“ပေလာင္အစ”

ပေလာင္လူမ်ဳိးတုိ႔သည္ ေရွးဦးအစ တေကာင္းက ဟူေသာျပဴလူမ်ဳိးမ်ားမွ ဆင္းသက္လာသည္။ ကာလ ၾကာေသာအခါ “ျပဴ”မွ ပလူး၊ ၎မွ ပေလာင္ဟုဆုိျပန္ေပသည္။ သစ္ခ်ေတာင္ဦးတိေလာကဆရာေတာ္ ဘုရား ေရးသည့္ ေသာဠသေျမပုံက်မ္းတြင္ ယင္းအဆုိျပဳခ်က္ကို ေတြ႔ႏုိင္ေပသည္။

တစ္ဖန္ ဣသွ်ံေမာ္ကြန္းတြင္ “ပေလာင္”ေတာတုိး “ေယာ”လူမ်ဳိးဟု ဆုိျပန္သည္။ သို႔ေသာ္ ေနနတ္ သားမင္းသားႏွင့္ ေရနတ္နဂါးမင္းသမီးတုိ႔ အေၾကာင္းဆုံၾကၿပီး ပေလာင္လူမ်ဳိး ေပၚေပါက္ခဲ့သည္ဟု ပေလာင္ရာဇ၀င္အဆုိတြင္ ရွိေပသည္။

အျခားပေလာင္ရာဇ၀င္မွတ္တမ္းတစ္ခုတြင္မူ “ပေလာင္”ဟုေခၚေသာ ေ၀ါဟာရသည္ တေကာင္းေခတ္ က ေပၚေပါက္ ခဲ့ေသာ ေ၀ါဟာရျဖစ္သည္။ တေကာင္းေခတ္က သူပုန္မ်ား ထၾကြေသာင္းက်န္းေလ ရာ ေဘာင္းဘီ၀တ္ ေတာင္တန္းသားႀကီး မ်ားက နန္းေတာ္တြင္းသို႔ စုရုံး၀င္လာၾကၿပီး အရွင္မင္းျမတ္ႀကီး တုိင္းျပည္ကား ဗေလာင္းဗလဲ ေဖာက္ျပန္ေနသည္ဟု ရုိးသားစြာ ေလွ်ာက္ထားေတာ္မူခဲ့သည္။ တေကာင္း မင္းႀကီးသည္ ရုိးသားစြာ ေလွ်ာက္ထားေသာ ေတာင္တန္းသားမ်ား၏ဗေလာင္းဗလဲ ဟူေသာ ေျပာ ဆုိသုံးႏႈန္းပုံကို အထူးႏွစ္သက္၍ အေရးရွိလွ်င္ အားကိုးရမည့္ေတာင္တန္းလူမ်ဳိးတုိ႔အား အမွတ္တရ ျဖစ္ေစရန္ ဗေလာင္းဗလဲစကားလုံးကို အစြဲျပဳၿပီး “ဗေလာင္”လူမ်ဳိးေခၚရာမွ ကာလၾကာေသာအခါ “ပေလာင္”လူမ်ဳိးဟု ေခၚတြင္ေၾကာင္း ေျပာစမွတ္ျပဳျပန္သည္။

“ေရႊယင္ေမွ်ာ္သမုိင္း”ႏွင့္ “ရွင္ျဖဴရွင္လွသမုိင္း”တြင္ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီး တုိင္းခန္းလွည့္လည္ေတာ္မူစဥ္ ေညာင္ ေရႊနယ္ အင္းေလးအလယ္ စံနန္းေတာ္ကို ေဆာက္လုပ္စံျမန္းေနေတာ္မူစဥ္ ေဖာင္ေတာ္ကို မီးမ်ား ကူးစက္ေလာင္ကြ်မ္းေသာ ေၾကာင့္ ေဖာင္ေတာ္ေစာင့္တုိ႔ကို မင္းႀကီးက ေဖာင္ေလာင္ဟုမိန္႔ေတာ္မူ၍ “ေဖာင္ေလာင္”လူမ်ဳိးဟုေခၚရာမွ “ေပါင္ေလာင္” သို႔ မဟုတ္ ပေလာင္ဟု ကာလၾကာျမင့္စြာ ေခၚဆုိခဲ့ေၾကာင္း မွတ္သားရျပန္သည္။

ပေလာင္လူမ်ဳိးတုိ႔၏ရာဇ၀င္သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားကို အဆုိအလာ ကြဲလြဲခ်က္ ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိေပသည္။ ေတာင္ပိုင္နယ္ တြင္ ပေလာင္မ်ားတုိ႔သည္ နဂါးမ်ဳိး၊ ဂဠဳန္မ်ဳိးဟုရွိၿပီး ေနထုိင္ေသာအရပ္ေဒသမ်ားႏွင့္ေတာင္မ်ားကို အစြဲျပဳကာ အမ်ဳိးမ်ဳိးကြဲျပား လ်က္ရွိေနသည္။

မည္သုိ႔ပင္ ဆုိပါေစ။ ေျပာပါေစ။ ျမန္မာ့တုိင္းရင္းသား ပေလာင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုဖြား တုိင္းရင္းသားေသြး သားအရင္းအခ်ာမ်ားသာ ျဖစ္ေပသည္။

ဆယ့္ငါးတုိက္နယ္

ျမန္မာ့တုိင္းရင္းသား ပေလာင္လူမ်ဳိးမ်ားမွာ ေနရပ္ေဒသ ကြဲျပားသည္ႏွင့္အညီ စကားေျပာၾကရာတြင္၎၊ အ၀တ္အ စားမ်ားတြင္၎၊ ကြဲျပားလ်က္ရွိၾကသည္။
(၁) ဇယန္းပေလာင္
(၂) နမ့္ဆန္ပေလာင္
(၃) ေတာင္မပေလာင္
(၄) ေက်ာက္ျဖဴပေလာင္
(၅) ေတာင္မဲပေလာင္
(၆) ဟူးမိမ္းပေလာင္
(၇) ဟူခမ္းပေလာင္
(၈) မိန္ကြမ္းပေလာင္
(၉) ေရွာလဲပေလာင္
(၁၀) ပင္နင္းပေလာင္
(၁၁) ကြယ္ဟယ္ပေလာင္
(၁၂) ကြန္ေဟာက္ပေလာင္
(၁၃) မန္ေနာက္ပေလာင္
(၁၄) ေစာပနာပေလာင္
(၁၅) ကာ၀မ္းကုတ္ပေလာင္ဟူ၍ ကြဲျပားျခားနားလ်က္ ရွိသည္။
ေတာင္ေပၚသားပေလာင္တုိင္းရင္းသားတုိ႔သည္ ေျမျပန္႔သားကဲ့သို႔ပင္ ဗုဒၶဘာသာ ကိုးကြယ္ၾကၿပီး ေက်ာင္းကန္ဘုရား တည္ထားၾကသည္။ ရွင္ျပဳမဂၤလာ၊ ထိမ္းျမားမဂၤလာမ်ားကိုလည္း ခုံမင္ေလးစားၾကေပသည္။ ျမန္မာစကား မေျပာတတ္သည္က လြဲ၍ ျမန္မာတုိ႔၏အေလ့အထႏွင့္အားလုံးထပ္တူထပ္မွ် က်င့္ၾကံႏုိင္ၾကသည္။

၀တ္စားဆင္ယင္မႈ
ပေလာင္လူမ်ဳိးတုိ႔သည္ မိမိတုိ႔၏ရုိးရာယဥ္ေက်းမႈ အ၀တ္အစားျဖင့္ ေရႊ ေငြ ပစၥည္းမ်ား စုေဆာင္းတတ္ၾကသည္။ အ မ်ားအားျဖင့္ ေရႊနားဆြဲ၊ ေရႊဆြဲႀကိဳး၊ ေရႊရင္ထုိး၊ ေရႊနားေဋာင္း၊ ေရႊဘယက္၊ ေရႊလက္စြပ္၊ ေရႊလက္ေကာက္၊ ရုိးရာေဘာ္ေငြဦး ထုပ္၊ ေျခသလုံးေပၚတြင္ ပတ္ထားေသာ ေဘာ္ေငြႀကိဳးေခ်ာင္း၊ ခါးမွအရုပ္မ်ား ျပဳလုပ္ထားေသာ ေဘာ္ေငြႀကိဳးမ်ား၊ ေရႊထည္ေငြ ထည္အမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႔ျဖင့္ ရုိးရာဆင္ယင္၀တ္စားမႈမ်ားကို ျပဳလုပ္ၾကသည္။
တစ္ဖန္ ပေလာင္လူမ်ဳိးတုိ႔မွာ “ေနမ်ဳိးႏြယ္”မွ ဆင္းသက္ေပါက္ဖြားလာသည္ဟူေသာ ယုံၾကည္ခ်က္ျဖင့္ မိမိတုိ႔၏ရုိးရာ ယဥ္ေက်းမႈ အထိမ္းအမွတ္ျဖင့္ ပေလာင္အမ်ဳိးသမီးတုိ႔၏ေခါင္းျခံဳေသာအ၀တ္တစ္မ်ဳိးပင္ ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ေပသည္။ ၎ေခါင္းျခံဳ ေသာအ၀တ္ႏွင့္အျခားရုိးရာအထိမ္းအမွတ္ အက်ႌအ၀တ္အစားမ်ားမွာ ပေလာင္အမ်ဳိးသမီးမ်ားက ေငြခ်ည္၊ ေရႊခ်ည္မ်ား အရုပ္ ပန္းပြင့္မ်ားကို တပ္ဆင္ကာ နဂါးအေၾကးပုံသဏၭာန္ကဲ့သို႔ ျပဳလုပ္၍ ၀တ္ၾကသည္။

အခ်ဳိ႕အမ်ဳိးသမီးမ်ားမွာ နဂါးအေၾကးကို အတုယူၿပီး အေၾကးရွိေသာေဒါင္းရုပ္ပုံမ်ား၊ လိပ္ျပာရုပ္ပုံမ်ား၊ ငါးရုပ္ပုံမ်ားတုိ႔ကို ေဘာ္ေငြျဖင့္ ျပဳလုပ္တပ္ဆင္ၾကသည္။ အခ်ဳိ႕အမ်ဳိးသမီးတုိ႔မွာ ၎အရုပ္ပန္းပြင့္မ်ားတုိ႔ကို ေရႊႏွင့္လည္း ျပဳလုပ္တတ္သည္။ ပေလာင္အမ်ဳိးသမီးတုိ႔၏(ေရႊ ေငြ ပစၥည္းမ်ားမပါ) ရုိးရာအ၀တ္တစ္စုံလွ်င္ ၅၀၀ိ ငါးေက်ာ္မွ် တန္ဖုိးရွိေလသည္။

ပေလာင္အမ်ဳိးသားအားလုံးမွာ ရွမ္းအမ်ဳိးသားမ်ားကဲ့သို႔ ဆင္ယင္၀တ္စား ေပါင္းထုပ္ၾကသည္။ ဤပေလာင္အမ်ဳိးသား မ်ားတုိ႔၏ဆင္ယင္၀တ္စားမႈမွာ ေတာေတာင္ေရေျမ ရာသီဥတုအေနအထားႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ေတာေတာင္ေရေျမဆက္စပ္ ေနေသာ ညီအစ္ကိုတုိင္းရင္းသား ရွမ္းအမ်ဳိးသားမ်ား၏ဆင္ယင္မႈႏွင့္ကူးလူးဆက္ဆံလာေသာအသြင္ကို ေဆာင္လ်က္ရွိသည္ ဟုဆိုလွ်င္ မွားႏိုင္မည္မထင္ပါ။

ေဗဒင္ႏွင့္ေလာကီပညာ

ပေလာင္လူမ်ဳိးတုိ႔သည္ ေလာကီပညာရပ္မ်ားကို သက္၀င္ယုံၾကည္သည္။ အမ်ားအားျဖင့္ ေတာရြာတုိ႔တြင္ ေဗဒင္၊ အင္းအုိင္၊ လက္ဖြဲ႔၊ ခလွည့္၊ ခေဇာင္၊ ရက္ရာဇာ၊ လာဘ္ေန႔၊ ပေယာဂပညာ၊ ေမွာ္ပညာ အစရွိေသာ ေလာကီပညာရပ္တုိ႔ကို အ ထူးယုံၾကည္ၿပီး ေလ့လာလုိက္စားသူ အမ်ားရွိသည္။

ၿမိဳ႕ႀကီးရြာႀကီးမ်ား နီးကပ္ေနေသာ အခ်ဳိ႕ေက်းရြာမ်ားတြင္မူ ထုိသို႔ယုံၾကည္စြဲလန္းမႈမ်ားကို ဗုဒၶ၏အေတြးအေခၚျဖင့္၎၊ တုိးတက္ေသာသိပၸံပညာေျပာင္းလဲမႈမ်ားျဖင့္၎ အစားထုိးခဲ့ၾကေလၿပီ။ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ ေက်းရြာတုိင္းတြင္ ပေလာင္လူမ်ဳိးတုိ႔ ၏ “တာေက်ာင္း၀မ္း”ေခၚ သာမႈနာမႈမ်ားအတြက္ ေန႔ရက္ေရြးေပးေသာ “ေဗဒင္ကိန္းခန္းအခါေပးဆရာႀကီး”တစ္ေယာက္စီ ထားရွိၾကသည္။ ညတြင္းခ်င္း အသုဘကိစၥ၊ ျပႆဒါး၊ ၀ါရမိတၱရက္မ်ားႏွင့္ၾကံႀကိဳက္ေနလွ်င္ ညတြင္းခ်င္းပင္ အသုဘကို ပို႔ ေဆာင္သၿဂႋဳဟ္ပစ္ရသည္။

ေတာရြာမ်ားတြင္ ရြာသားမ်ားသခ်ဳႋင္း၊ ဧည့္သည္မ်ားသခ်ဳႋင္းဟု ခြဲျခားသတ္မွတ္ကာ ထားရွိသည္။ အခ်ဳိ႕ရြာသားမ်ား သည္ ထိုရပ္ရြာတြင္ မည္မွ်ပင္ ၾကာရွည္စြာ ေနထုိင္ပါေသာ္လည္း ထုိရြာ၏ဇာတိသား မဟုတ္လွ်င္ ဧည့္သည္သခ်ဳိႋင္းသို႔ျမႇဳပ္ႏွံ ရေပသည္။ ရြာတုိင္းရြာတုိင္း၌ အထူးသျဖင့္ ရြာထိပ္ ရြာလယ္ ရြာေအာက္၊ ေတာင္ထိပ္ ေတာင္ေအာက္တုိ႔ကို ရြာနတ္စင္မ်ား ေဆာက္လုပ္ကိုးကြယ္ၾကသည္။ ၎ေဆာက္လုပ္ကိုးကြယ္ေသာ ရြာနတ္စင္မ်ားသည္ မိမိတုိ႔၏ရုိးရာအရျဖင့္ ထိန္းသိမ္းၾကကာ ပန္း၊ ဆီမီး၊ ဖေယာင္းတုိင္တုိ႔ကို ထြန္းညိႇကာ သက္သတ္လြတ္ပူေဇာ္ၾကသည္။

ယင္းနတ္ပူေဇာ္ပြဲတြင္ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ သို႔မဟုတ္ အခါရာသီအလုိက္ ရုိးရာနတ္၊ ေတာ ေတာင္ ေရ ေျမ ၿမိဳ႕ရြာမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္လ်က္ရွိသည္ဆုိေသာအရွင္နတ္မင္းမ်ားကို ပူေဇာ္ပသရန္ ပန္းဆီမီး ဖေယာင္းတုိင္မ်ားႏွင့္၀ါးကို စိတ္ျဖာ၍ လက္ သီးဆုပ္အရြယ္ ႏွီးခြက္ကေလးမ်ားကို ယက္လုပ္ၾကသည္။ ၎ခြက္ကေလးမ်ားအတြင္း၌ သဲထည့္၍ တံခြန္၊ ကုကၠားမ်ားစိုက္ ထူကာ နတ္ပူေဇာ္ပသၾကသည္။ အခ်ဳိ႕တုိ႔က ၎ႏွီးခြက္ကေလးမ်ားတုိ႔တြင္ သဲထည့္ၿပီး သဲပုံေစတီ တစ္ရစ္စီ တစ္ရစ္စီပုံ၍ ျပဳ လုပ္ပူေဇာ္ၾကသည္။

ရပ္ရြာပေလာင္လူမ်ဳိးတုိ႔က တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္၊ သို႔မဟုတ္ ရာသီအလုိက္ နတ္မ်ားတုိ႔ကို မပူေဇာ္ မပသအားလွ်င္ ရြာ တုိင္းရြာတုိင္း ထားရွိၾကေသာ “တာနတ္ထိန္း”(တာ=ျမန္မာ(အဖုိး)၊ နတ္=၎နတ္ထိန္း၊ ျမန္မာ=နတ္မ်ားထိန္းေသာအဖုိး)က တစ္ရြာလုံးအတြက္ တာ၀န္ယူ၍ ပူေဇာ္ပသေပးရသည္။ သံဃာေတာ္မ်ားကိုလည္း ပင့္ဖိတ္၍ နတ္မ်ားကိုယ္စား ပရိတ္တရား ေတာ္ နာယူၾကသည္။ ထုိသို႔ ယုံၾကည္ကိုးကြယ္သည္ႏွင့္အညီ ေရွးပေလာင္အမ်ဳိးသမီးမ်ား ေရခ်ဳိးလွ်င္ ပုိင္းျခား၍ ေရခ်ဳိးေလ့ရွိ သည္။ တစ္ကိုယ္လုံးသာ ေရခ်ဳိးမိပါလွ်င္ နဂါးျဖစ္သြားသည္ဟူေသာယုံၾကည္စြဲလမ္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ရုိးရာပုံျပင္

ေရွးအခါက ေဘာဂ၀တီနဂါးျပည္တြင္ နဂါးမတစ္ဦး ရွိေလသည္။ တစ္ေန႔ေသာအခါ နဂါးမသည္ လူ႔ျပည္ကို သြားလုိလွ သျဖင့္ နဂါးမင္းႀကီးမင္းကဲထံ ခြင့္ပန္ကာ လူ႔ျပည္သို႔ ဆင္းသက္ခဲ့ေလသည္။ လူ႔ျပည္ကို ဆင္းသက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ဟိမ၀ႏ ၱာေတာင္ တစ္ေနရာသို႔ ေရာက္သည့္အခါ လူေယာင္ဖန္ဆင္းၿပီး ဟိမ၀ႏ ၱာတစ္ေနရာတြင္ လွည့္လည္ေနရာမွ လူသားလုလင္ပ်ဳိတစ္ ေယာက္ႏွင့္ေတြ႔သည္။ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ျမင္ဖန္မ်ားလာေသာအခါ အခ်င္းခ်င္းတပ္မက္ၾကသည္။ နဂါးမႏွင့္လူသားတုိ႔သည္ အၾကင္လင္မယားအျဖစ္ ေပါင္းသင္းလ်က္ ေနၾကသည္။

နဂါးႏွင့္လူသား ဇနီးေမာင္ႏွံတုိ႔တြင္ ႏွစ္ရွည္ၾကာေသာအခါ သားသမီးထြန္းကားလာၾက၏။ လင္ျဖစ္သူ လူသားသည္ လည္း မိမိ၏ဇနီးကို နဂါးမဟူ၍ လုံး၀မရိပ္စားမိ။ လူသားအမွတ္ျဖင့္သာလွ်င္ ဆက္ဆံေပါင္းသင္းၿမဲ ေပါင္းသင္းလာခဲ့၏။ နဂါး တုိ႔မွာ ဥပပတၱိအႏြယ္ျဖစ္၍ ကိုယ္ေယာင္ေဖ်ာက္ႏုိင္ ဖန္ဆင္းႏိုင္ေသာ္လည္း အိပ္ေမာက်ေအာင္ကား မအိပ္ရ။ အိပ္ေမာက်လွ်င္ သို႔မဟုတ္ ၀တ္လစ္စလစ္ ေရခ်ဳိးလွ်င္ နဂုိရ္ရုပ္သြင္ ျပန္၍ေျပာင္းလဲတတ္ေပသည္။ နဂါးမသည္လည္း သတိတစ္ခ်က္ မလစ္ ေစရေအာင္ မိမိကိုယ္ကို အၿမဲဂရုတစိုက္ျဖင့္ ေနထုိင္လာခဲ့၏။

တစ္ေန႔ေသာအခါ နဂါးမသည္ မိမိဇာတိရပ္ေျမ နဂါးျပည္ကို လြမ္းဆြတ္ေအာက္ေမ့ေလရကား နဂါးျပည္သို႔ ျပန္ႏုိင္ရန္ အလုိ႔ငွာ မိမိခင္ပြန္းျဖစ္သူအား ေရခ်ဳိးလုိေၾကာင္းကို ေျပာၾကား၏။ ခင္ပြန္းျဖစ္သူကလည္း ေရခ်ဳိးသည့္ကိစၥမွာ အဆန္းမဟုတ္ သျဖင့္ ခြင့္ျပဳလုိက္ေလသည္။ နဂါးမက ခင္ပြန္းအား မိမိေရခ်ဳိးသည္ကို ေခတၱေစာင့္ၾကည့္ပါရန္ ျပန္၍ပန္ၾကားေလသည္။

မိမိ၏ဇနီးသည္ ယခုတစ္ႀကိမ္ ေရခ်ဳိးရန္ ပန္ၾကားေသာအခါ ထူးဆန္းအံ့ၾသမိ၍ မိမိ၏ဇနီးကို လုိက္ၾကည့္လုိက္မိေလ သည္။ နဂါးမသည္ ဤတစ္ႀကိမ္ ေရခ်ဳိးရာ၌ ခါတုိင္းကဲ့သို႔ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ မိမိအၾကံအစည္ျဖင့္ နဂါးအသြင္ ျပန္၍ျဖစ္ေပၚရန္ ေရခ်ဳိးလုိျခင္း ျဖစ္ရကား အ၀တ္အစားအားလုံး ဖယ္ရွားေလေတာ့သည္။ အ၀တ္အစားဗလာက်င္းလ်က္ရွိသည့္နဂါးမကုိယ္ခႏၶာေပၚသို႔ ေရတစ္စက္ထိမိသည္ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္ လူသားအသြင္ ေပ်ာက္ခါ အေမာက္ၾကြားၾကြားျဖင့္ နဂါးအသြင္သည္ ေပၚေပါက္၍ လာေလသည္။ ေရခ်ဳိးရာမွ က်ဆင္းထားသည့္ေရပူေပါင္းကေလးမ်ား ေရစီးေၾကာင္း(ေခ်ာင္းကေလး)ကို စုန္ကာ နဂါးမအသြင္ျဖင့္ တေရြ႕ေရြ႕ေမ်ာပါသြားေလသည္။ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ ေပ်ာက္ကြယ္ကာ နဂါးမသည္ မိမိ၏ခင္ပြန္းကို အေ၀းမွ အေမာက္ကို ေထာင္၍ျပျခင္းျဖင့္ ေနာက္ဆုံးႏႈတ္ဆက္ျခင္းကို ျပဳ၍သြားေလသည္။

နဂါးမႏွင့္ရေသာ သားသမီးမ်ား ႀကီးျပင္းလာသည့္အခါ အေဖျဖစ္သူအား အေမအေၾကာင္းကို ေမးၾကေလသည္။ အဖ ကလည္း ဟုတ္တုိင္းမွန္ရာ ေျပာျပ၏။ အေဖ၏ေျပာျပခ်က္အရတြင္ နဂါးမ်ဳိးျဖစ္ေၾကာင္း အေမာက္ကို ေထာင္ျပခဲ့ေၾကာင္း ေရ ခ်ဳိးရာမွ ဇာတ္ေပၚလာေၾကာင္းကို သိရကာ မိန္းခေလးမ်ားက မိမိ၏မိခင္ လြမ္းဆြတ္သတိရသည့္အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ နဂါး အေမာက္ပုံသဏၭာန္ ပုံလုပ္၍ ေခါင္းျခံဳထည္မ်ား ေဆာင္းၾကေလ၏။ အက်ႌတြင္လည္း နဂါး၏လည္ရစ္သဏၭာန္ အရစ္မ်ားကန္႔ လန္႔ျဖတ္အစင္းမ်ားကို ထည့္၍ ခ်ဳပ္လုပ္၀တ္ဆင္ၾကေလ၏။ မိခင္ျဖစ္သူသည္ ၀တ္လစ္စလစ္ ေရခ်ဳိးသျဖင့္ ကိုယ္ေရာင္ေပ်ာက္ သြားေၾကာင္းကို သိရသည့္အတြက္ ထုိသို႔သိရွိေသာအခ်ိန္မွစ၍ သားသမီးမ်ားသည္လည္း ၀တ္လစ္စလစ္ ေရမခ်ဳိးၾကေတာ့ ေပ။

ေရခ်ဳိးပုံ

အထက္ပါ ရုိးရာပုံျပင္ကို အေၾကာင္းျပ၍ ပေလာင္အႏြယ္အ၀င္တုိ႔မွာ နဂါးမွဆင္းသက္လာေသာ ယုံၾကည္ခ်က္မ်ားအရ ေရွးအခါက ၀တ္လစ္စလစ္ ေရခ်ဳိးေလ့မရွိေပ။ ေရခ်ဳိးသည့္အခါ လုံခ်ည္ကို ခြ်တ္၍ ေအာက္ပိုင္းကို ပထမဦးဆုံး ခ်ဳိးသည္။ ၿပီးမွ ေနာက္လုံခ်ည္ ျပန္၀တ္၍ အက်ႌကို ခြ်တ္ကာ အေပၚပိုင္းကို ေရေလာင္းခ်ဳိးသည္။ ေရွးအခါက ပေလာင္အႏြယ္၀င္မ်ား ေရခ်ဳိး သည့္အခါ တစ္ကိုယ္လုံး ၀တ္လစ္စလစ္ မျဖစ္ေစရန္ ကိုယ္အထက္ပိုင္း ေအာက္ပိုင္း ႏွစ္ႀကိမ္ ေရခ်ဳိးၾကသည္။

သက္၀င္ကုိးကြယ္မႈ

ပေလာင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာကို အထူးယုံၾကည္သည္။ ရြာႏွင့္ေက်ာင္း မလုိက္ေအာင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း မ်ားမွာ ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားလွေပသည္။ တုိင္မ်ား ေရႊခ်ၿပီး မ်က္ႏွာက်က္မ်ားကို မွန္ကြက္စီထားၾကေလရာ ေရာင္ျပန္တတ္ၿပီး ဖိတ္ဖိတ္ေတာက္ပ၍ ခန္႔ညားေလသည္။ ေက်ာင္းေတာ္ခန္းမႀကီးမ်ားလည္း တံခြန္၊ ကုကၠား၊ ထီး၊ ယပ္တုိ႔ျဖင့္ ေ၀ေ၀ဆာဆာ သိုက္ၿမိဳက္လ်က္ရွိသည္။ ဘုရားဆင္းတုေတာ္မ်ားမွာလည္း ေက်ာင္းေဆာင္အေပၚဆင့္ခန္းမွာ ျပည့္လွ်ံေပါမ်ားလွသည္။ မွန္ ကြက္စီလက္ရာမွာလည္း ရတနာပုံေခတ္ လက္ရာမ်ားျဖင့္ ျပဳလုပ္သည္။

တစ္ႏွစ္တစ္ခါ သို႔မဟုတ္ ႏွစ္ႏွစ္ သုံးႏွစ္တစ္ခါ လူေလးဆယ္ ငါးဆယ္ စုေပါင္းကာ အၿမိဳ႕ၿမိဳ႕ရွိ တန္ခုိးႀကီးဘုရားမ်ားကုိ လွည့္လည္ဖူးေမွ်ာ္တတ္ၾကသည္။ ဘုရားဖူးသြားလာရင္း ဘာသာေရးအေဆာက္အဦးမ်ားႏွင့္ေၾကးဆင္းတုရုပ္ပြားေတာ္မ်ား သြန္းေလာင္းေနေသာအခါ ၾကံဳႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ၊ ေခါင္းေလာင္းေတာ္မ်ား သြန္းေလာင္းေနေသာအခါ ၾကံဳႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ အမ်ဳိးသား အမ်ဳိးသမီးမ်ားက သူတုိ႔၀တ္ဆင္ထားေသာ အဖုိးတန္ေရႊ ေငြ လက္၀တ္ရတနာမ်ားကို ခြ်တ္၍ ထည့္၀င္လွဴဒါန္း သြန္းေလာင္းျခင္းဓေလ့ျဖင့္ ျပဳလုပ္တတ္စၿမဲ ျဖစ္သည္။

ေနရပ္ဌာေနကို ျပန္ေရာက္ေသာအခါ မိဘျဖစ္ေစ၊ လင္ေယာက်္ားရွိသူမ်ားက လင္ေယာက်္ားကိုျဖစ္ေစ ထုိသု႔ိလွဴဒါန္း ကုသုိလ္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ကို ေျပာျပေသာအခါ ၎မိဘလင္ေယာက်္ားတုိ႔က အျပစ္တင္စကား မျပဳဘဲ ၀မ္းေျမာက္စြာ သာဓုသုံး ႀကိမ္ေခၚၿပီး ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ အမႈကို ျပဳၾကေပသည္။

အမ်ဳိးသား အမ်ဳိးသမီးတုိ႔သည္ လမ္းခရီးတြင္ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားကို ၾကံဳေတြ႔လွ်င္ လမ္းဖယ္ၿပီး ခ်က္ခ်င္းထုိင္ကာ ျပားျပား၀ပ္ ရွိခုိးေလ့ရွိၾကသည္။ ရတနာသုံးပါး ယုံၾကည္ေလးစားေသာ ပေလာင္တုိ႔၏ေနအိမ္အတြင္းသို႔ ၀င္မိလွ်င္ အိမ္ဦးခန္း ေညာင္ေရအုိးစင္တြင္ သပၸါယ္စြာ စံပယ္ေတာ္မူေသာ ဘုရားဆင္းတုရုပ္ပြားေတာ္အား ပန္းမာလ္စုံ ေ၀ဆာရံခလ်က္ ေနသည္ကို ၾကည္ႏူးစြာ ဖူးေတြ႔ရေပမည္။ ေညာင္ေရအုိးစင္ကို မည္သည့္အခါ ပန္းမ်ား မညိႇဳးရေလေအာင္ မိမိတုိ႔၏အယူ၀ါဒဓေလ့ထုံးစံမ်ား ျဖစ္၍ ၀တ္ျပဳၾကရေပသည္။ ေညာင္ေရအုိးပန္းမ်ား ညိႇဳးလွ်င္ ျမင္ေတြ႔ရေသာ ပတ္၀န္းက်င္တုိ႔မွာလည္း အိမ္ရွင္မကို ကဲ့ရဲ႕ေသာ ဓေလ့ရွိသည္။ မည္မွ်ေလာက္ပင္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေသာအိမ္ ျဖစ္ေစကာမူ ေနအိမ္မ်ား အနည္းဆုံး ရုပ္ပြားေတာ္ကားခ်ပ္မ်ားႏွင့္ မညိႇဳးေသာပန္း ထာ၀စဥ္လန္းဆန္းေစၿပီး ျမင္ရသူ ဟဒယရႊင္ျမဴး၍ ၾကည္ႏူးေစေတာ့သည္။

ကမၺလာ

အိမ္တုိင္း အိမ္တုိင္းတြင္ အဖုိး(တာ)အဖြား(ယာ)၊ တြန္း(အေဖ)၊ မာ(အေမ)တုိ႔အတြက္ အိမ္ဦးခန္းႏွင့္အိမ္အလယ္ရွိ မီးဖုိေဘးတြင္ျဖစ္ေစ၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာသည့္အေလ်ာက္ ဂုံနီအိတ္အစ ပုိး၊ ဖဲ၊ ကတၱီပါအထိ “ကမၺလာ”(ျမန္မာေ၀ါဟာရ “ေနရာ ထုိင္ခင္း”)ဖုံခ်ဳပ္လုပ္ထားေသာ ထုံးစံရွိေပသည္။ ၎ထိုင္ခင္းဖုံမွာ အလ်ားေလးေတာင္ အနံႏွစ္ေတာင္တစ္မုိက္ခန္႔ ခ်ဳပ္ေလ့ရွိ သည္။ ထုိအခင္းေပၚတြင္ သရက္ထည္ကအစ ပိုး၊ ဖဲ၊ ကတၱီပါ၊ ေခါင္းအုံးအခ်ဳိ႕မွီအုံးႀကီးမ်ားကို ေတြ႔ျမင္ရေပမည္။

ထုိကမၺလာေခၚ ေနရထုိင္ေပၚသို႔ ဘုန္းႀကီးသံံဃာေတာ္မ်ားကလြဲ၍ အျခားစိမ္းဧည့္သည္မ်ားႏွင့္အိမ္သူအိမ္သားက ေလးသူငယ္မ်ား တက္ခြင့္၊ ထုိင္ခြင့္၊ အိပ္ခြင့္၊ ေက်ာ္နင္းသြားလာခြင့္ မျပဳလုပ္ၾကေခ်။ ဖုိးဖိုး ဖြားဖြား မိဘမ်ား ခရီးသြားလာခုိက္ ၎ကမၺလာကို လိပ္၍ေသာ္၎၊ ေခါက္၍ေသာ္၎၊ မူလေနရာတြင္ သပ္ယပ္စြာ ထား၍ ႀကိဳးျဖင့္စည္းထားၿပီး ပန္းအုိးတစ္လုံး တင္ထားၾကရေသာထုံးစံ ရွိေလသည္။

ကူညီရုိင္းပင္းမႈ

အထူးသျဖင့္ ပေလာင္တုိင္းရင္းသားတုိ႔သည္ တစ္ရြာတစ္ေက်းမွဒုကၡသည္မ်ား အစုလုိက္ေသာ္၎၊ တစ္ဦးခ်င္းေသာ္ ၎၊ မိမိတုိ႔ရြာကို ေရာက္ရွိလာလွ်င္ မေနေစခ်င္၍ ျပန္လႊတ္သည့္အေလ့ မရွိ။ ၎ဒုကၡသည္မ်ားတုိ႔ကို ေနရာထုိင္ခင္း ေပးကာ စားေသာက္ရန္ ရိကၡာပါ စုေပါင္းၿပီး ကူညီၾကေပသည္။ ဒုကၡသည္မ်ားသည္ အကယ္၍ မိမိတုိ႔၏ရြာသားအျဖစ္ ေတာင္းဆုိပါက သက္ဆုိင္ရာ ရပ္ရြာအႀကီးအကဲမ်ားက မ်ဳိးရုိးစဥ္ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ လက္ခံထားရွိၿပီး အိမ္ေဆာက္ရန္ ေျမေနရာ၊ သစ္၀ါး၊ သက္ကယ္ကပ္၊ ႏွီးစေသာ ေဆာက္လုပ္ေရးပစၥည္းမ်ားကို တစ္အိမ္လွ်င္ သစ္သားတစ္ေခ်ာင္း၊ ၀ါးတစ္လုံး၊ သက္ကယ္တစ္ကပ္ က်ႏွင့္စုေပါင္းၿပီး ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အိမ္ေဆာက္ေပးၾကသည္။ ဒုကၡသည္တုိ႔အား မိမိတု႔ိ လုပ္ႏုိင္ေသာအလုပ္မ်ားကို လဖက္ခူး၊ လဖက္ျခံေပါက္အပင္ေပါက္ စေသာ ၀မ္းစာေရးလုပ္ငန္းအတြက္ အလုပ္ေပးေလ့ရွိၾကေပသည္။

တစ္ရြာတစ္ေက်းမွ မည္သည့္ဧည့္သည္မ်ားပင္ ျဖစ္ေစကာမူ မိမိတုိ႔၏ေနအိမ္သို႔ လာေရာက္တည္းခုိလွ်င္ ၎ဧည့္ သည္ကို သင္ ဘယ္ေတာ့ ျပန္မလဲဆုိသည္ကို ေမးေလ့ထုံးစံ မရွိ။ ေမးလွ်င္ အလြန္ရုိင္းရာက်သည္ဟုယူဆတတ္ၾကျခင္းျဖစ္ ေပသည္။

ရုိေသမႈ

တစ္ဦးတစ္ေယာက္ ပစၥည္းတစ္ခုခု ေပးေသာအခါ ဘယ္လက္၀ါးေပၚကို ညာဘက္လက္၀ါးျဖန္႔တင္ကာ အရုိအေသျပဳ ယူၾကပါေပသည္။ ျပန္ေပးေသာအခါမွာ ၎အထက္နည္းအတုိင္း အရုိအေသျပဳကာ ေပးၾကေသာဓေလ့ ရွိေပသည္။ ရပ္ရြာေရး ဘာသာေရးကိစၥအတြက္ ေက်ာင္းကန္ဘုရား အေဆာက္အဦးမ်ား ေဆာက္လုပ္ပါက ေက်ာင္းပစၥည္း အမာခံျဖစ္ေသာသစ္တုိင္ လုံးႀကီးမ်ားႏွင့္အျခားအထည္ႀကီးမ်ားကို ခုတ္လွဲရာအရပ္မွ ေဆာက္လုပ္မည့္ေနရာအထိ အုိးစည္ဗုံေမာင္းမ်ားႏွင့္ေဖ်ာ္ေျဖၾက ၍ စုေပါင္းသယ္ယူပို႔ေဆာင္ျခင္းအေလ့ ရွိၾကသည္။

စီးပြားေရး

ပေလာင္တုိင္းရင္းသားတုိ႔၏အဓိကစီးပြားေရးလုပ္ငန္းတြင္လည္း ၀ိုင္း၀န္း၍ စုေပါင္းလုပ္ကိုင္ၾကေပသည္။ ယေန႔ဦးျဖဴ က လဖက္ျခံခုတ္ရွင္းစရာရွိလွ်င္ အိမ္နီးခ်င္းကစ တစ္ရြာလုံးအဆုံး မိမိတုိ႔၏ထမင္းထုပ္ႏွင့္ဦးျဖဴထံ သြားေရာက္လုပ္ကုိင္အားေပး ၿပီး ဦးျဖဴက တတ္ႏုိင္သလုိ ၀က္သားဟင္းအစ ဟင္းရြက္ျပဳတ္အဆုံး ခ်က္ျပဳတ္ေပးရသည္။ ဦးျဖဴလုပ္ငန္းမ်ားၿပီးလွ်င္ ဦးျဖဴက ဦးမဲအိမ္သို႔ လုပ္အားသြားေရာက္ေပးရျပန္ေပသည္။ ထုိကဲ့သို႔ တစ္ရပ္ကြက္ကအစ တစ္ရြာလုံးအဆုံး အလုပ္အတြက္ လုပ္အား ေခ်း၍ လုပ္အားမ်ားႏွင့္ျပန္လည္ဆပ္ၾကေပသည္။ မည္သည့္အလုပ္မဆုိ စုေပါင္းၿပီး တည္ေထာင္၊ စုေပါင္းေဆာင္ရြက္သည့္အ ေလ့မွာ ပေလာင္တုိ႔၏ဘိုးဘြားဘီဘင္လက္ထက္က အေလ့တစ္ရပ္ျဖစ္ေပသည္။ ၎ပေလာင္တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏တစ္ ကယ္ရုိးသားေသာသဘာ၀ႏွင့္လူမ်ဳိးပင္ကုိယ္မ်ဳိးရုိး ဆင္းသက္လာၾကေသာလူမ်ဳိးသည္ မည္သည့္အလုပ္မဆုိ စုေပါင္းၿပီးတည္ ေထာင္၍ စုေပါင္းေဆာင္ရြက္ေသာ ရုိးရာဓေလ့ယဥ္ေက်းမႈ မွတ္ေက်ာက္တင္လကၡဏာတစ္ရပ္ ျဖစ္ပါေပမည္။

ပေလာင္စာေပ

၁၉၁၂-ခုႏွစ္တြင္ ပေလာင္စာေပကို ပထမဦးဆုံး တည္ထြင္သူမွာ အေမရိကန္အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးျဖစ္သည္။ ေရာမအကၡ ရာျဖင့္ ပေလာင္စာေပကို စမ္းသပ္တီထြင္ျခင္းပင္။ သို႔ေသာ္ ၎စာေပသည္ ေရးသားရာ၌ မလြယ္ရုံမက ပေလာင္လူမ်ဳိးတုိ႔၏ အသံထြက္မွာလည္း မူရင္းဖက္သို႔ မေရာက္သျဖင့္ ထုိအမ်ဳိးသမီးႀကီး၏စမ္းသပ္တီထြင္ခ်က္မွာ မေအာင္ျမင္ခဲ့ေပ။

လက္ရွိျမန္မာတုိင္းရင္းသား ပေလာင္စာေပကို တီထြင္ျပဳစုသူမွာ ဦးေပၚစံဆုိသူ ျဖစ္ေလသည္။ ၎ဦးေပၚစံက ျမန္မာ အကၡရာ(၃၃)လုံးမွ မွီျငမ္းကာ ျပဳစုထားသည္။ ဦးေပၚစံသည္ ၁၉၅၅-ခုအတြင္း ပေလာင္အမ်ဳိးသားစာေပကို ျပန္လည္တီထြင္ လာရာ ပေလာင္သံမူရင္းအသံထြက္ႏွင့္ကိုက္ညီသျဖင့္ ၁၉၅၆-ခုတြင္ ပေလာင္အမ်ဳိးသားစာေပယဥ္ေက်းမႈကို အေကာင္အ ထည္ေဖၚႏုိင္ေပေတာ့သည္။

လူပ်ဳိလွည့္နည္း

ေတာင္တန္းတြင္ ေနၾကေသာ ပေလာင္လူငယ္ကာလသားတုိ႔သည္ လူပ်ဳိလွည့္ရေသာညမွာ အဖိတ္ညျဖစ္သည္။ လူ ပ်ဳိလွည့္၍ မိမိခ်စ္သူႏွင့္ခ်စ္တင္းစကားေတြ ေျပာ၍ သီတာေရယာဥ္ေၾကာမွာ ေမ်ာကာ အိပ္ေရးပ်က္ခဲ့ေသာ္ ေနာက္ေန႔မွာ ဥပုသ္ေန႔ မဟုတ္ပါေသာ္လည္း အလုပ္အားလပ္ေသာေန႔ရွိပါက လူပ်ဳိလွည့္ပတ္ရေပသည္။

ပေလာင္လူငယ္ကာလသားတုိ႔သည္ လူပ်ဳိလွည့္ရန္ တစ္ေနရာႏွင့္တစ္ေနရာ မတူၾကေပ။ လူပ်ဳိလွည့္ရေသာနည္းလမ္း မွာ-
၁။ အိမ္ေပၚတက္၍ လူပ်ဳိလွည့္ရေသာနည္း။
၂။ အေပါက္က လက္ႏႈိက္၍ လူပ်ဳိလွည့္နည္း စသည္ျဖင့္ ေနရာအလုိက္ ကြဲျပားလွသည္။
အိမ္ေပၚတက္၍ လူပ်ဳိလွည့္နည္းမွာ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕ ပေလာင္တုိ႔ျဖစ္ေပသည္။ အေပါက္ႏႈိက္၍ လူပ်ဳိလွည့္နည္းမွာ ေတာက္မတုိက္နယ္ပေလာင္ ျဖစ္ေပသည္။ ေစာေစာအိပ္တတ္ၾကေလေသာပေလာင္တုိ႔သည္ ည ၇ နာရီရွိ ၈ နာရီအခ်ိန္တြင္ လူပ်ဳိလွည့္လာေသာလူငယ္ကာလသားတုိ႔၏ေတးသံသာကို ၾကားရေပသည္။ လူပ်ဳိလွည့္လာေသာ ကာလသားအခ်ဳိ႕တုိ႔မွာ မယ္ဒလင္ေသာ္၎၊ တေယာေသာ္၎၊ ဘင္ဂ်ဳိေသာ္၎၊ ဘာဂ်ာေသာ္၎ သီခ်င္းတေအးေအးႏွင့္ သီဆုိၾက၍ အပ်ဳိကလည္း သူ၏အိပ္ခန္းအတြင္း၌ နားေထာင္ရင္း အိပ္ခ်င္ဟန္ေဆာင္ေနရသည္။

ထုိအခ်ိန္တြင္ အိမ္ထဲ၌ မီးမ်ား မထြန္းထားေပ။ အသံၾကားေသာအခါ လူငယ္ကာလသားတုိ႔က “ေအးယာ ေအးယာ ၀ီ၀္ရယ္” အဖြားေရ...တံခါးဖြင့္ေပးပါအုံးဟူေသာ ပေလာင္သံျဖင့္ အဖြားႀကီးကုိ တံခါးဖြင့္ခုိင္းေလသည္။ အဖြားႀကီးက တံခါးကို ဖြင့္ေပးၿပီးေနာက္ အိပ္ယာသုိ႔ အလုိက္သိစြာျဖင့္ ၀င္အိပ္ေနသည္။ ထုိလူပ်ဳိက အေဖၚလူငယ္ကာလသားမ်ား ပါလာလွ်င္ ၎ အေဖၚမ်ားသည္ မီးဖုိေဘးတြင္ ထုိင္၍ေစာင့္ေနရသည္။ ထိုအပ်ဳိက အိပ္ခန္းသို႔ ၀င္ေရာက္၍ ႏႈိးရျပန္သည္။ အပ်ဳိသည္ အိပ္ ေပ်ာ္သည္ျဖစ္ေစ၊ ထုိလူပ်ဳိက အပ်ဳိကို ႏႈိးရသည္မွာ ပေလာင္လူမ်ဳိးတုိ႔၏ရုိးရာယဥ္ေက်းမႈထုံးစံတစ္ရပ္ပင္တည္း။

အပ်ဳိ ႏႈိးလာၿပီးေနာက္ အိမ္အလယ္ မီးဖုိတြင္ ထုိင္၍ ထင္းမ်ားမရွိက အပ်ဳိက ထင္းမ်ားကုိ ယူကာ မီးေတာက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးရသည္။ ေနာက္တစ္ဖန္ ေရေႏြးၾကမ္းအုိးကို တည္၍ အေဖာ္ပါလာေသာလူငယ္ကာလသားတုိ႔က လဖက္ကို ေလွာ္ ရသည္။ ေရေႏြးအုိးမ်ား ဆူၿပီးေနာက္ ေလွာ္ထားေသာလဖက္ေျခာက္ကို ထည့္ကာ ကိုလူပ်ဳိႏွင့္အပ်ဳိကို ေရေႏြးၾကမ္းပန္းကန္ လုံးႏွင့္လွမ္းေပးေလသည္။

ေရေႏြးမ်ား ေသာက္ၾကၿပီး အခ်ဳိ႕အေဖၚပါလာေသာလူငယ္ကာလသားတုိ႔မွာ အိမ္သို႔ ျပန္ၾကသည္။ တစ္ခ်ဳိ႕မွာ ကုိလူ ပ်ဳိ၏ေနာက္တြင္ အိပ္ခ်င္ဟန္ေဆာင္ရေပသည္။ ပေလာင္ကုိလူပ်ဳိႏွင့္အပ်ဳိတုိ႔မွာ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အသားခ်င္းထိ၍ ယွဥ္တြဲ ထုိင္ရုိးထုံးစံ မရွိေပ။ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး တစ္ေပခန္႔ခြာ၍ မီးဖုိေဘးနားတြင္ ခ်စ္ေမတၱာ ျမဴး၍ ခ်စ္တင္းစကား ေျပာရသည္။ ခ်စ္ တင္းစကား ေျပာဆုိပါေသာ္လည္း ခ်စ္ပါတယ္-ႀကိဳက္ပါတယ္-ျမတ္ႏုိးပါတယ္ဆုိေသာ စကားကို မေျပာၾကဘဲ စကားအေျခအခ် မ်ားႏွင့္ သြယ္ကာ ၀ိုက္ကာ စကားလိပ္ စကားထာတုိ႔ကို ဖြဲ႔ႏြဲ႔ကာ ေျပာဆုိၾကေပသည္။

ဤသို႔စကားအေျခအခ် အခ်ီအတက္ စကားလိပ္ စကားထာတုိ႔ကို ဖြဲ႔ႏြဲ႔ေျပာဆုိၿပီး အေပါက္၀မွ လူပ်ဳိလွည့္ရေသာနည္း မွာ ေတာင္မတုိက္နယ္ အပ်ဳိလူပ်ဳိတုိ႔ျဖစ္ေပသည္။ ၎ကား မိဘအုပ္ထိန္းသူသည္ မိမိတုိ႔၏သမီးအသက္အရြယ္အားျဖင့္ ၁၅ ႏွစ္ ၁၆ ႏွစ္ ေရာက္၍ မိန္းခေလး၏အိပ္ခန္းနံရံေဘးကို လက္၀င္ရုံအေပါက္ႏွင့္ေလွခါးငယ္တစ္ခုကို ျပဳလုပ္ေပးရေသာထုံးစံရွိ ေပသည္။ လူပ်ဳိလွည့္လာေသာ လူငယ္ကာလသားတုိ႔မွာ အလုိက္သိစြာျဖင့္ ေလွခါးကို ယူ၍ေထာင္ကာ အေပါက္၀မွ လက္ခ်င္း ဆက္ကာ ခ်စ္တင္းစကား ေျပာဆုိေပသည္။ အပ်ဳိက သူ၏ခ်စ္သူမွန္းသိလွ်င္ ယုယၾကသည္။ ေပ်ာ္ျမဴးၾကသည္။ ခ်စ္ေမတၱာ ရႊင္ျမဴးကာ တစ္ခါတစ္ခါ မုိးပင္လင္းသည္အထိ ခ်စ္တင္းစကား ေျပာသံၾကားေနဆဲပင္တည္း။

ပေလာင္လူငယ္ကာလသားတုိ႔မွာ အျခားရြာမ်ားမွ အပ်ဳိအိမ္သို႔ လွည့္ပတ္လုိပါက ရြာခံလူပ်ဳိမ်ားတုိ႔က လုိက္ပုိ႔ၾကေပ သည္။ ရြာခံလူငယ္ကာလသားတုိ႔သည္ အျခားရြာသားမ်ားကို ပိုမုိ၍ဦးစားေပးကာ ေရွာင္ေပးသည္ကို ေတြ႔ျမင္ရေပသည္။ ရြာခံ ကာလသားမ်ားက ဦးစားေပးကာ ေရွာင္ဖယ္ေပးပါလ်က္ႏွင့္ မဖြယ္မရာ ရုိင္းစုိင္းေသာအမူအက်င့္မ်ားကို ျပဳမွားမိပါလွ်င္ ရြာခံ လူငယ္ကာလသားတုိ႔က ၀ိုင္း၀န္းဖမ္းၾကၿပီး ေနာက္ေနာင္ကို ၎အမူအက်င့္မ်ား မျပဳလုပ္ၾကရန္ ဆုံးမစကား ေျပာၾကားၾကေပ သည္။ ကြဲၿပဲက်ဳိးပဲ့ေသသြားေလာက္ေအာင္ ရိုက္ႏွက္ရုိးထုံးစံ မရွိေပ။ ဆုံးမ၍ မရသူကို ရြာမွ ေမာင္းခတ္၍ ႏွင္ထုတ္ၾကေသာ ထုံးစံရွိသည္။ လူငယ္ကာလသားဘ၀ ရည္းစားလုမႈႏွင့္ခုိက္ရန္ျဖစ္ပြားမႈမ်ား မရွိေခ်။ လူပ်ဳိလွည့္ကာ အပ်ဳိမ်ားတုိ႔က ေပ်ာ္ရႊင္ေန ၾကသည္ဟု ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ေပသည္။
ထိမ္းျမားလက္ထပ္ျခင္း

ပေလာင္တုိင္းရင္းသားတုိ႔သည္ မဂၤလာအခမ္းအနားရွိပါက အမ်ဳိးသားႏွင့္အမ်ဳိးသမီးအိမ္တုိ႔ကို ျပဳလုပ္ေပးရသည္။ အမ်ဳိးသားဘက္က ဖိတ္ထားေသာဧည့္ပရိသတ္မ်ားႏွင့္အမ်ဳိးသမီးဘက္က ဖိတ္ထားေသာ ဧည့္ပရိသတ္တုိ႔ကို စုံစုံညီညီရွိၿပီး ေနာက္ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားကဲ့သို႔ ဧည့္ပရိသတ္တုိ႔ကို ဧည့္ခံေကြ်းေမြးၾကသည္။ အခ်ဳိ႕အိမ္ကား လဖက္ရည္အခ်ဳိႏွင့္ဧည့္ခံ၍ အခ်ဳိ႕အိမ္ မွာ ထမင္းမ်ားႏွင့္ဧည့္ခံ၍ ဧည့္ပရိသတ္တုိ႔အား ဧည့္ခံေကြ်းေမြးၿပီးေနာက္ မဂၤလာအခမ္းအနားသို႔ အမ်ဳိးသားႏွင့္အမ်ဳိးသမီးတုိ႔ ဖိတ္ထားေသာ ဧည့္ပရိသတ္တုိ႔ အမ်ဳိးသမီးအိမ္ဘက္သို႔ သြားေရာက္ၾကသည္။

အမ်ဳိးသားဘက္ ဖိတ္ေခၚေသာ “တာက်ယ္(တ္)”ဆုိေသာလူႀကီးတစ္ေယာက္သည္ အမ်ဳိးသမီးအိမ္သို႔ ေရာက္သည္ ႏွင့္ ယြန္းကလပ္ေပၚတြင္ ပန္းႏွင့္ “ကယူ(၀္)”ကိုတင္ကာ အမ်ဳိးသမီးဘက္က ေဆြမ်ဳိးမ်ားကို ဦးသုံးႀကိမ္ခ်၍ မဂၤလာအခမ္းအ နားကို စၾကမည္ဟုေတာင္းပန္ၿပီးေနာက္ ပေလာင္လကၤာျဖင့္ “တာက်ယ္”က ရြတ္ဆုိေတာ့သည္။
ကြ်န္ေတာ္မ်ားသည္ ကံသုံးပါးကို မျပစ္မွားမိေစရန္အတြက္ လူႀကီးမိဘထံတြင္ ရိုေသစြာ ကန္ေတာ့၀ပ္လွ်ဳိးအပ္ပါသည္။
ယခုမဂၤလာအခမ္းအနားသို႔ ၾကြေရာက္လာၾကေသာ မိဘေဆြမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ ၇ ရက္သား ၇ ရက္သမီး အဖုိးအဖြားအဓိပတိ
လူႀကီးမ်ားထံသို႔ ေရွးရႈ၍ အျခားေသာအျပစ္အမွားအယြင္း မရွိေအာင္ စီစဥ္ထားခဲ့ပါသည္။ လူႀကီးမင္းတုိ႔ ေျပာမည့္ယခု
စကားကို သတုိ႔သားႏွင့္သတုိ႔သမီးမ်ား နာခံဖုိ႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ၿပီးေၾကာင္း ၀န္ခံပါသည္။
အမ်ဳိးသမီးအိမ္ဘက္ လူႀကီးတစ္ေယာက္က ျပန္လည္၍ ပေလာင္ဘာသာလကၤာျဖင့္ မဂၤလာေပးျပန္သည္။
ေအး...ေကာင္းၿပီ၊ ယခုလို အခ်ိန္အခါသမယမွာ အဖုိးအဖြား ေဆြမ်ဳိးမ်ားတုိ႔ ေရွ႕ေမွာက္မွာ ဦးသုံးႀကိမ္ညႊတ္ကာေတာင္း
ပန္ၾကေသာမင္းတုိ႔ရဲ႕သတုိ႔သားႏွင့္သတုိ႔သမီးအား သြားေလရာအရပ္ေလးမ်က္ႏွာႏွင့္ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါးေဘးအႏၱရာယ္
ကင္းၿပီး လိမၼာတတ္သိေသာ သူကိုမွသာ ေရွ႕တန္းတင္၍ ေျပာရသည့္မိမိတုိ႔အလုိရွိေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ေျပာ
ဆုိရန္အတြက္ အခြင့္ေပးပါသည္။

မိဘေဆြမ်ဳိးႏွင့္သမာဓိလူႀကီးမ်ားတုိ႔က အျပန္အလွန္ လကၤာဖတ္တမ္းမဂၤလာစကားကို ေျပာဆုိၾကသည္။ ထုိသုိ႔မဂၤ လာလကၤာေျပာဆုိခ်ိန္၌ ေဘးပတ္၀န္းက်င္တု႔ိက အမဂၤလာစကား ေျပာၾကရန္ အထူးေရွာင္ၾကဥ္ရေပမည္။ လူႀကီးမိဘမ်ားႏွင့္ မဂၤလာအက်ဳိးေဆာင္ လူႀကီးတုိ႔က ၎ဇနီးေမာင္ႏွံတုိ႔အား မိမိတုိ႔ ယခုအိမ္ေထာင္ၾကၿပီျဖစ္၍ မိဘဆရာသမားတုိ႔ကို ရိုေသ ကုိင္းရႈိင္းဖုိ႔ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး သစၥာမေဖာက္ၾကဘဲ ေသတပန္ သက္တစ္ဆုံး ေပါင္းၾက၍ အမ်ဳိးအႏြယ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္ပါေစ၊ ေလာကအလယ္မွာ သြားလာေနထုိင္ႏုိင္ေအာင္ ပစၥည္းရွာေဖြစုေဆာင္းဖုိ႔ ေျပာဆုိဆုံးမၾသ၀ါဒစကားေျပာၾကေပသည္။

သတုိ႔သားႏွင့္သတုိ႔သမီးတုိ႔မွာ လူႀကီးမိဘတုိ႔၏ဆုံးမၾသ၀ါဒကို ခံယူၿပီးေနာက္ လက္အုပ္ခ်ီကန္ေတာ့ၾကေလသည္။ ဧည့္ပရိသတ္ကိုလည္း မဂၤလာဆုကို ေပးျခင္းျပဳေပသည္။ မဂၤလာအခမ္းအနားတြင္ ပေလာင္တုိ႔၏ရိုးရာအရ သတုိ႔သမီးက မိမိ ၏မိခင္ႏုိ႔ဖုိးေငြ အနည္းဆုံး ၂ိ-၅၀ါးကို ကန္ေတာ့ေပးရသည္။ အမ်ဳိးသမီးက မိမိ၏မဂၤလာေဆာင္အတြက္ ထမင္းဟင္းမ်ားခ်က္ ေသာ လူႀကီးမိဘမ်ားတုိ႔ကို ကန္ေတာ့ေၾကးအျဖစ္ ၅ိ ၁၀ိ ၁၅ိ အထိေပးရေသာ ထုံးစံရွိေပေသးသည္။ ႏွီးႏွင့္ရက္လုပ္ထားေသာ ရာဇမတ္တစ္ခုအျပင္ ငွက္ေပ်ာပင္၀ယ္ ၾကံပင္ ကြမ္ခတ္ေခၚထမင္းေစ့ၾကမ္းပင္ အကိုင္းတစ္ကိုင္း၊ “လငြီး”ေခၚ သတို႔သမီးေခါင္း ျခံဳထည္တစ္ထည္။ သတုိ႔သားေခါင္းေပါင္း တစ္ထည္ ကန္ေတာ့ပြဲတြင္ ထည့္ရေလသည္။

တစ္ဖန္ အမ်ဳိးသမီးဘက္က အေဖအေမမ်ားတုိ႔က မိမိတုိ႔၏သမီးအတြက္ အုိး၊ ပန္းကန္လုံး၊ ပန္းကန္ျပား၊ ေစာင္၊ ေမြ႔ ယာ၊ ေခါင္းအုံး စသည္တုိ႔ျဖင့္ ႏွီးႏွင့္ယက္လုပ္ထားေသာ ေတာင္းတစ္ခုကို ထည့္ေပးရေပသည္။ ကန္ေတာ့ပြဲတြင္ ရာဇမတ္၊ ၾကံပင္၊ ငွက္ေပ်ာပင္၊ ထြန္ခပ္ထမင္းေစ့ၾကမ္းပင္အကိုင္းတစ္ကိုင္း၊ သတုိ႔သမီးျခံဳတစ္ထည္၊ သတုိ႔သားေခါင္းေပါင္းႏွင့္အမ်ဳိးသ မီးအတြက္ ပန္းကန္လုံး၊ ပန္းကန္ျပား၊ ေစာင္၊ ေမြ႔ယာ၊ ေခါင္းအုံး ေပးရေသာဓေလ့ထုံးသည္ကား....

ဓေလ့ေဟာင္း

ေရွးသေရာအခါက ပေလာင္လုလင္ပ်ဳိတစ္ဦးႏွင့္ပေလာင္လုံမပ်ဳိတစ္ဦးတုိ႔မွာ ေမတၱာမွ်၍ လုလင္ပ်ဳိက ခုိးယူေသာည တြင္ သူမ၏အိမ္၀င္းထရံ ရာဇမတ္ကို ဖ်က္ဆီး၀င္ၿပီး ၾကံပင္ ငွက္ေပ်ာပင္မ်ားကို တုိးေ၀ွ႔ျဖတ္ေက်ာ္ကာ ခုိးယူသြားရာ ၀င္းထရံ ၾကံပင္ ငွက္ေပ်ာပင္မ်ား က်ဳိးပဲ့ပ်က္စီးကုန္သည္။ ခ်စ္သူႏွစ္ေယာက္သည္ အလြန္ေမာပန္း၍ ခရီးတစ္ေထာက္နားၿပီး ထရာမွ အမ်ဳိးသမီးက မိမိညက ထည့္ထားေသာ ေတာင္းတစ္ခုမွ ပစၥည္းကို သတိရမိျပန္၏။ တစ္ဖန္ လုလင္၏ေခါင္းေပါင္းႏွင့္သူမျခံဳ ထည္တုိ႔ က်က်န္ရစ္ခဲ့သည္။ နံနက္လင္းလွ်င္ သူမ၏မိဘမ်ားက အိမ္အတြင္းၾကည့္မိရာ ႏွီးႏွင့္ယက္ထားေသာ ေတာင္းတစ္ခု ကို ေတြ႔ျမင္ရေလသည္။ ေတာင္းကိုယူၾကည့္မိရာ အုိး၊ ပန္းကန္လုံး၊ ပန္းကန္ျပား၊ ေစာင္၊ ေမြ႔ယာခင္း၊ ေခါင္းအုံး စသည္တုိ႔ကို ေတြ႔ျမင္ေပသည္။ ပ်က္စီးေနေသာ ၀င္းထရံ၊ ၾကံပင္၊ ငွက္ေပ်ာပင္မ်ားႏွင့္ေခါင္းေပါင္းႏွင့္ျခံဳထည္ပု၀ါကိုပါ ေတြ႔ရွိျပန္ေလသည္။ ထုိအခါ လူႀကီးစုံရာကို သက္ေသသာဓကအျဖစ္ တင္ျပၿပီးေနာက္ လက္ထပ္ေပးခဲ့ေသာ ေရွးအစဥ္အလာ ဓေလ့ထုံးစံရွိခဲ့သည့္ အတုိင္း ယခုေခတ္မဂၤလာပြဲတြင္ အလားတူ ပစၥည္းမ်ား ထည့္သြင္းေပးသည့္အစဥ္အလာ ရွိေနေပသည္။

======================
  ေနမ်ဳိးႏြယ္

Credit to > APRIL MAUNG MAUNG