"၈၈၈၈ စစ္အစိုးရ အတြင္းေရး” ဦးခင္ညႊန္႔ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးမွ ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပခ်က္

ကၽြန္ေတာ္တို ့က အာဏာသိမ္းတာမ်ိဳး မလုပ္ခ်င္ဘူးေလဗ်ာ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး
ေစာေမာင္လည္း အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက သူကအာဏာသိမ္းတာမ်ိဳး မလိုလားဘူး။
သူက သေဘာထားႏူးညံ့တယ္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္တို ့ေနာက္ဆံုးသံုးေယာက္
စဥ္းစားတာေတာင္မွ ဒီဟာႀကီးကို ဘယ္လိုလုပ္ေၿဖရွင္းရမွန္းမသိဘူး။
ငါလည္း မေၿဖရွင္းတတ္ဘူးကြတဲ့။ စစ္တပ္ကေသနတ္က ၿပည္သူႀကားထဲ
ဘယ္ပစ္လို ့ၿဖစ္မလဲကြတဲ့။ ငါတို ့ကလည္း တၿဖည္းၿဖည္းဆိုး၀ါးလာတဲ့
anarchism ၀င္လာတဲ့ဥစၥာကို ထိန္းဖို ့သိမ္းဖို ့က တို ့လည္းခက္တယ္ကြတဲ့။
ဒါေႀကာင့္ ေအဒီလမ္းသြားမယ္ဆိုၿပီး ဒီလိုကိုးဗ်။ စစ္တပ္က ပစ္တယ္ခတ္တယ္
ဆိုတာက အတင္းအဓမၼ အႀကမ္းပတမ္းနဲ ့အဲဒီအခ်ိန္အခါတုန္းက မလုပ္ဘူးခင္ဗ်။
တခ်ိဳ ့လည္း အဲဒီမွာ ထင္ေႀကးေပးတာလည္း ပါခ်င္ပါမွာေပါ့ဗ်ာ။ အေသးစိတ္ေတာ့
ကၽြန္ေတာ္လည္းမသိဘူးေပါ့။

ေထာက္လွန္းေရးက ဘယ္ရွိမလဲဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တို ့က သတင္းအခ်က္အလက္နဲ ့
လုပ္တာဘဲ။ ေထာက္လွန္းေရးမွာ ေသနတ္ေတာင္မရွိဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို ့မွာ
ေသနတ္ဘယ္ရွိမလဲဗ်။ ေ၀ၚကီေတာ္ကီဘဲရွိတာဗ်။ လူပရိသတ္ထဲမွာ
ေ၀ၚကီေတာ္ကီနဲ ့သြားၿပီးသတင္းယူရတာ။ အႏၱရာယ္လည္းႀကီးပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို ့က ဘယ္လိုလုပ္အမိန္ ့ေပးလို ့ရမလဲဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တို ့က
စစ္တပ္အႀကီးအကဲမွမဟုတ္ဘဲ။ ေထာက္လွန္းေရးဆိုတာ ခိုင္းတာလုပ္တာဗ်။
မဟုတ္ဘူးလား။ သူတို ့ကထင္ေနတာက အကုန္လံုးေလွ်ာက္ၿပီးေတာ့မွ
အကုန္လံုးအေပၚမွာ စိုးမိုးလိမ့္မယ္လို ့ထင္တာ။ ဘယ္ဟုတ္မွာလဲဗ်။
ဘယ္စိုးမိုးလို ့ရမလဲ။ စစ္တပ္ကအစဥ္အလာနဲ ့ေနတာဗ်။ ကၽြန္ေတာ္က
အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေထာက္လွန္းေရးအႀကီးအကဲဆိုေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္က
နံပတ္သရီးအဆင့္ဘဲရွိတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ကို န၀တက တာ၀န္ေပးတဲ့အခ်ိန္ေပါ့။
၈၈ မွာ ကၽြန္ေတာ္ အတြင္းေရးမွဴး (၁)ၿဖစ္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က နံပတ္သရီးအဆင့္
ရွိတာ။ နံပတ္သရီးဆိုတာ နံပတ္၀မ္း။ တူးကို ေက်ာ္လႊားလို ့မရဘူးခင္ဗ်။

ေထာက္လွန္းေရးဆိုၿပီး ပစ္မွတ္ညႊန္ေနတာကိုးဗ်။ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း အဲဒါကို
မတုန္ ့ၿပန္ခ်င္ဘူးဗ်။ ဘာေႀကာင့္လဲဆို အရူးနဲ ့လူေကာင္းနဲ ့စကားေၿပာရင္
လူေကာင္းဘဲနစ္နာမွာေပါ့ဗ်ာ။ အရူးဘယ္နစ္နာမလဲဗ်။ မဟုတ္ဘူးလား။
အခုအရူးခ်ီးပန္းလိုလုပ္ေနႀကတာေတြဗ်။ အဓိကဆိုး၀ါးသြားတာ ႏိုင္ငံေရး
အက်ဥ္းသားေတြေပၚလာတာ။ ေထာင္က်တာ။ ေထာင္ထဲမွာ သတ္တာ၊
ၿဖတ္တာ၊ ေသတာေတြအားလံုးဟာ ေထာက္လွန္းေရးလက္ခ်က္လို ့။ ခင္ဗ်ားကို
ကၽြန္ေတာ္ေၿပာမယ္ေနာ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဗ်။ အခုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ ့
မတူဘူးဗ်။ အခုက ဒီမိုကေရစီေခတ္မွာမို ့ေၿပာပိုင္ခြင့္ရွိတာကိုးဗ်။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး
ေခတ္မွာ ဘယ္သူေၿပာရဲသလဲ။ ေၿပာပိုင္ခြင့္မရွိဘူးဗ်။ သူ ့ဥပေဒနဲ ့သူဗ်။
အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ထုတ္ၿပန္ထားတဲ့ တည္ဆဲဥပေဒက ရွိတယ္ဗ်။ တည္ဆဲဥပေဒ
အေနနဲ ့လုပ္တာ။ ဟိုတစ္ခ်ိန္တုန္းက တည္ဆဲဥပေဒကိုေဖာက္ဖ်က္ရင္
ေဖာက္ဖ်က္တဲ့သူခံရတာဘဲ။

ကၽြန္ေတာ္လူႀကီးတစ္ေယာက္လုပ္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္မွာ ယခင္တုန္းက ေကာင္းတာေရာ၊
မေကာင္းတာေရာ ၿပန္ၿပီးဖြင့္ခ်ရမယ္ဆိုတာက လူႀကီးရဲ ့အဂါ ၤရပ္နဲ ့မညီဘူးဗ်။
အကုန္ဖြင့္ခ်မယ္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္က ေဖာ္ေကာင္ဘညြန္ ့လိုၿဖစ္သြားမွာေပါ့။
ေဖာ္ေကာင္လုပ္မယ့္စရိုက္မ်ိဳး ကၽြန္ေတာ့္မွာမရွိဘူး။ ၿပီးခဲ့တာၿပီးၿပီ။ အတိတ္က
အတိတ္ကိုထားခဲ့မယ္။ ေကာင္းတာဆိုးတာသည္ အတိတ္မွာက်န္ခဲ့ၿပီ။
ဘုရားေဟာတာနဲ ့အတူတူေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္ၿပီး အနာဂတ္ကိုလည္း ဘာႀကီး
ၿဖစ္ရမယ္၊ ညာႀကီးၿဖစ္ရမယ္ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္လည္းမရွိပါဘူး။ ပစၥဳပၸန္မွာ
ဘာလုပ္သင့္သလဲ။ ေလာေလာဆယ္ ဘာၿဖစ္သင့္သလဲ။ လုပ္သင့္တာလုပ္မယ္။
ၿဖစ္သင့္တာၿဖစ္ရမယ္။ ဒါဘဲ။ ကၽြန္ေတာ္ထင္တယ္။ တိုင္းၿပည္အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့အစိုးရ
ဆိုေတာ့ ေကာင္းရာေကာင္းက်ိဳးလုပ္တာဘဲဗ်။ တိုင္းၿပည္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေအာင္။
ဘာၿဖစ္လို ့လဲဆိုေတာ့ သူတာ၀န္ရွိတာကိုးဗ်။ သူႀကိဳးစားလုပ္တာဘဲဗ်။ ဒါေပမယ့္
အဲဒီမွာလူေတြမညီညြတ္ရင္ေတာ့ ဘယ္လိုမွမေအာင္ၿမင္ႏိုင္ဘူး။

စည္းလံုးညီညြတ္မႈ ရွိရမယ္။ ဦးကိုနင္းရင္ ပဲ့ကေထာင္၊ ပဲ့နင္းဦးေထာင္ဆိုရင္ေတာ့ တိုင္းၿပည္က ဘယ္လိုမွမတိုးတက္ဘူး။ အခုအခ်ိန္မွာ အခ်ိန္ေကာင္းဗ်ာ။ ဒီအခ်ိန္မွာ လူေတြက ညီညြတ္ေနရမယ္။ အခုကမဟုတ္ဘူးဗ်။ အၿပစ္အနာအဆာေတြ ေလွ်ာက္ေဖာ္။
ဟီးရိုးလုပ္ေနႀကတာကိုးဗ်။ ဟီးရိုးလုပ္ေနႀကေတာ့ တိုင္းၿပည္တိုးတက္ဖို ့
ေတာ္ေတာ္ခက္တယ္ဗ်။ အစိုးရလည္းေခါင္းေနာက္။ သူလည္းၿပႆနာေပါင္း
အမ်ားႀကီးဗ်။ အဲဒါေတြကို မနည္းေၿဖရွင္းေနရတာဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့
အဲဒီႀကားထဲမွာမွ ဟိုလူကဟိုဘက္ကေနထေအာ္လိုက္၊ ဒီလူကထေအာ္လိုက္။
ဟိုဘက္ကအပုပ္ခ်လိုက္၊ ဒီဘက္ကအပုပ္ခ်လိုက္ဆိုရင္ ခင္ဗ်ားဘယ္လိုလုပ္မလဲ။
ဒီဟာေတြကို တစ္ေယာက္နဲ ့တစ္ေယာက္ အပုပ္ခ်ရမယ့္အစား အခုအခ်ိန္မွာ
ဒါအပုပ္ခ်ရမယ့္အခ်ိန္အခါမ်ိဳးမဟုတ္ဘူး။

အားလံုးက၀ိုင္းလုပ္ရမယ္။
တက္ညီလက္ညီနဲ ့လုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ေစတနာရွိႀကဖို ့လိုတယ္ဗ်။ အခုေတာ့
မဟုတ္ဘူးဗ်။ ဟီးရိုးလုပ္ခ်င္တဲ့သူက မ်ားေနတာဗ်။ ခက္တယ္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္က
အဲဒီအထဲမွာမပါဘူး။ အခုလည္း အပုပ္ခ်ေရးေနတာ ေရးပါေလ့ေစ။
ကၽြန္ေတာ္ေစာေစာကေၿပာသလိုေပါ့။ အရူးနဲ ့လူေကာင္း ဖက္ၿပီးရန္ၿဖစ္ရင္
လူေကာင္းဘဲနစ္နာမွာေပါ့ဗ်ာ။ အရူးကေတာ့ဘယ္သိမလဲ။ အရူးဘဲ။
မဟုတ္ဘူးလား။ အခုလည္း ကၽြန္ေတာ့္ကိုေရးေနတာဘဲ။ အရူးနဲ ့ဖက္ၿပီးရန္ၿဖစ္ရင္ ကၽြန္ေတာ္ပါအရူး ၿဖစ္သြားမွာေပါ့။ မလုပ္ပါဘူး။ သူ ့ဘာသာသူ ေၿပာခ်င္တာေၿပာ၊
ေရးခ်င္တာေရး။ လက္ေညာင္းရင္ရပ္သြားလိမ့္မယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ကိုအပုပ္ခ်လည္း
ကိစၥမရွိဘူး။ ကၽြန္ေတာ္အခုအခ်ိန္မွာ ဘာသာေရးလုပ္မယ္။ ဒါဘဲ။ ကၽြန္ေတာ္
ႏိုင္ငံေရးလံုး၀မလုပ္ဘူးဆိုတာ ခင္ဗ်ားကိုေၿပာၿပီးၿပီ။ ဘယ္သူလာဆြယ္ဆြယ္၊
ဘယ္သူက ကၽြန္ေတာ့္ကိုမွ လာၿပီးေတာ့မွမွဆြဲေဆာင္ဆြဲေဆာင္ ဘယ္ေတာ့မွ
ႏိုင္ငံေရးမလုပ္ဘူး။

ခင္ဗ်ားတို ့ႀကားတာက ႀကားတာေပါ့ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တို ့က လံုၿခံဳေရးလိုက္ရမယ္
ဆိုရင္ လံုၿခံဳေရးကိုလိုက္ရတယ္။ ေဒၚစုနဲ ့ပက္သက္လို ့ကေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္စိတ္
ထဲမွာ ညီမေလးလိုဘဲ အၿမဲတမ္းသေဘာထားတယ္။ ဘယ္ေတာ့မွ သူ ့အေပၚ
အညိႈးအေတးလိုမ်ိဳးရွိစရာအေႀကာင္းမဟုတ္ဘူးဗ်ာ။ ႏိုင္ငံေရးလုပ္တဲ့အခါ
အယူအဆခ်င္းက တစ္ေယာက္နဲ ့တစ္ေယာက္ တူခ်င္မွတူမွာေပါ့။ သူလည္း
သူ ့အယူအဆနဲ ့သူလုပ္တယ္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ အဲဒီအခ်ိန္အခါကတည္းကိုက
ကၽြန္ေတာ္က ေဒၚစုကို ညီမလိုဘဲသေဘာထားတယ္။ ဘာၿဖစ္လို ့လည္းဆိုေတာ့
ကမန္ေတာ္တို ့ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ ့သမီးေလ။ ကၽြန္ေတာ္တို ့တိုင္းၿပည္မွာ
ရွာမွရွားဘဲ။ ေနာက္ထပ္လည္းေပၚစရာအေႀကာင္းမရွိပါဘူး။ သူ ့သမီးကိုးဗ်။
အဲဒါေတာ့ အေလးထားတယ္။

ဒီမယ္ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက တည္ဆဲဥပေဒအရ ခိုင္းခဲ့တဲ့အခ်ိန္မွာ အဲဒီအခ်ိန္မွာ
တာ၀န္မရွိဘူး။ အခုဒီမိုကေရစီေခတ္အခါမွာ အၿပစ္ေတြေဖာ္တယ္ဆိုရင္လည္း
ကၽြန္ေတာ္ကတာ၀န္ေပးလို ့လုပ္ခဲ့ရတာေလဗ်။ ကၽြန္ေတာ့္သေဘာနဲ ့ကၽြန္ေတာ္
လုပ္ခဲ့တာ တစ္ခုမွမရွိပါဘူး။ တာ၀န္အရလုပ္ခဲ့တာ။ ေထာက္လွန္းေရးဆိုတာ
ေခၚစစ္ရတယ္။ ေထာင္ခ်ရတယ္ေလဗ်ာ။ သူက ေခၚစစ္ၿပီးေထာင္ခ်ရတာဘဲဗ်။
ေခၚစစ္ၿပီးေတာ့ အၿပစ္မရွိရင္ ၿပန္လႊတ္လိုက္တာေပါ့။ အၿပစ္ရွိတဲ့လူဆိုရင္
ေထာင္ခ်ရတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါကတာ၀န္ဗ်။ ကိုယ့္စိတ္သေဘာနဲ ့ကိုယ္ လုပ္လို ့
မရဘူးဗ်။ ေနာက္စစ္ေႀကာတယ္ဆိုတာလည္း စစ္ေႀကာတဲ့သူေတြမွာ
သူတို ့ procedure ရွိတယ္ဗ်။ procedure အရ လုပ္တာဗ်။ ကၽြန္ေတာ္က
ဘယ္သူ ့ကိုဘယ္လိုစစ္လိုက္ေဟ့လို ့ ကၽြန္ေတာ္ေၿပာပိုင္ခြင့္မရွိဘူး။ ေၿပာလည္း
မေၿပာဘူး။ ေၿပာတဲ့အစဥ္အလာလည္းမရွိဘူး။ စစ္ေႀကာေရးမွာလည္း
စစ္ေႀကာေရး procedure ရွိတယ္။ စစ္ေႀကာခံရသူအေနအထားကိုႀကည့္ၿပီးေတာ့
အမ်ိဳးမ်ိဳးေၿပာင္းေပးသြားရတာမ်ိဳးရွိတယ္။ ဒါက procedure ေတြဗ်။
ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ ့ကေတာ့ မဟုတ္တာေတြ ေလွ်ာက္ေၿပာတာေပါ့ဗ်ာ။ ေၿမႀကီးထဲ
ၿမွဳပ္တယ္။ လည္ပင္းေဖာ္ထားတယ္။ ဂ်စ္ကားနဲ ့ၿဖတ္တယ္ဆိုတာ ဒါမဟုတ္တာ
ေတြေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါေတြက ဟုတ္မွမဟုတ္ဘဲဗ်။ အဓိပၸာယ္မရွိတာေတြဗ်။

ဒါက ဥပေဒေတြရွိတယ္ေလ။ သူ ့ဥပေဒေႀကာင္းနဲ ့အညီ သြားႀကတာဗ်။
ကၽြန္ေတာ့္ကိုလာတင္ၿပတာမဟုတ္ဘူး။ ဥပေဒအရာရွိေတြရွိတယ္ေလ။
အေပၚကလည္း ဘယ္ေလာက္ခ်လိုက္ေဟ့ဆိုတာမရွိပါဘူး။ ဥပေဒထဲပါတယ္ေလ။
ဘာက်ဴးလြန္ရင္ ဘယ္ေလာက္ၿပစ္ဒဏ္ခ်ရမယ္လဲဆိုတာ။ သူ ့ဥပေဒရွိတယ္။

လံုး၀အဆက္အသြယ္မရွိေတာ့ဘူး။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊနဲ ့တင္ မဟုတ္ပါဘူး။
ေအာက္က အခုတာ၀န္ယူလုပ္ေနတဲ့သူေတြလည္း အဆက္အသြယ္မရွိပါဘူး။
လက္ရွိလုပ္ေနတဲ့၀န္ႀကီးအဖြဲ ့ေတြနဲ ့လည္း အဆက္အသြယ္မရွိဘူး။
ၿပည္ခိုင္ၿဖိဳးနဲ ့လည္း အဆက္အသြယ္မရွိဘူး။ ကၽြန္ေတာ္လြတ္ခါစတုန္းက
ကိုေအာင္ေသာင္းနဲ ့ကိုသိန္းေဇာ္တို ့ႏွစ္ေယာက္လာႀကတယ္။ သမၼတက
လႊတ္လိုက္လို ့ပါတဲ့။ အဲဒါက သမၼတက ကၽြန္ေတာ့္တပည့္ေတြကိုထိန္းပါဆိုတာ
ေၿပာတာ။ ကၽြန္ေတာ့္တပည့္ေတြ ကၽြန္ေတာ္ထိန္းရမွာေပါ့ဗ်ာလို ့။ ဘာမွမၿဖစ္ေစရ
ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တာ၀န္ယူပါတယ္လို ့။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း အဆက္အသြယ္
အဆက္အစပ္မရွိေတာ့ဘူး။

(လွ်ပ္တၿပက္ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၄ အမွတ္ ၄၃ တြင္ ပါရွိေသာ “၈၈၈၈ စစ္အစိုးရ
အတြင္းေရး” အင္တာဗ်ဴးမွ ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ၿပပါသည္။ ေမးၿမန္းသူမွာ ဆရာၿမတ္ခိုင္
ၿဖစ္ၿပီး ေၿဖႀကားသူမွာ ဦးခင္ညြန္ ့ၿဖစ္သည္။ ပံုကို အဆိုပါဂ်ာနယ္ မ်က္ႏွာဖံုးမွ)