။

သမထအက်င့္ဆိုတာ သာမန္မဟုတ္ဘူး။

အင္မတန္ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ အက်င့္တစ္ခုပဲ။

သမထအေၾကာင္းကို ေကာင္းေကာင္းမသိဘဲနဲ႔ သမထလုပ္တာ မေကာင္းဘူးလို႔ေျပာရင္ မွားလိမ့္မယ္။

သမထဆိုတာ အခုေျပာခဲ႔တဲ႔ နီ၀ရဏတရားေတြကို ၿငိမ္ေအးေစတာ။

ဒါေၾကာင့္မို႔ ပါဠိစာေပမွာ
"နီ၀ရဏာဒိဓေမၼ သေမတီတိ သမေထာ နီ၀ရဏ စေသာ တရားေတြကို ၿငိွမ္းသတ္ေပးတာ ၿငိမ္းေအးသြားေအာင္လုပ္တာ၊ ၿငိမ္၀ပ္သြားေအာင္ လုပ္တာ သမထ" ဒီလိုဆိုလိုတယ္။

အၾကြင္းမဲ႔ ဖယ္ရွားႏိုင္တဲ႔ စြမ္းအားေတာ့ မရွိဘူး။
သမာဓိ ျဖစ္ေနတဲ႔အခ်ိန္မွာ ေဟာဒီ နီ၀ရဏတရားေတြဟာ ထၾကြၿပီးမလာႏိုင္ဘူး။ ၿငိမ္က်သြားေအာင္ ဖိထားေပးတယ္။ အဲဒါကို ၀ိကၡမၻန ပဟာန လို႔ ေခၚတယ္။

အဲဒီလို သမထက်င့္စဥ္ က်င့္ၿပီဆိုရင္ သမာဓိစြမ္းအားေတြ ရလာတယ္။

အဲဒီလို သမာဓိစြမ္းအားေတြရလို႔ စိတ္ၿငိမ္သြားေအာင္က်င့္တဲ႔ အက်င့္ကိုလည္း "ေယာဂအက်င့္" လို႔ေခၚတယ္။

အဂၢမဟာပ႑ိတ အရွင္နႏၵမာလာဘိ၀ံသ(Ph.D)

Credit to > အရွင္ေခမိႏၵ တိပိဋကနိကာယေက် ာင္းတိုက္ 

ခရမ္းလြန္ မဟာသႀကၤန္ ၂၀၁၄ ေမာင္ထြန္းလြင္ (မိုးေလ၀သ)

ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဆိုတာ ခရမ္းလြန္ UV ဆိုတာ Ultra Violet Radiation ရဲ႕အတိုေကာက္ အေခၚအေ၀ၚျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ေတာ့
ေနေရာင္ မွာ ပါလာတဲ့ အလင္းတန္းလ်ပ္စစ္သံလိုက္ လိႈႈ္င္းေတြ ရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းပါဘဲ။ လိုရင္း ေျပာရရင္ေတာ့ UV ဆိုတာ စြမ္းအားျမင့္တဲ့ စြမ္းအင္ျဖာထြက္မႈဘဲ ဆိုပါေတာ့။ တကယ္ေတာ့ ကမၻာေပၚမွာ ဘယ္ေနရာ ဘယ္ေဒသမွာ ဘဲ ေနေန၊ ေနေရာင္ျခည္ကိုသာ ခံစားရတယ္ဆိုရင္ UV ေရာင္ျခည္ရဲ႕ ျပင္းအား အဆင့္ တစ္ခုခု ကိုေတာ့ ခံစားႀကမွာ အမွန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခံစားႀကရမယ့္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ရဲ႕ ျပင္းအား နဲ႕ အႏၱရာယ္ရွိမႈ အတိုင္းအတာေတြကေတာ့ မိမိရဲ႕ ေနထိုင္ရာေဒသရဲ႕လတၱီတြဒ္အနိမ့္အျမင့္၊ တစ္ႏွစ္တာရဲ႕ အခ်ိန္ရာသီ၊ တစ္ေန႕ တာရဲ႕အခ်ိန္နာရီ၊ ေနထိုင္ရာေဒသရဲ႕ ပင္လယ္ျပင္အထက္ အျမင့္၊ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ တိမ္ထူထပ္မႈ အေျခအေန၊ အထက္ေလထုလႊာရွိ အိုဇံုးလႊာရဲ႕အထူအပါး စတဲ့ အျခားျခားသာ အခ်က္အလက္အမ်ားအျပားမွာ အမွီျပဳျပီး မတူညီဘဲ ကြာျပားႏိုင္ႀကပါ တယ္။ ေယဘုယ်အေနနဲ႕ ေတာ့ ခံစားရတဲ့ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ရဲ႕ ျပင္းအားနဲ႕ မိမိရဲ႕ က်န္းမားေရးဆိုင္ရာအႏၱရာယ္ရွိႏို္င္မႈ အေျခအေနေတြကို ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ အညႊန္းကိန္း မ်ားနဲ႕ ကိုယ္စားျပဳ ေဖၚျပႏိုင္ႀကပါတယ္။ အာကာသ နည္းပညာ နဲ႕ သခ်ၤာပံုစံတြက္ခ်က္နည္း ပညာမ်ား ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္လာတဲ့ ယေန႕ကာလမွာေတာ့ မိမိေနထိုင္ရာေဒသရဲ႕ နာရီအလိုက္
ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ အညႊန္းကိန္း မ်ားကို အလြယ္တကူ သိရွိေနႏိုင္ႀကျပီျဖစ္ ပါတယ္။ လူ႕ခႏၶာကိုယ္အေပၚ အညႊန္းကိန္း ျမင့္မားတဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္မ်ား လြန္ကဲစြာ က်ေရာက္မိပါက အေရျပားကင္ဆာ (non-malignant နဲ႕ malignant malenom ႏွစ္မိ်ဳးလံုး)၊ အရြယ္ မတိုင္မီ အေရျပားမ်ား ရင့္ေရာ္ျခင္း၊ မ်က္စိတိမ္စြဲျခင္၊ မ်က္စိကင္ဆာ၊ snow blindness နဲ႕ မ်ိဳးပြား ဗီဇပ်က္စီးျခင္း (သားသမီးမရႏို္င္ေတာ့ျခင္း) စတဲ့ က်န္းမာေရး ဆိုင္ရာျပႆနာေတြ ကို ႀကံဳေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။

ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ျဖာထြက္မႈ။
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဆိုတာဟာ လူသာမာန္တို႕ မ်က္စိနဲ႕မျမင္ႏိုင္တဲ့ အလင္းပံုစံ တစ္မ်ိဳးဘဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒါေႀကာင့္ အျမင္အာရံုကိုေပးႏို္င္တဲ့ ျမင္ႏို္င္တဲ့အာရံုခြင္ရဲ႕ အစြန္းဆံုးတစ္ဖက္ျဖစ္တဲ့ ခရမ္းေရာင္ျခည္ ကို ေက်ာ္လြန္ျပီး ျမင္ႏို္င္ခြင္အျပင္ကို က်ေရာက္သြားတဲ့ ခရမ္း(အ)လြန္ေရာင္ျခည္ လို႕ ေခၚျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္မွာေတာ့ လူသားမ်ားရဲ႕ အျမင္အာရံုနဲ႕ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကို မျမင္ႏို္င္ေပမယ့္ ပ်ားတို႕၊ လိပ္ျပာတို႕ အေနနဲ႕ေတာ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကို ျမင္ႏိုင္ႀကတဲ့အတြက္ အမ်ိဳးအမည္ ခြဲျခားတဲ့ ေနရာေတြနဲ႕ ခရီးလမ္းညႊန္ျပဳတဲ့ေနရာေတြမွာ အသံုးျပဳႀကပါတယ္။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ UV ကို UVA၊ UVB နဲ႕ UVC ဆိုျပီး လိႈင္းအလ်ားတန္ဖိုး ကြာျခားမႈအလိုက္ ခြဲျခားထားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ(၃)မ်ိဳး စလံုးဟာ လူေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးကို သူ႕နည္း သူ႕ဟန္နဲ႕သူေတာ့ ထိခိုက္ေစေလ့ ရွိပါ တယ္။

UVA
ကမၻာ့မ်က္ႏွာျပင္တြင္ UV ေရာင္ျခည္မ်ားရဲ႕ ၉၅% ဟာ UVA ေရာင္ျခည္မ်ားနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထား ျပီး လိႈင္းအလ်ားအေနနဲ႕ 315-400 nm ရွိပါတယ္။ UVA ေရာင္ျခည္ေတြ ဟာ UVB ေရာင္ျခည္မ်ား ထက္ အေရျပားအတြင္း ပိုမိုနက္ေအာင္စိမ့္၀င္ႏို္င္စြမ္းရွိျပီး လူသားမ်ားရဲ႕ဗီဇကလပ္စည္း DNA မ်ားကို သြယ္၀ိုက္ ထိခိုက္ပ်က္စီးေစတတ္ပါတယ္။ အသားအရည္ကို ပ်က္စီးရင့္ေရာ္ေစတတ္ျပီး၊ အေရျပားကင္ဆာကို ရရွိေစတတ္တဲ့ အျပင္ မ်က္စိကိုလည္းထိခိုက္ပ်က္စီးေစတတ္ပါတယ္။ UVA ေတြဟာ အသားအရည္ ကို ေနေလာင္မႈမျဖစ္ေစတတ္ပါ။ အမ်ားအားျဖင့္ ေနေရာင္ခံ လိမ္းေဆးမ်ား လိမ္းျခင္း အားျဖင့္ UVA နဲ႕ UVB ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကို အကာအကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။

UVB
UVB ေရာင္ျခည္ေတြဟာ UVA ေတြေလာက္ အေရျပားအတြင္းထိုးေဖါက္ ၀င္ႏိုင္စြမ္း မရွိႀကပါဘူး။ ေနာက္ျပီး UVB ေတြကို အေရျပားရဲ႕အေပၚယံအလႊာေတြက အမ်ားဆံုး စုပ္ယူထားလိုက္ႀကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ UVB ေတြဟာ အေရျပားေနေလာင္ျခင္း (sunburns or skinburns) နဲ႕ အေရျပားကင္ဆာ (skin cancer) ေရာ ဂါ ကို အဓိကျဖစ္ေစတဲ့ တရားခံေတြျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါ့အျပင္ UVB ေရာင္ျခည္ ေတြဟာ malignant maleno- ma ေရာဂါကိုပါ ျဖစ္တတ္ျပီး၊ ဂရုမစိုက္ ကာကြယ္ကုသမႈမျပဳပါက အသက္အႏၱရာယ္ ဆံုးရံႈးမႈအထိ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ခန္႕မွန္းေျခအားျဖင့္ UVB ေရာင္ျခည္မ်ားရဲ႕ ၉၀% ကို အိုဇံုး၊ ေရေငြ႕၊ေအာက္ဆီဂ်င္၊ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ စတဲ့ ဓါတ္ေငြ႕မ်ားက စုပ္ယူထားေလ့ ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင္ အိုဇံုးဓါတ္ေငြ႕မ်ားက UVB မ်ာကို အဓိကစုပ္ယူေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေႀကာင့္ UVB ေရာင္ျခည္ မ်ားရဲ႕ ကမၻာ့မ်က္ႏွာျပင္အနီး သိပ္သည္းမႈအနည္းအမ်ားဟာ ေလထုအတြင္းရွိ အိုဇံုးဓါတ္ေငြ႕မ်ား အနည္းအမ်ားအေပၚတြင္ မူတည္ေနပါ တယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ အိုဇ့ုးလႊာရဲ႕အထူအပါးအေပၚမွာမူတည္ေနပါတယ္။ UVB ေရာင္ျခည္ရဲ႕ လိႈင္းအလ်ား ဟာ 280-315 nm အတြင္း ရွိပါတယ္။

UVC
တကယ္ေတာ့ UVC ေရာင္ျခည္ဟာ UV ေရာင္ျခည္(၃)မ်ိဳးထဲမွာ ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေစႏို္င္တဲ့ ေရာင္ျခည္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေရာင္ျခည္ေတြကို ကမၻာေျမျပင္ဆီကို ေရာက္မလာ ရေလေအာင္ ေလထုလႊာအတြင္းက အိုဇံုးအလႊာက အကာအကြယ္ေပးထားပါတယ္။ သို႕ေသာ္ျငား လည္းဘဲ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားက ထုတ္လႊတ္ေနတဲ့ CFC(chlorofluorocarbons) မ်ားနဲ႕ halon ဓါတ္ေငြ႕မ်ား ေႀကာင့္ အိုဇံုးလႊာဟာ ကေန႕အခ်ိန္မွာေတာ့ ေပါက္ျပဲပ်က္စီးခဲ့ရျပဲဖစ္တဲ့အတြက္ အခ်ဳိ႕ UVC ေရာင္ျခည္ ေတြ ကမၻာေျမျပင္ဆီကို ေရာက္လာဖို႕ ခြင့္ျပဳလိုက္ရျဲပီျဖစ္ပါတယ္။ ကေန႕အခ်ိန္မွာေတာ့ ႀသစေႀတလ် တိုက္မွာ ဒီျပႆနာဟာ ႀကီးမားေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ အေႀကာင္းကေတာ့ ႀသစေႀတလ်တိုက္အေပၚမွာ ရွိေနတဲ့ အိုဇံုးလႊာဟာ ပါးလႊာ လာေန
ျပီျဖစ္လို႕ျဖစ္ပါတယ္။ UVC ရဲ႕ လိႈင္းအလ်ားဟာ 100-280 nm အထိ ရွိပါတယ္။

ခရမ္းလြန္ေရာင္အညႊန္းကိန္း (UV Index)
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္အညႊန္းကိန္းဆိုတာဟာ ကပမၻာေပၚရွိေနရာတစ္ခုအတြက္ အခ်ိန္ တစ္ခ်ိန္မွာ ရွိေနတဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ျဖာထြက္မႈေတြရဲ႕ျပင္းအားပမာဏကို လူသားမ်ား အေပၚ က်န္းမာေရး ဆိုင္ရာ အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္မႈ အတိုင္းအတာနဲ႕ ေဖၚျပထား တဲ့ စေကးတစ္ခုျဖစ္ျပီး ေယဘုယ်အားျဖင့္ စေကးတန္ဖိုး မ်ားကို 0 မွ 11+ အထိ ၁၂ ဆင့္ခြဲျခားထားပါတယ္။

ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ နဲ႕ ေနေရာင္ျခည္မွ အကာအကြယ္ျပဳျခင္း။ (UV Index and Sun Protection)
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္အညႊန္းကိန္း 8 နဲ႕အထက္ကို ေက်ာ္လြန္လာပါက က်န္းမာေရး အတြက္အႏၱရာယ္ရွိလာႏိုင္လို႕ ျပည္သူလူထုအတြက္သတိေပးခ်က္ေတြထုတ္ျပန္ရပါတယ္။ အညႊန္းကိန္း 8-10 အထိ အဆင့္ကို အလြန္ျမင့္မားတဲ့အဆင့္(Very High) လို႕ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ကာကြယ္မႈအေနနဲ႕ ေနပူထဲတြင္ ရွိေနပါက အနားက်ယ္ျပန္႕တဲ့ ဦးထုပ္(မက္ဆီကန္ဦးထုပ္မ်ိဳးေတြ၊ျမန္မာလိုဆိုရင္ေတာ့ ခေမာက္လိုမ်ိဳးေပါ့) ကိုေဆာင္း ထားျခင္းျဖင့္ ဦးေခါင္း၊ မ်က္ႏွာ၊ မ်က္စိ၊ လည္ပင္း၊ ပခံုး စတာေတြကို ခရမ္းလြန္ေရာင္
ျခည္ေဘးမွ အကာအကြယ္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေျခ၊လက္စတဲ့အပို္င္းေတြကိုေတာ့ လံုျခံဳတဲ့ အ၀တ္အစား(အကၤ်ီ၊ ပုဆိုး၊ ေဘာင္းဘီ) စတာေတြ ၀တ္ဆင္ျခင္းျဖင့္ ကာကြယ္ႏိုင္ပါ တယ္။ ေရာင္ျခည္ကို အကာအကြယ္ေပးတဲ့ SPF 30+ မ်က္မွန္ကိုလည္း တပ္ဆင္ထား သင့္ပါတယ္။
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္အညႊန္းကိန္း 11+ နဲ႕အထက္အဆင့္ကိုေတာ့ အျမင့္ဆံုးအဆင့္
ျဖစ္တဲ့ လြန္ကဲအဆင့္(Extreme) ျဖစ္ပါတယ္။ ေနေရာင္ျခည္ထဲ ႀကာျမင့္စြာရွိေနပါက အႏၱရာယ္အလြန္ႀကီးမား (serious risk)ႏိုင္ပါတယ္။ ကာကြယ္မႈအေနနဲ႕ေတာ့
ေနေရာင္ျ ခည္ ထဲမွာ တိုက္ရိုက္မထိေတြ႕မိဖို႕ ေရွာင္ရွားျခင္းဟာ အေကာင္းဆံုးနည္း လမ္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း အခ်ိန္အႀကာႀကီးမေနမိဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ အဲဒါကို မနက္(၁၁)နာရီမွ ညေန(၁)နာရီအတြင္း အထူးေရွာင္ရွားသင့္ပါတယ္။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္အညႊန္းကိန္းေတြ ျပန္လည္က်ဆင္းလာတဲ့အထိ ေနပူထဲထြက္္ျခင္းကို သတိထားသင့္ ပါတယ္။ မလြဲမေရွာင္သာေနပူထဲထြက္ႀကရရင္လည္း ကာကြယ္မႈ အေနနဲ႕ ေနပူထဲတြင္ရွိေနပါက အနားက်ယ္ျပန္႕တဲ့ ဦးထုပ္(မက္ဆီကန္ဦးထုပ္မ်ိးေတြ) ကိုေဆာင္းထားျခင္းျဖင့္ ဦးေခါင္း၊ မ်က္ႏွာ၊ မ်က္စိ၊ လည္ပင္း၊ ပခံုး စတာေတြကို ခရမ္း လြန္ေရာင္ျခည္ေဘးမွ အကာအကြယ္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေျခ၊လက္စတဲ့ အပို္င္းေတြ ကိုေတာ့ လံုျခံဳတဲ့ အ၀တ္အစား(အက်ၤ ၊ ပုဆိုး၊ ေဘာင္းဘီ) စတာေတြ ၀တ္ဆင္ျခင္းျဖင့္ ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရာင္ျခည္ကိုအကာအကြယ္ေပးတဲ့ SPF 30+ မ်က္မွန္ကိုလည္း တပ္ဆင္ထား သင့္ပါတယ္။
အထက္ပါကာကြယ္မႈနည္းလမ္းအႀကံျပဳခ်က္္မ်ားမွာ အသားအေရေဖ်ာ့ေတာ့ေသာ အထူးသျဖင့္ အသားလတ္ေသာ အသက္အရြယ္ႀကီးသူမ်ားအတြက္ အေလးထားေဆာင္ရြက္ ဖို႕ လိုအပ္ ပါ တယ္။ က်န္းမာေရးအရ အကာအကြယ္ျပဳဖို႕လိုသူမ်ားအတြက္ လည္း လိုက္နာဖို႕လိုအပ္ ပါတယ္။.

ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္အညႊန္းကိန္းမ်ားရဲ႕မူလအစ။ (Origins of the UV Index)
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္အညႊန္းကိန္း(UVI)စေကကးကို World Health Organisation (WHO) က United Nations Environment Programme (UNEP), World Meteorological Organisation (WMO), International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection (ICNIRP) နဲ႕ German Federal Office for Radiation Protection (Bundesamt fur Strahlenschutz) စတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႕ ပူးေပါင္းကာ တီထြင္ထားခဲ့ျခင္း
ျဖစ္ပါတယ္။

ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ျပင္းအား(UV Strength)
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္အင္အား(Strength) ပမာဏကို တည္ေနရာလတၱီတြဒ္၊ တစ္ႏွစ္ တာ ရဲ႕ ရာသီကာလ နဲ႕ တစ္ေန႕တာရဲ႕အခ်ိန္ကာလတို႕က အဆံုးအျဖတ္ေပးေလ့ရွိ ပါတယ္။ အီေကြတာနဲ႕ ေ၀းကြာတဲ့ ေဒသေတြမွာေတာ့ ခရမ္းလြန္ရာင္ျခည္ အင္အား ပမာဏေတြ ဟာ ေႏြကာလေတြမွာ အင္အား မ်ားျပားတတ္ႀကျပီး ေဆာင္းကာလေတြမွာ နည္းပါးတတ္ႀက တဲ့အတြက္ ေႏြြေဆာင္း အေျပာင္းအလဲမ်ား တတ္ႀကေလ့ရွိပါတယ္။ အီေကြတာနဲကနီးတဲ့ေဒသေတြမွာေတာ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ အင္အားပမာဏ စေတြဟာ တစ္ႏွစ္တာပတ္လံုး ျမင့္မားတဲ့အဆင့္မွ လြန္ကဲတဲ့အဆင့္မွာ ရွိေနတတ္ႀက ပါတယ္။ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ ျပင္းအားျမင့္မားမႈအႏၱရာယ္ကို ေန႕အခ်ိန္မွာသာ ဂရုစိုက္ရန္လိုအပ္ျပီး၊ ညအခါမွာ ဂရုစိုက္ရန္ မလိုအပ္ပါ။ ေန႕အခါတြင္လည္း မြန္းတည္႕ခ်ိန္ ကာလေတြဟာ အျပင္းထန္ဆံုးျဖစ္ပါတယ္။

လတၱီတြဒ္နဲ႕ ရာသီကာလအေပၚအမွီျပဳေျပာင္းလဲျခင္း။(Latitude and Time of Year)
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ေတြဟာ ေယဘုယ်အေနနဲ႕ အီေကြတာနဲ႕နီးေလ အင္အားမ်ားေလ ျဖစ္ ပါတယ္။ အေႀကာင္းကေတာ့ အီေကြတာရပ္၀န္းေဒသေတြ မွာ ေနေရာင္ျခည္ဟာ မ်ားးေသာ အားျဖင့္ ေခါင္းေပၚကို တည္႕တည္႕က်ေရာက္ေလ့ ရွိတဲ့အတြက္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ေတြ ကို ေလထုအတြင္းက စုပ္ယူေပးေနတဲ့ အိုဇံုး အလႊာဟာ အီေကြတာေဒသေတြအေပၚမွာ ပါးလႊာေနျခင္းေႀကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မိမိေနထို္င္တဲ့ေဒသကို လိုက္ျပီးေတာ့လည္း ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ အင္အား ပမာဏေတြဟာ တစ္ႏွစ္တာအတြင္း အေျပာင္း အလဲ အနည္း အမ်ား ကြာျခားေလ့ ရွိပါတယ္။
အခ်ိဳ႕ေသာေဒသေတြျဖစ္တဲ့ ဥပမာအေနနဲ႕ ႀသစေႀတလ်ႏိုင္ငံေျမာက္ပို္င္း သံုးပံုတစ္ပံု ခန္႕ (Brisbane ရဲ႕ေျမာက္ဖက္ေဒသမ်ား) နဲ႕ အေမရိကတ္ျပည္ေထာင္စု ေတာင္ ပိုင္းေဒသမ်ား (Southern California, Arizona, New Mexico, Texas, Louisiana, Mississippi, Alabama, Georgia and Florida) ေတြဟာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ အင္အားအျမဲျမင့္မားေနေလ့ရွိ တဲ့ေဒသေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ ကမၻာ့အပူပိုင္းေဒသျဖစ္တဲ့ ေျမာက္ယဥ္စြန္းတန္း(Tropic of Cancer) နဲ႕ ေတာင္ယဥ္စြန္းတန္း (Tropic of Capricorn) ႀကားေဒသမ်ား (ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါအ၀င္)ဟာ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္အင္အားအေကာင္းဆံုး ေဒသ မ်ားျဖစ္ႀကပါတယ္။ ေျမာက္ယဥ္စြန္းတန္း ရဲ႕ ေျမာက္ဖက္ေဒသ မ်ားနဲ႕ ေတာင္ယဥ္စြန္း တန္းရဲ႕ေတာင္ဖက္ေဒသေတြဟာ တစ္ႏွစ္တာ အတြင္း အင္အားအေျပာင္းအလဲ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေပးေလံရွိျပီး၊မ်ားေသာ အားျဖင့္ ေနြဦးေပါက္ ကာလ၊ ေနြကာလနဲ႕ ေဆာင္းဦးေပါက္ကာလ မ်ားမွာ အင္အားေကာင္းေလ့ရွိကာ မိုးရာသီ နဲ႕ ေဆာင္းရာသီကာလ မ်ား တြင္ အင္အားေလ်ာ့နည္းေလ့ ရွိပါတယ္။

တစ္ေန႕တာအတြင္းနာရီအလိုက္အင္အားေျပာင္းလဲပံု။(Time of Day) ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ေတြဟာ ေနမြန္းတည္႕ခ်ိန္(solar noon)ကာလမွာ အင္အား အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ပ်မ္းမွ်တန္ဖိုးအေနနဲကေတာ့ နံနက္(၁၀)နာရီမွ ညေန(၄) နာရီအတြင္း တန္ဖိုး ေတြကို ပ်မ္းမွ်ယူေလ့ရွိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ solar noon ဟာ (၁၂)နာရီ မြန္းတည္႕ခ်ိန္ နဲ႕ မတူဘဲ မ်ားေသာ အားျဖင့္ (၁)နာရီ(၂)နာရီ ခန္႕ ကြာျခားတတ္ပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ အညႊန္းကိန္းေတြ ဟာ တစ္နာရီနဲ႕တစ္နာရီ၊ တစ္ေန႕နဲ႕ တစ္ေန႕၊ တစ္ေနရာနဲ႕တစ္ေနရာ ကြာျခား ေနတတ္ ပါတယ္။ တစ္ေန႕လံုး ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ အညႊန္းကိန္းေတြ နည္းေနရာမွ ေနာက္ တစ္ေန႕ မွာေတာ့ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ အညႊန္းကိန္း
ေတြဟာ လြန္ကဲတဲ့အဆင့္ ကို ေရာက္ေနတတ္ျပန္ပါတယ္။ အဲဒါေႀကာင့္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ အညႊန္းကိန္းမ်ားဟာ အေရးႀကီးလွပါတယ္။ ကေလးငယ္ေတြ၊ အရြယ္မေရာက္သူေတြ၊ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြ၊ နာမက်န္းျဖစ္ေနသူေတြအတြက္ အႏၱရာယ္အလြန္ႀကီး လွပါတယ္။

အိုဇံုးဓါတ္ေငြ႕အဆင့္။ (ozone level) ကမၻာေပၚရွိေနရာတစ္ေနရာရဲ႕ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္အင္အားအဆင့္ဟာ အဲဒီေနရာရဲ႕ အထက္ေလထုထဲမွာရွိေနတဲ့ အိုဇံုးလႊာရဲ႕အထူအပါးအေပၚမွာတည္ေနပါတယ္။ ဥပမာအေနနဲ႕ ႀသစေႀတလ်ႏိုင္ငံရဲ႕ အထက္ ေလထုလႊာထဲမွာရွိတဲ့ အိုဇံုးအလႊာဟာ ပါးေနတာေႀကာင့္ ေနေရာင္ထဲမွာ ပါလာႀကတဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ေတြဟာ ေလထု ကို ေဖါက္ထြင္းျပီး ႀသစေႀတလ်ေျမေပၚကို ပိုမိုေရာက္ရွိ လာႏိုင္ႀကပါတယ္။ အဲဒါ့အျပင္ အိုဇံုးလႊာပါးေနမႈဟာ လူေတြကိုအႏၱရာယ္ျပဳႏိုင္တဲ့ UVB ေရာင္ျခည္ အမ်ိဳးအစားေတြ ကို ေျမျပင္ကို ပိုမိုေရာက္ရွိ လာေစႏိုင္ပါေသးတယ္။ အိုဇံုးလႊာ ပါးလႊာေနျပီျဖစ္တဲ့ေဒသ တစ္ခုမွာ ေနထို္င္ေနသူတစ္ဦးအဖို႕ အိုဇံုးဓါတ္ေငြ႕အညႊန္းကိန္း တန္ဖိုးေတြကို တစ္ေန႕ ခ်င္း စီစစ္ေနထုိင္ ႀကဖို႕ လိုအပ္ေနမွာျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ ကမၻာႀကီးေပၚမွာ ႀသစေႀတလ်ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံသာ အိုဇံုးလႊာပါးလႊာမႈကို ႀကံဳေတြ႕ေနရတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကမၻာေပၚမွာ အိုဇံုးလႊာယာယီေလ်ာ့ပါးေနတဲ့ ေနရာေတြ၊ အျမဲလိုလို ေလ်ာ့ပါးေန တတ္ တဲ့ေနရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနပါတယ္။ (သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ အမ်ားဆံုးႏိုင္ငံေတြရွိေနတဲ့ အာရွေဒသလည္း ပါ၀င္ႏိုင္ပါတယ္)။ အဲဒီလို အိုဇံုးလႊာ အေပါက္ငယ္ေလးေတြ ျဖစ္ေန ႀကတဲ့ ေနရာေတြမွာေနထိုင္ႀကရတဲ့သူေတြအဖို႕ အိုဇံုးလႊာရဲ႕အေျခအေနကို အေရးတယူ ဂရုတစိုက္ မရွိႀကဘဲ၊ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈေတြမျပဳႀကဘူးဆိုရင္ေတာ့ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ေစ မယ့္အႏၱရာယ္အလြန္ႀကီးမားလွပါတယ္။

ေရာင္ျပန္ဟပ္ျခင္း(Reflection)
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ေတြဟာ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ မ်ပ္ႏွာျပင္မ်ားမွတစ္ဆင့္ အတိုင္းအတာ အသီးသီးနဲ႕ ေရာင္ျပန္(အလင္းျပန္)ဟပ္ျခင္းနဲ႕ ေရာင္ျခည္လြင့္စင္ျခင္းေတြ ျဖစ္ေစ တတ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဥပမာ ေျမျပင္ေပၚရွိ ေရမ်က္ႏွာျပင္၊ ေရခဲမ်က္ႏွာျပင္၊ ႏွင္းထုမ်က္ႏွာျပင္နဲ႕ အျခားေရာင္ျပန္ေစတတ္တဲ့ မ်က္ႏွာျပင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေတြျဖစ္ႀက ပါတယ္။

ေရမ်က္ႏွာျပင္မွေရာင္ျပန္ျခင္း။(Water Reflection)
ေရကူးျခင္း၊ ေလေလွာ္ျခင္း၊ ရြက္လႊင့္ျခင္း၊ လိႈင္းစီးျခင္း၊ ငါးမွ်ားျခင္း စတဲ့ ေရမ်က္ႏွာျပင္ အေပၚ အေျခခံျပဳလုပ္ႀကတဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားအျပင္ ေရကူးကန္ေဘး မွာ ေနစာလံႈတဲ့ ကိစၥအပါအ၀င္ လုပ္ငန္းရပ္ ေတြဟာ ခရမ္းလါန္ေရာင္ျခည္သင့္မႈကို တိုးပြားေစေလ့ရွိ ပါတယ္။ ေလ့လာမႈမ်ား အရ ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္ တစ္ခုဟာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ သင့္မႈကို ၂၅% အထိတိုးေစျပီး၊ သဲေသာင္ျပင္တစ္ခုကေတာ့ ၁၅% အထိ တိုးေစ တတ္ေႀကာင္းသိရပါတယ္။ တစ္ခါ တစ္ရန္ ေရမ်ား နဲ႕ေရေငြ႕မ်ား၊ ေခြ်းမ်ားေႀကာင့္ အကာအကြယ္အျဖစ္ လိမ္းက်ံထား တဲ့ ေနေရာင္ခံလိမ္းေဆးမ်ားဟာ ပ်က္ျပယ္သြား ႀကေလ့ရွိတတ္ပါတယ္။

ဆီးႏွင္းမ်ားေႀကာင့္ေရာင္ျပန္ဟပ္ခံရျခင္း။(Snow Reflection)
ဆီးႏွင္းမ်က္ႏွာျပင္မ်ားမွတစ္ဆင့္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ေရာင္ျပန္ဟပ္ခံရျခင္း ဟာလည္း အေရးႀကီး တဲ့ ကိစၥတစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဆီးႏွင္းအသစ္မ်ားဟာ ပိုဆိုး၀ါးေလ့ရွိႀက ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ဆီးႏွင္းအသစ္မ်ားရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္မ်ားဟာ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္မ်ားကို ၈၀% အထိ အေရာင္ျပန္ေစပါတယ္။ Photokeratitis လို႕ေခၚဆိုတဲ့ ဆီးႏွင္းကြယ္ေရာဂါ (Snow blindness) ေရာဂါရရွိမႈမွာ မ်က္ႏွာျပင္ေရာင္ျပန္ ဟပ္မႈမ်ားရဲ႕ အေရးပါပံုကို ေဖၚျပေနပါတယ္။ အဲဒါေတြ အျပင္ ေတာင္ထိပ္အျမင့္မ်ားမွာရွိတဲ့ ဆီးႏွင္းမ်ားဆိုရင္ ဆီးႏွင္းေရာင္ျပန္ဟပ္မႈ ကိုျဖစ္ေစတဲ့အျပင္၊ ေတာင္ထိပ္ အျမင့္ေႀကာင့္ အိုဇံုးလႊာပါးလာမႈကိုျဖစ္ေစျပီး။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ပိုမိုေရာက္ရွိလာမႈတို႕ကိုပါ ႏွစ္ရပ္ေပါင္း ျဖစ္ႏို္င္တဲ့အတြက္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သင့္မႈကို ပိုမိုဆိုး၀ါးေစတတ္ပါတယ္။

အျမင့္ေႀကာင့္ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သင့္မႈကိုတိုးပြားေစျခင္း။(Altitude) ေျမျပင္အထက္အျမင့္ပိုင္းကိုေရာက္လာေလ၊ အိုဇ့ုးဓါတ္ေငြ႕အလႊာဟာ ပိုမို ပါးလႊာ လာေလ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သင့္မႈေဘးဟာ ပိုမိုတိုး လာေလျဖစ္ပါ တယ္။ ေလ့လာမႈမ်ားအရ အထက္အျမင့္ ေပ ၁၀၀၀ တိုးလာတိုင္း ခရမ္းလြန္
ေရာင္ျခည္ သင့္မႈပမာဏကို ၁၀% မွ ၁၂% အထိ တိုးလာ ေစႏိုင္ေႀကာင္းသိရပါတယ္။ ဥပမာ ဧ၀ရက္ေတာင္ထိပ္ကိုတက္သူတိုင္းအတြက္ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ ျပင္းအားဟာ ၁၀၀% အထိ တိုးလာေစႏိုင္ပါတယ္။

တိမ္ကင္းစင္မႈ နဲ႕ တိမ္ထူထပ္မႈ။(Clear Skies & Clouds) အမ်ားအားျဖင့္ တိမ္ကင္းစင္ေနတဲ့ေန႕အခ်ိန္ေတြမွာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္အဆင့္
ေတြဟာ ျမင့္မား ေနေလ့ ရွိပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ တိမ္အနည္းငယ္ ျဖစ္ထြန္းေန တဲ့ေန႕ေတြမွာလည္း ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ အဆင့္ေတြဟာ ျမင့္မားေနႏိုင္ပါတယ္။ တိမ္မ်ားေႀကာင့္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ေတြ လြင့္စင္ျခင္း (scattering)ကို ျဖစ္ေစ တတ္ျခင္းဟာလည္း မ်က္ႏွာျပင္ေႀကာင့္ ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ ေရာင္ျခည္ျပန္ျခင္းလိုဘဲ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သင့္မႈအႏၱရာယ္ကို ႀကီးမားေစေလ့ရွိပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရန္ ေလထုအတြင္း ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ မင္းလြင္(ေလထုလႊာအတြင္း ဖံုမႈန္႕မ်ား ပါ၀င္ေနမႈ)ဟာလည္း ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သင့္မႈ အႏၱရာယ္ကို တိုးပြားေစတတ္ ပါတယ္။ တိမ္မ်ား ရွိေနပါက ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သင့္မႈကို ေလ်ာ့ပါး ေစတတ္တယ္လို႕ လူအမ်ားဟာ အထင္ရွိတတ္ ႀကပါတယ္။ ဒါဟာ မွားယြင္းတဲ့ အယူတစ္ခုသာျဖစ္ျပီး အမွန္ေတာ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ေတြရဲ႕ ၈၀% ခန္႕ဟာ ပါးလႊာတဲ့ တိမ္ထုေတြ ကို ေဖါက္ထြင္း ၀င္ေရာက္လာႏိုင္ႀကပါတယ္။
မဟာသႀကၤန္ နဲ႕ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သင့္မႈ အႏၱရာယ္။ လက္ရွိအခ်ိန္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္က်ေရာက္ မႈေတြ ျမင့္မားေန ဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေႀကာင့္ ေရာင္ျခည္သင့္မႈ အႏၱရာယ္ရွိေနဆဲပါတယ္။ ဒီအေျခအေန ဟာ လာမယ့္ မဟာသႀကၤန္ကာလမွာ ပိုမိုျမင့္မား လာစရာ အေႀကာင္းေတြရွိေနပါ တယ္။ ပထမအခ်က္ကေတာ့ သႀကၤန္ကာလမွာ ေနပူထဲ မွာ ေရကစားႀကမွာျဖစ္လို႕ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္က်ေရာက္မႈ ျမင့္မားတဲ့ မြန္းတည္႕ခ်ိန္ကာလ
ေတြ မွာ ေရကစားသူ အမ်ားအျပားဟာ ေနပူထဲမွာရွိေနဖို႕ အခြင့္အလမ္းမ်ားေနပါတယ္။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ေရကစားမ႑ပ္ေတြမွာ ကားႀကပ္ပိတ္ဆို႕မႈေတြမ်ားေနတာ
ေႀကာင့္ ေနပူထဲမွာ ေနခ်ိန္ကာလ ပိုမိုရွည္လ်ား လာႏိုင္ပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာ လက္ရွိ ရိုးရိုးအခ်ိန္ေတြမွာေတာင္ မီးပိြဳင့္ေတြမွာ ကားပိတ္ဆို႕မႈေႀကာင့္ အခ်ိန္အႀကာႀကီး ကားေတြ တန္းစီရပ္ေနႀကရတာဟာ လက္ေတြ႕ပါဘဲ။ တတိယအခ်က္ကေတာ့ သႀကၤန္ကာလမွာ အ၀တ္အစားလံုလံုျခံဳျခံဳ မ၀တ္ႀကတဲ့လူေတြက ပိုမ်ားပါတယ္။ ဒါ္ဟာ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္
ေဘးသင့္ မႈေတြအတြက္ အကာအကြယ္ ပိုမိုမဲ့သြားေစႏိုင္ပါ တယ္။ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ တစ္ခ်ိန္လံုး ေရေတြနဲ႕ကစားေနႀကတဲ့ သႀကၤန္ရဲ႕ သဘာ၀ေႀကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ေတြ ဟာေရစို
ေနႀကမွာ ျဖစ္တဲ့အျပင္ ေရေတြ နဲ႕နီးကပ္ နီးစပ္ေနႀကမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေရရဲ႕ေရာင္ျပန္ ဟပ္မႈေႀကာင့္ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ သင့္မႈကို ၂၅% ပိုမိုျမင့္တက္လာေစ ႏိုင္တဲ့ အတြက္ေႀကာင့္ ျဖစ္ပါ တယ္။
ရိုးရာသႀကၤန္ပြဲဆိုတာ ျမန္မာတို႕ရဲ႕ႏွစ္သစ္မဂၤလာပြဲျဖစ္တဲ့အားေလ်ာ္စြာ အစဥ္အလာ မပ်က္ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတိုင္း ပါ၀င္ဆင္ႏြဲႀကစျမဲျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္း မွာဘဲ အႏၱရာယ္ရွိႏို္င္တဲ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ရဲ႕ သဘာ၀ေဘးကိုလည္း သတိထားႀကျပီး အႏၱရာယ္ေဘးအနည္းဆံုး ျဖစ္ရေလ ေအာင္ သတိေဆာင္ျပီး ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ ပါ၀င္ ဆင္ႏြဲႀကျခင္းျဖင့္ မဂၤလာႏွစ္သစ္ကို မဂၤလာအျပည္႕နဲ႕ ႀကိဳဆိုႏိုင္ႀကပါေစလို႕ ဆႏၵျပဳ လိုက္ပါတယ္။

Credit to > ေဒါက္တာထြန္းလြင္